Elmer Bernstein, die overigens geen enkele band heeft met orkestleider en dirigent Leonard Bernstein, werkte met succes zijn studies af aan de Universiteit van New York. Hierna ging hij aan het werk als acteur, danser én schilder. In de jaren ’40 maakte hij dan finaal zijn keuze: nadat hij een opleiding compositie had afgewerkt gaf hij als pianist muziekconcerten. De beroemde componist Aaron Copland was zijn persoonlijke mentor, hij kreeg les van Henriette Michelson en Israel Citkowitz en ging hierna studeren samen met Roger Sessions en Stefan Wolpe.

Tijdens de tweede wereldoorlog werkte hij bij de militaire radio-omroep waar hij muziek schreef voor de Army Air Corps radio shows. Hij schreef verder de muziek voor twee radioshows van de Verenigde Naties waardoor hij de aandacht trok van ondervoorzitter Sidney Buchman van Columbia Pictures. Die gaf hem de kans om zijn eerste filmscores te schrijven waardoor hij begin de jaren ’50 in de filmwereld terechtkwam. Zo stond hij in voor arrangementen voor Glenn Miller en de Army Air Force Band. Hij raakte steeds meer geïnteresseerd in het jazz-genre en stilaan werd de naam Bernstein een begrip in de muziekwereld. Zijn bijdrages aan The Man With the Golden Arm (1955) en The Ten Commandments (1956) zorgden er voor dat hij vanaf dan tot de top van de componisten in Hollywood behoorde. Zijn thema voor de western The Magnificent Seven (1960) was de basis voor een lange reeks van commercials voor Marlboro-sigaretten.

Voor de muziek van de televisiefilm The Making of a President kreeg hij een Emmy Award. Van 1963 tot 1969 was hij vicevoorzitter van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Verder was hij ook stichtend lid van de National Academy of Recording Arts and Sciences, voorzitter van de Composers and Lyricists Guild of America, voorzitter van het Film Music Museum, opgericht voor het behoud en de thuisbasis van filmmuziek. Daarnaast was hij ook professor aan de University of Southern California's Thornton School of Music in Los Angeles waar hij de cursus 'Scoring for Motion Pictures and Television' gaf.
Hij werd verschillende keren genomineerd voor een Academy Award en won er één voor zijn bijdrage aan Thoroughly Modern Millie (1967). Hij schreef ook muziek voor gezongen nummers en kamermuziek.

Elmer Bernstein verraste vriend en vijand toen hij ook muziek ging schrijven voor komedies als Meatballs (1979) en Ghostbusters (1984) om er maar twee te noemen. Ook al verrassend was zijn Ierse score voor de film My Left Foot (1989). Dat dit allemaal niet onopgemerkt bleef, bleek wanneer Martin Scorsese hem vroeg om de muziek te schrijven voor de remake van Cape Fear (1991).

Om verwarring met de New Yorkse Leonard Bernstein te vermijden stond hij in het filmmilieu gekend als Bernstein West, daar waar zijn New Yorkse naamgenoot Bernstein East werd genoemd.

In 2001 was Elmer Bernstein de enige, nog actieve componist die kon bogen op een carrière van een halve eeuw wat langspeelfilms betreft. Hij was verantwoordelijk voor de muziek van meer dan 150 langspeelfilms! Het indrukwekkend lijstje van Oscarnominaties (zie lijst onderaan) kan aangevuld worden met een Grammy Award nominatie voor The Age of Innocence, gewonnen Golden Globes voor Hawaii en To Kill a Mockingbird van Robert Mulligan. Verder kreeg hij ook nog een Emmy-nominaite voor de miniserie Captains and the Kings, geregisseerd door Douglas Heyes en Allen Reisner. Daar mag je nog vier extra Grammy Award nominaties en twee Tony nominaties aan toevoegen.
En we kunnen nog even doorgaan wanneer we de Lifetime Achievement Awards toevoegen van de Los Angeles Film Critics Association, de American Society of Composers, Authors and Publishers (ASCAP), de Society for the Preservation of Film Music, de Foundation for a Creative America en het Flanders International Film Festival, Filmfest Gent zeg maar, waar hij in 2001 de prijs kreeg van de World Sountrack Academy.
In 1996 kreeg hij een ster op de Hollywood Walk of Fame, in 1999 kreeg hij een Honorary Doctorate of Music van Five Towns College in New York State. Verder werd hij ook onderscheiden door het American Film Institute en op het Santa Barbara filmfestival.