Wie had in 2008 kunnen denken dat “Iron Man” – op dat moment de zoveelste comic book-/superheldenverfilming in een lange rij – eigenlijk de aftrap zou betekenen van wat inmiddels bekend staat als het “Marvel Cinematic Universe”. Terwijl de “X-Men” en “Spider-Man” mochten floreren in hun eigen franchises, werd Tony Stark samen met andere Marvel-helden samengebracht in een overkoepelend universum, met als (voorlopig) hoogtepunt “The Avengers” in 2012. Inmiddels zitten we zelfs al in de tweede fase van dat universum.

Voor degenen die de draad zijn kwijtgeraakt: naast “Iron Man” bevat de eerste fase “The Incredible Hulk” (2008), “Iron Man 2” (2010), “Thor” (2011), “Captain America: The First Avenger” (2011) en het reeds vermelde “The Avengers”. Fase twee begon met “Iron Man 3” (2013) en gaat verder met “Thor: The Dark World” (2013), “Captain America: The Winter Soldier” (2014), “Guardians Of The Galaxy” (2014) en “Avengers: Age Of Ultron” (2015).

Wie had in 2008 kunnen denken dat “Iron Man” – op dat moment de zoveelste comic book-/superheldenverfilming in een lange rij – eigenlijk de aftrap zou betekenen van wat inmiddels bekend staat als het “Marvel Cinematic Universe”. Terwijl de “X-Men” en “Spider-Man” mochten De eerste “Iron Man” wordt – als promotie voor de tweede “Captain America”-film die binnen een paar weken in de bios landt – nog eens als blu-ray onder de aandacht gebracht. Meteen een goede kans om te checken of het eerste avontuur van de ijzeren man nog niet al te veel is verouderd in vergelijking met het Marvel-geweld dat volgde.

Zoals iedereen inmiddels waarschijnlijk al zal weten is “Iron Man” de superheldalias van playboy, miljonair en wapenhandelaar Tony Stark (van meet af aan met ironisch panache neergezet door Robert Downey Jr.). Hij erfde een miljardenbedrijf van zijn vader, en heeft er niet de minste moeite mee om wapens te ontwikkelen die zijn landgenoten kunnen beschermen tegen aanvallen van buitenaf. Ook de Amerikaanse troepen in Afghanistan kunnen op zijn arsenaal rekenen. Wanneer Stark de streek bezoekt om de tests met een nieuw allesvernietigend wapen van dichtbij te bekijken, loopt het fout: hij wordt gevangen genomen door de plaatselijke rebellen en verplicht om ook voor hen een wapen te maken. Stark ontwikkelt echter een ijzeren pak waarmee hij al vliegend kan ontsnappen. Een ontsnapping die nodig was: Stark raakte in Afghanistan immers dodelijk gewond. Hij heeft voortaan een magnetische borstplaat nodig die de overgebleven kogelsplinters moeten aantrekken zodat die zijn hart niet bereiken. Wanneer Stark terug is in de States, perfectioneert hij niet alleen de borstplaat, maar ook het pak met allerhande spectaculaire technische snufjes en algauw vliegt hij als de blitse Iron Man door het luchtruim. De grootste kat die hij te geselen krijgt blijkt zijn zakenpartner Obadiah Stane (Jeff Bridges) te zijn, die zijn zinnen heeft gezet op de uitvinding van Stark en die vooral wil verkopen aan de meestbiedende.

“Iron Man” ontsproot uit het brein van Marvel-maestro Stan Lee in 1963. Bij zijn conceptie waren er allusies op de Vietnamoorlog, in deze filmische update werd de achtergrond gevormd door de Golfoorlog(en). Het was niet de eerste poging om een film rond “Iron Man” te maken. In 1990 was er een versie in de maak bij Universal, met Stuart Gordon (“Re-Animator”) als uitverkoren regisseur. Later probeerden ook Twentieth Century Fox en New Line Cinema hun versie op de sporen te krijgen, en lieten zowel Nicolas Cage als Tom Cruise hun belangstelling voor de hoofdrol blijken. Zelfs comic geek Quentin Tarantino werd gevraagd om een filmversie te schrijven en te regisseren. Alle pogingen bleken uiteindelijk een slag in het water: pas toen de filmrechten van het personage terug bij Marvel verzeilden in 2006, geraakte het project echt in een stroomversnelling. “Iron Man” werd de eerste stripadaptatie die volledig in beheer van Marvel werd gemaakt, en ze kozen voor een compleet nieuw script, zonder rekening te houden met de scenario’s die al waren geschreven voor de geaborteerde versies uit de jaren negentig.

Stark leunde in zijn eerste film bij momenten dichter aan bij James Bond dan bij Spider-Man, de actie was eerder schaars (en nogal militair gericht). Opvallend is dat regisseur Jon Favreau zich beter thuis voelde in de set-up dan in de pay-off. Voor het vervolg twee jaar later zette hij dan weer meer geld in op de actie, al was het resultaat daarom niet noodzakelijk beter. Slotsom: “Iron Man” kijkt nog steeds even lekker weg als destijds, maar is misschien wel de minst spectaculaire prent uit het Marvel Cinematic Universe. Wat natuurlijk logisch is, daar de mogelijkheden van de CGI-effecten inmiddels nog verfijnd zijn, de productiebudgetten zijn toegenomen en het publiek ook meer is gaan verwachten.

De extra’s gaan niet zozeer dieper in op de film, maar wel op de comicgeschiedenis van “Iron Man”. De totstandkoming, nevenpersonages, klassieke verhalen en kantelmomenten uit de reeks worden allemaal netjes verduidelijkt. Een must voor de fans van Marvel en hun comic book-erfenis. Daarnaast zijn er elf verwijderde/uitgebreide scènes. Helemaal nerdy – en eigenlijk best geestig - is de ‘Hall Of Armor’. In deze interactieve feature kan je vier verschillende “Iron Man”-pakken in detail bekijken: je kan inzoomen op afzonderlijke delen, de pakken 360 graden laten draaien en lezen wat de bestanddelen van de verschillende pakken allemaal kunnen.