Als het klopt dat alle goede dingen uit drie bestaan, dan mogen we ons binnenkort nog verwachten aan een sterke Duitse film die probeert af te rekenen met het nazi-verleden. Het knappe Der Untergang van Olivier Hirschbiegel breekt momenteel potten op de dvd-markt, terwijl de liefhebbers van het grote witte doek hun hart kunnen ophalen aan de onthutsende laatste dagen van Sophie Scholl, een studente en lid van de verzetsbeweging 'Die Weisse Rose'. Het meisje werd samen met haar broer en andere leden van de beweging geëxecuteerd in februari 1943 nadat ze anti-Hitler pamfletten verspreidde op de universiteit van Munchen. De makers van de film konden gebruik maken van de officiële documenten die werden geschreven tijdens de ondervraging en die lange tijd achter slot en grendel lagen in een kluis in de voormalige DDR. De dialogen in de film (en zeker die tijdens de ondervragingscénes) komen zo goed als letterlijk uit de officiële transcripties. Wat de authenticiteit uiteraard alleen maar verhoogt. Sophie Scholl - Die Letzten Tage is geen film die je moet zien om de filmische kwaliteiten, maar wel om de thematische belangrijkheid. Niet dat de filmische kwaliteiten slecht zijn, verre van, maar het is geen film die gebruik maakt van flitsende camerabewegingen waardoor de veelvuldige dialoogscénes vaak nogal vervallen in het 'camera op stoel en tafel'-stramien. De sobere aanpak die regisseur Marc Rothemund hanteert past in feite uitstekend bij het concept, ook al wordt bijvoorbeeld de metafoor van het zonlicht dat door de wolken breekt nogal veel gebruikt, komen sommige scènes tussen Sophie en haar celgenote niet helemaal uit de verf, en gebruikt Rothemund nogal nadrukkelijk veel thrillerclichés tijdens de scène waarin Sophie en haar broer de pamfletten in de universiteit verspreiden (en dan uiteindelijk nog betrapt worden door een gestapo-verklikker in Jomme Dockx-jas, het zal je maar overkomen).

Ook al weet je als geïnformeerde filmkijker vooraf hoe de film eindigt, toch blijft het boeiend omdat de film overduidelijk een geweten en een hart heeft. Het is fascinerend te zien hoe Sophie aanvankelijk haar eigen hachje probeert te redden zonder daarmee haar zaak en betrokkenen te compromitteren (al kan ze enkel maar hopen dat haar broer even slim is om te ontkennen). De switch naar Sophie die – wanneer ze uiteindelijk in de val zit – resoluut opkomt voor haar geloof, is fascinerend. De manier waarop ze haar ondervrager het verschil probeert duidelijk te maken tussen geweten en de letter van de wet grijpt naar de keel. Al krijgen we als kijker ook wat comic relief met het administratieve manusje van alles die schijnbaar als lookalike van Adolf hemzelve door het leven wil gaan. Schrijnend hilarisch. Welke onregelmatigheden er ook zijn tijdens het eerste anderhalf uur van de film, ze stellen allemaal niets meer voor tijdens het krachtige einde. Even weet je niet of je de rechtszaakscène nu serieus moet nemen of niet (het gaat er nogal absurd-schreeuwerig aan toe), maar al gauw is de bittere ernst pijnlijk voelbaar. De laatste scènes waarin Sophie afscheid neemt van het leven (de laatste omhelzing van haar ouders, de laatste sigaret met haar broer, en zelfs een laatste blik van verstandhouding met haar ondervrager) zijn sober en hard. En dan komt Rothemund zowaar nog met een heus horroreinde op de proppen : de scène waarin Sophie onder de guillotine wordt geschoven en waarna we vervolgens enkel horen hoe de anderen ook voor de bijl gaan is ontzettend hard, en suggestief gruwelijk. Wat mag in een film die misdaden tegen de mensheid aanklaagt, uiteraard. En toch stuurt Rothemund ons nog met een mooi beeld de hedendaagse boze buitenwereld in: met de melding dat de pamfletten van ‘Die Weisse Rose’ hun doel niet misten en met archiefbeelden van de echte Sophie en haar broer.

Het is niet de eerste keer dat het leven van Sophie Scholl wordt verfilmd. In 1982 werden er al twee Duitse films over haar gemaakt: Die Weisse Rose en Fünf Letzte Tage. Er rekening mee houdend dat die films intussen zijn afgegleden naar de vergeetkelders van de Duitse cinema, kan een nieuwe versie zeker geen kwaad. Zeker niet omdat de nadruk nu volledig ligt op de ondervraging van Sophie en we door de dialogen (en de sterke vertolking van Julia Jentsch) de pijn en frustratie heel goed voelen. Een moedige en belangrijke film, die initiaalgewijs SS – Die Letzten Tage zowaar nog een lekkere dubbele bodem krijgt.