Liefhebbers van cinema waarin alle gebeurtenissen vanuit het oogpunt van één camera worden geregistreerd, kunnen zich dit jaar wentelen in een hoorn des overvloeds. Eerst was er het gehypte “Cloverfield” waarin een monster New York in puin legt, George A. Romero maakte met een camerastandpunt het ondergewaardeerde “Diary Of The Dead”, Brian De Palma draaide de faux-documentaire “Redacted” en de Spanjaarden Jaume Balaguéro en Paco Plaza lieten “The Blair Witch Project” een poepje ruiken met “[REC]”, dat nu door Paradiso Home Entertainment is uitgebracht op een fraaie dubbele dvd. Wie al hoofdpijn krijgt als Frank De Boosere zich even te snel omdraait tijdens het weerbericht, wapent zich beter met aspirientjes vooraleer plaats te nemen voor dit venijnig horrorfilmpje. Droog gemeten en gewogen duur het hoop en al 75 minuten als je de eindgeneriek uitzit, maar daar het tempo ontzettend hoog ligt is dat nauwelijks als een negatief punt te ervaren.

Na een paar matige horrorfilmpjes (“Darkness” op kop) stort de Spaanse horrorcineast Jaume Balaguéro zich met coregisseur Paco Plaza op het populaire virus(zombie)-genre. De gimmick is eenvoudig: de makers van het realityprogramma 'Terwijl u slaapt' slaan hun tenten op in een brandweerkazerne in Barcelona. Presentatrice Angela (Manuela Velasco, in het echte leven eveneens tv-presentatrice) en haar cameraman tonen er het nachtelijk leven zoals het is, maar krijgen niet echt een kick van etende of basketspelende brandweermannen. Ze hopen vooral op een uitslaande brand zodat ze met spectaculaire footage de montagekamer kunnen induiken. De eerste oproep die nacht lijkt weinig opwindend: een vrouw die in haar flat zit opgesloten. Angela schuift mee in de wagen, en krijgt al gauw meer actie dan haar lief is. Het appartement in kwestie huisvest immers een besmettelijk virus. Kort na de aankomst van Angela, haar cameraman en twee brandweermannen, sluit de politie het gebouw hermetisch af. De bewoners en hulpverleners moeten lijdzaam toezien hoe ze als ratten in de val zitten wanneer steeds meer mensen na een beet in een moordzuchtige maniak veranderen. Uiteraard heeft Angela al die tijd maar één advies voor cameraman Pablo: wat er ook gebeurt, blijven filmen…

Inhoudelijk verschilt de essentie van “[REC]” maar weinig met die van gelijkaardige horrorprenten. Verrassend is het dus geenszins, maar toch weten Balaguéro en Plaza de nodige gruwel en ‘uit de zetel spring’-momenten binnen te smokkelen. De schokkerige cameravoering (het beeld wordt af en toe zelfs volledig zwart) blijft natuurlijk een goede biotoop om heel hard en luid ‘boe’ in te roepen. Bovendien gaat het tempo crescendo: het begint met een simpele beet, gaat verder met een slachtoffer dat uit elkaar spat tegen de vloertegels en voor je het weet zit je in nauwelijks verholen “Night Of The Living Dead”-territorium waarin zelfs zesjarige meisjes hun kinderacademiegehalte kwijtspelen. Tijdens de ontknoping bezorgt “[REC]” het verwachtingspatroon echter een flinke schop onder de kont. Toen de film vorig jaar in Spanje in première ging, werden de laatste tien minuten zelfs marketinggewijs omschreven als de spannendste tien minuten ooit in de geschiedenis van de Spaanse horrorfilm. Beelden die de reacties van het publiek in de zaal registreerden, werden gebruikt om dit feit nog wat meer te staven. Ietwat overdreven (misschien), feit is dat als je midden in de film al klamme handen hebt, je het ongetwijfeld zal uitgillen tijdens de laatste tien minuten. Zelf vinden we die scène nogal wat vergezocht, al zegt dat uiteraard niks over de uitwerking ervan. Het lijkt er verdacht veel op dat Balaguéro en Plaza hun hommage aan “The Exorcist”, “The Blair Witch Project” en “The Evil Dead” (let op de oude bandopnemer) willens nillens in de film wilden en daarbij even de verhaallogica een beetje hebben omgebogen. Wat in een film als “[REC]” natuurlijk perfect kan: in een strak geregisseerde genreoefening buigt logica graag het hoofd voor de trucs van de lente-, zomer-, herfst- en winterfoor die tijdens de laatste tien minuten de kop opsteken. Zelfs onze hoofdredacteur kreeg er naar eigen zeggen bijna een hartaanval van.

“[REC]” (die dit jaar op het BIFF in Brussel zowel met de Zilveren Raaf als met de publieksprijs aan de haal ging) is dus verplichte kost voor elke zelfverklaarde horrorfiel. Voor degenen die de film nog moeten ontdekken: wacht niet te lang. In december al komt immers de Amerikaanse remake “Quarantine” in de zalen. De hoofdrol wordt daarin vertolkt door Jennifer Carpenter (bij slimme tv-kijkers bekend uit de serie “Dexter”) en eerste recensies bevestigen onze vermoedens dat de Amerikaanse versie grotendeels identiek is aan dit origineel (tot aan de cameravoeringen toe). Al zitten ook de makers van dit eerste deel niet stil en komt volgend jaar (jawel hoor) “[REC]2” in de zalen.

Wie op zoek is naar achtergrondinformatie zit goed met de overdadige tweede schijf. De uitgebreide extra’s leren dat “[REC]” minder los uit de pols is gefilmd dan hier en daar lijkt. Er zit wel degelijk een strategie achter de vaak onaf lijkende scènes. Zelfs al was er geen echt afgewerkt script en mochten de acteurs improviseren met de situaties waarin ze terecht kwamen, toch duwden Balaguéro en Plaza hun cast subtiel in de richting die ze wilden. De acteurs wisten vaak niet eens wat hen te wachten stond: zo zag Manuela Velasco de kamer waarin de climax zich afspeelt pas voor de eerste keer toen ze de scène daadwerkelijk filmde met de nachtkijker. Ook cameraman Pablo Rosso was in feite een acteur: hij kreeg de opdracht om als cameraman te improviseren op de gebeurtenissen rondom hen heen, zodat de regisseurs vooraf zelden wisten uit welke hoek ze de scène zouden te zien krijgen. Tijdens de vele featurettes praten de twee regisseurs over de origine van “[REC]” en wisselen setopnames af met fragmenten uit de film.

Er is veel aandacht voor de manier waarop het geluid kon worden opgenomen op de set, en de fans van make-upeffecten krijgen up close and personal te zien hoe alle etterbuilen werden aangebracht. Geen gebrek ook aan verwijderde of verlengde scènes: er is acht minuten bijkomende footage waarin de ‘buren’ worden geïnterviewd, en brandweerfetisjisten kunnen zich nestelen voor bijna veertig minuten outtakes in de brandweerkazerne. Meer dan drie uur extra’s dus voor een film van amper 70 minuten. Af en toe mocht het in dit geval zeker wat minder geweest zijn (over een luxeprobleem gesproken), maar feit is dat alle mogelijke vragen die je zou kunnen hebben over “[REC]” netjes worden behandeld. Let vooral op de versnelde montage waarin een acteur (!) verandert in de verrassing die in de laatste tien minuten zijn opwachting maakt. “[REC]” is volgens de makers een rollercoasterrit die in de eerste plaats gemaakt is voor geoefende horrorfans. Wij geven hen alvast geen ongelijk, zeker niet in deze sfeervolle en toepasselijke Halloweendagen.