Martin Scorsese zal het niet graag horen - maar die leest dit toch niet. De zinsnede waarin te noteren valt dat intieme arthousekaraktercinema zo stilaan inwisselbaar aan het raken is met het superheldengenre.

Waar bij Marvel en co lawaaierige explosies, knetterende knokpartijen en ander gezoef het publiek gecalculeerd op hun wenken bedienen, krijgen de fans van intimistische menselijke drama’s ook wat ze willen op het moment dat ze dat willen: close-ups op gegroefde gezichten, emotionele riedels op de soundtrack, trage en repetitieve handelingen, een naturalistische belichting, beladen stiltes … allemaal steevast in de mix. Weliswaar om de visie van de regisseur in kaart te brengen, maar toch ook om de verwachtingen van het publiek te masseren met kunstzinnig omkaderde emoties in verhalen die meer wel dan niet de vinger aan de maatschappelijke pols houden. Dus ja, het is logisch dat je in Leonardo Van Dijls langspeeldebuut Julie Zwijgt flarden van Patrice Toye, Fien Troch, Lukas Dhont en de hier meeproducerende Jean-Pierre en Luc Dardenne zal menen te ontwaren.

Waarmee niet gezegd of geschreven is dat Julie naast zwijgen ook leentjebuurt, enkel maar dat er een patroon zichtbaar is in het genre en dat Van Dijl daar dankbaar en gretig gebruik van maakt. En wie dat patroon niet blieft zal het zwijgen van Julie in de eerste plaats vooral nietszeggend vinden.

Julie Zwijgt haakt de kar vast aan de metoo-tractor en de om de haverklap opduikende berichten over machtsmisbruik, ongewenste seksuele avances en toxisch leiderschap. Van Dijl schreef samen met Ruth Becquart een script dat laat zien hoe zwaar de gevolgen van dat misbruik op de psyche van de slachtoffers kunnen wegen. Gesitueerd in een tennisclub waar Julie (een debuterende Tessa Van den Broeck) hard werkt aan haar ambitie om profspeelster te worden. Tot haar club wordt opgeschrikt door het nieuws dat een van de andere speelsters zelfmoord heeft gepleegd. Die zelfmoord leidt ertoe dat haar trainer op non-actief wordt gesteld, en dat er een onderzoek volgt naar de ware toedracht. De trainer van de gestorven tennisster was ook de trainer van Julie. Maar die weigert om een standpunt in te nemen of om uit de biecht te klappen over de man.

Enigszins verrassend: de film is geen directe aanklacht tegen de dader, en de eigenlijke metoo-weerhaak staat meer op de achtergrond dan op de voorgrond. Als een onzichtbare superschurk die op het punt staat de kracht van de superheldin te versplinteren, als het ware. Het misbruik wordt eerder gehint dan uitgesproken. Zodat je als kijker zelf mee aan de puzzel kan leggen. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom Julie het stilzwijgen bewaart, twijfelt en ingetogen kwaad blijft: omdat ze haar carrière niet wil dwarsbomen, omdat ze alsnog sympathie heeft voor de gewraakte trainer, omdat ze geen klikspaan wil zijn, omdat de overgang van tiener naar volwassene sowieso een drijfzandpoel is … Van Dijl laat ruimte voor interpretatie.

Om het zwijgen van Julie echt te kunnen plaatsen, is het nodig om Julie te begrijpen. Ook daar zorgt Van Bijl voor. De repetitieve en rigide trainingsscènes in de tennisclub creëren een ritme dat als een metronoom de richting en intensiteit van de film bepaalt. Als je dat ritme weet te vinden – gegidst door de sterke mimiek van de in het echte leven ook tegen tennisballen meppende Van den Broeck – zal Julie Zwijgt je weten binnen te rijven.

Weet dat Van Dijl geen heil zoekt in een extraverte grote gebaren-ontknoping, al dan niet met faux thriller pas. Julie Zwijgt blijft tot aan de slotscène introvert en beheerst gesloten. Een keuze die mee het ritme en het inlevingsvermogen bepaalt. Heb je een boon voor kille, koele, koude en donkere cinema? Hier brandt de lamp. Al dan niet met een hoopvolle waakvlam.

Gezien op Film Fest Gent.