Geen gebrek aan klassieke boksfilms in het Hollywoodpantheon. Raging Bull, The Champ, Rocky, Any Old Port, Champion, Million Dollar Baby … en zo zijn er vast nog een paar. Een titel die zich geenszins in het vergeethoekje laat drummen is Robert Rossens Body And Soul, volgens velen zelfs een van de absolute klassiekers uit het uppercutgenre.

Martin Scorsese uitte zich ook als fan en geeft grif toe dat deze film een grote inspiratie was toen hij zich de Jake La Motta-biografie toeëigende. De reden waarom is niet ver te zoeken. De boksscènes zijn vinnig gemonteerd – Francis Lyon en Robert Parrish zagen hun montage beloond met een Oscar, John Garfield zet een van zijn allerbeste vertolkingen neer en van alle boksfilms is Body And Soul degene die het meest de film noir benadert. Zowel visueel – de zwart-witfotografie van veteraan James Wong Howe – als thematisch – Garfields personage leert met vallen en opstaan de prijs van het succes.

Garfield is als Charley Davis een prijsvechter die van beloftevol talent is uitgegroeid tot een echte kampioen. Vraag is op welke wijze: gaandeweg wordt duidelijk dat Davis vooral met de hulp van de gokmaffia zijn carrière heeft kunnen uitbouwen. En berouw komt na de zonde: op het hoogtepunt van zijn succes blikt Davis terug en zien we in flashback zijn verhaal over verloren vrienden en liefdes, en hoe succes een relatief begrip blijkt te zijn eens je je ziel aan de duivel hebt verkocht.

Garfield was zelf een van de drijvende krachten achter deze film. Na het topjaar 1946 waarin hij iconische rollen neerzette in Humoresque en The Postman Always Rings Twice had hij genoeg krediet opgebouwd om zich vooral te focussen op projecten waar hij zelf in geloofde, zoals Gentleman’s Agreement en deze Body And Soul. Voor deze film nam hij genoegen met een lager salaris dan gewoonlijk, en hij koos persoonlijk Howe uit om het camerawerk te verzorgen. Dat bleek een goede keuze, daar de cameraman de boksscènes inventief inblikte: met een handcamera terwijl hij op rolschaatsen stond en voortgeduwd werd door zijn assistent. Over assistenten gesproken: Robert Aldrich stond op de set als assistent-regisseur.

Ook opvallend is het aantal namen dat later op de zwarte lijst van de op communisten jagende senator McCarthy zou belanden: scenarist Abraham Polonsky, Rossen en acht acteurs, waaronder Garfield zelf. Velen achten de hetze zelfs mee verantwoordelijk voor de vroege dood van Garfield, die in 1952 op slechts 39-jarige leeftijd overleed ten gevolge van hartproblemen. De communistische heksenjacht maakt meteen duidelijk waarom sommigen in Body And Soul in de eerste plaats een nauwelijks verholen aanval op het kapitalisme zagen: het is pas nadat het hoofdpersonage het grote geld laat voor wat het is dat hij terug echt begint te leven.

Wars van alle context is Body And Soul uiteraard verplichte kost voor iedereen met een goede neus voor Hollywoods gouden noirverleden, zonder dat er daarom noodzakelijk dubbele bodems en een schop onder hun kont verdienende femmes fatales in opduiken. In 1981 en 1999 gevolgd door vlug in de vergetelheid geraakte remakes.