Het is opmerkelijk dat de vader van Denzel Washington al zijn kinderen (inbegrepen Denzel dus) destijds een volledig verbod gaf om ook maar naar enige film te kijken (!). Ironisch genoeg liet Denzel zijn aanvankelijke ambitie om journalist te worden of iets te doen in de wereld van de medicijnen vallen en koos ervoor om acteur te worden.

Toen zijn ouders waren gescheiden, ging hij samenwonen met zijn moeder, die op die manier plots alleen voor haar drie kinderen moest zorgen. Zij zond hen naar een school voor voorbereidend onderwijs op het hoger onderwijs, iets wat ze enkel kon betalen dank zij de opbrengsten van haar schoonheidssalon.  Denzel Washington studeerde onder andere aan het American Conservatory Theatre in San Francisco en de Fordham Universiteit in New York.  Daar acteerde hij voor het eerst in een eigen theaterproductie van de Universiteit.  Dat beviel hem in die mate dat hij de ondersteuning zocht en kreeg van Robinson Stone, één van de belangrijkste professoren aan de Universiteit die periode.  Denzel studeerde af met een specialisatie in toneel en journalistiek en kon vrij snel aan de slag in het wereldje van het acteren : hij was zowel te zien in Shakespeare- maar ook modernere stukken.  Zo zette zette hij een sterke Malcolm X-rol (toen reeds...) neer in het stuk When the Chickens Came Home to Roost (voor zijn rol in het in zes maanden in de Verenigde Staten en Afrika opgenomen Malcolm X van Spike Lee zoveel jaar later, door de kijkers en heel wat critici één van de beste films van 1992, kreeg hij een Oscar-nominatie).  Andere stukken waarin hij te zien was waren onder meer Shakespeare in the Park van Joseph Papp, Ceremonies in Dark Old Men, One Tiger to a Hill, Man and Superman en Othello.  Voor zijn rol in A Soldier's Play kreeg hij zelfs een Obie-onderscheiding, iets wat er allicht ook toe heeft geleid dat hij deze rol nog eens overdeed in een de film die in 1984 geregisseerd werd door Norman Jewison : A Soldier's Story...   Andere Broadway-stukken waarin Denzel Washington te zien was waren ondermeer Richard III, het door Daniel Sullivan geregisseerde Julius Caesar en Checkmates.

Ook op tv-vlak was Denzel Washington actief, zo speelde hij geruime tijd de rol van Dr. Philip Chandler in de serie St. Elsewhere die te zien was op NBC Television.  Nog meer televisiewerk was er met The George McKenna Story, License to Kill en Wilma.

Denzel Washington werd ontdekt door Hollywood dank zij zijn rol in de TV-film Flesh and Blood (1979), het begin van een indrukwekkende carrière, hij maakte zijn langspeelfilmdebuut in 1981.  Naast het immense succes die Denzel Washington oogstte met zijn bijzonder sterke rol in Philadelphia met Tom Hanks, kreeg hij ook al een Oscar voor beste acteur in een bijrol voor zijn rol in Glory (1989). Ook zijn rol van Steven Biko in Cry Freedom was imponerend en leverde hem zijn allereerste nominatie op voor een Academy Award.

Het feit dat Denzel Washington zwart is, heeft in zijn filmcarrière toch voor wat problemen gezorgd : zo moest een liefdesscène met Mimi Rogers uit de film The Mighty Quinn geknipt worden omdat het publiek iets dergelijks eigenlijk niet pikte... Gelukkig zijn de tijden sinds 1989 enorm veranderd.

Of het te maken heeft met deze rassendiscriminatie en -vernedering staat niet vast, maar het is zeer waarschijnlijk dat Washington niet voor niets later in zee ging met zwarte filmmakers en regisseurs : Spike Lee, de Hudlin-broers, John Singleton,...

Uiteindelijk lukte het de acteur dan toch om de hoogste filmonderscheiding in filmland - een Academy Award ofte Oscar - te pakken te krijgen voor een hoofdrol : die in Training Day van Antoine Fuqua, overigens één van de enige twee films die dat jaar twee weken lang bovenaan de Amerikaanse Box-office stond.  John Q zorgde dan weer op de dag dat hij werd uitgebracht tijdens het President Day weekend voor een recordopbrengst van 24.1 miljoen Dollar, Washington kreeg voor zijn rol een NAACP Image Award voor Outstanding Actor in a Motion Picture.

Denzel Washington richtte ook zijn eigen productiefirma op : Mundy Lane Entertainment.

In 2000 stond Washington in voor de productie van de HBO-documentaire Half Past Atumn : The Life and Works of Gordon Parks, genomineerd voor 2 Emmy's.  Voor de TBS-documentaire Hank Aaron : Chasing the Dream, ook al genomineerd voor een Emmy, was hij dan weer uitvoerend producent.  In december 2002 maakte Denzel Washington zijn regie-debuut met Antwone Fisher, gebaseerd op de autobiografische roman Finding Fish.  Washington kreeg hiervoor overigens een Stanley Kramer Award van de Producers Guild of America.

Het is voor ons (nog) niet onmiddellijk duidelijk of hij er nog steeds verblijft, maar hij heeft een tijd in het vroegere huis van William Holden gewoond (of woont er nu dus nog steeds...). Denzel heeft vier kinderen met Pauletta Pearson.

Uit de ondertussen vrij indrukwekkend filmografie van de acteur vermelden we zeker Remember the Titans (Jerry Bruckheimer), The Bone Collector van Phillip Noyce met Angelina Jolie, The Hurricane van Norman Jewison waar hij zijn vierde Oscar-nominatie voor kreeg alsook een Golden Globe, Man on Fire, Jonathan Demme's remake van de klassieker The Manchurian Candidate uit 1962 (die Frank Sinatra overigens razend populair maakte), Inside Man en Déjà-Vu van Tony Scott.
In november 2007 werd American Gangster uitgebracht, een film van Ridley Scott.  De film bracht in zijn openingsweekend bijna 43.6 miljoen Dollar op, op dat moment het hoogste opbrengst ooit voor Washington in het eerste weekend na de release.  Eind december van dat jaar regisseerde Washington het drama The Great Debaters waarin hij net als Oscar-winnaar Forest Whitaker te zien was.  In de film, gebaseerd op waar gebeurde feiten, staat Melvin B. Tolson, een professor van het Wiley College, centraal.  Hij zorgde ervoor dat men Harvard uitdaagde tijdens de nationale kampioenschappen.

Washington blijft een bezige bij want in de daaropvolgende drie jaar had hij een hoofdrol in evenveel films : The Taking of Pelham 1-2-3, Unstoppable en The Book of Eli.

In 2010 keerde de acteur terug naar Broadway waar hij samen met Viola Davis te zien was in het stuk Fences van August Wilson dat eerder al de Pulitzer Prijs won.  Het stuk werd vertoond gedurende veertien weken.  In 2017 was Washington te zien in de verfilming ervan.

In 2016 kreeg Denzel Washington tijdens de 73e uitreiking van de Golden Globe Awards de Cecil B. Demille Lifetime Achievement Award.

In zijn eerste (televisie)film, Wilma, een film over het leven van de atlete Wilma Rudolph, wordt hij vermeld als Denzel Washington Jr.