Als we Disneys overrompelende animatiehit “Frozen” even niet meerekenen, is “Gravity” de meest succesvolle niet-sequel of niet-franchisefilm van 2013. Aan de Amerikaanse kassa’s bracht deze intelligente ruimtethriller bijna 270 miljoen dollar op, en het productiebudget bedroeg ‘amper’ honderd miljoen. Dikke winst dus, en ook wereldwijde erkenning. “Gravity” won al prijzen op tal van prijsuitreikingen, en is eveneens in de running voor tien Oscars. De dvd-release komt netjes op tijd om mee te glijden op het Oscarsucces, want dat “Gravity” met een paar beeldjes naar huis zal gaan, staat bijten kijf.

Het is niet moeilijk te zien waarom “Gravity” het zowat overal ter wereld meer dan uitstekend deed. In ons land bijvoorbeeld eindigde de prent op de negende plaats in de box office-top. Nochtans is “Gravity” ruw aan de haak gewogen geen film die je om de plot moet zien. Meer dan een update van het aloude schipbreukverhaal is dit immers niet. Dé reden waarom je je toch best knus onder een dekentje nestelt voor “Gravity” is de setting tussen de sterren - en vooral de manier waarop die in beeld is gebracht.

In het onmetelijke heelal - waar het toch niet alle dagen carnaval blijkt te zijn - is de bemanning van de space shuttle Explorer druk in de weer met het onderhoud van de Hubble-telescoop. De crew bestaat uit vier mensen: gezagvoerder Matt Kowalski (George Clooney), technisch ingenieur Ryan Stone (Sandra Bullock) op haar eerste missie, vluchtingenieur Shariff Dasari en dan nog een zekere Amy die we enkel in dode toestand te zien krijgen. Dood jawel, want tijdens de werken aan de Hubble-telescoop slaat het noodlot toe als de Explorer wordt geraakt door brokstukken van een gecrashte satelliet. Naast Amy komt Shariff om en Kowalski en Stone zweven door de impact moederziel alleen in de kille, koude en onmetelijke ruimte. Kowalski slaagt erin om Stone te lokaliseren, maar een gebrek aan zuurstof en een geschikt reddingsapparaat drijft hen terug uit elkaar. Een ding is zeker: Houston, they have a problem. Zelfs als Stone erin slaagt om het Internationale Ruimtestation ISS te bereiken, zijn haar problemen allesbehalve echt van de baan.

“Gravity” heeft een lange productiegeschiedenis. Regisseur Alfonso Cuaron (“Y Tu Mama Tambien”, “Harry Potter And The Prisoner Of Azkaban”, “Children Of Men”) schreef het scenario ettelijke jaren terug samen met zijn zoon Jonas en kon het project een onderdak geven bij Universal Pictures. Waar het op de plank bleef liggen en het licht schijnbaar niet op groen wou springen. Waarop het uiteindelijk naar Warner Bros verhuisde. De eerste naam die de ronde deed voor de rol van Ryan Stone was Angelina Jolie. La Jolie stapte echter uit het project: volgens ingewijden omdat Warner haar geen salaris van twintig miljoen wou uitbetalen en ook omdat ze toen volop bezig was met de regie van “In The Land Of Blood And Honey”. Terwijl de zoektocht naar een vervangster kon beginnen, liet Warner weten dat Robert Downey Jr. was gecast in de mannelijke hoofdrol. Om Jolie te vervangen werden zowel Marion Cotillard, Scarlett Johanson als Blake Lively als potentiële kandidates genoemd. Uiteindelijk kwam de rol bij Natalie Portman terecht nadat die haar Oscar voor “Black Swan” op zak had, maar die gaf op haar beurt forfait omdat ze zich niet kon vrijmaken voor de opnames en de lange voorbereidingen vooraf. Waarop Sandra Bullock de rol kreeg, en Downey Jr. uiteindelijk nog werd vervangen door Clooney.

Het vinden van de juiste cast was slechts één van de struikelblokken voor Cuaron. Hij wou immers een film draaien die eruit zag alsof hij als het ware op locatie in de ruimte was opgenomen. Een moeilijkheid was de indruk wekken dat Clooney en Bullock zich in een gewichtsloze toestand bewogen in een ruimte zonder zwaartekracht. Een effect dat werd bewerkstelligd door CGI en door robots die de acteurs deden voortbewegen. Cuaron slaagt in zijn opzet om te doen geloven dat dit een echte ruimtefilm is, ook al is het eentje die is opgenomen in de Britse Pinewood en Shepperton-studio’s. Daarnaast zorgde hij er eveneens voor dat alles wetenschappelijk zo accuraat mogelijk was, en ziet de Hubble-telescoop bijvoorbeeld er uit als het echte boven onze hoofden cirkelende tuig.

Bijzonder knap hoe Cuaron en director of photography Emmanuel Lubezki het heelal met een combinatie van imposante hardware en supergesofisticeerde software heel tastbaar in beeld brengen. De liefkozingen en vrijages met moeder aarde en de ruimtetuigen zijn zonder meer fenomenaal. In de bioscoop zorgde de 3D voor een geslaagde extra gimmick, maar ook in 2D blijft het allemaal impressionant. Geen wonder dat James Cameron extatisch verkondigde dat hij dit het beste 'deep space adventure' vindt dat ooit is gemaakt. Even knap als de technische verwezenlijkingen zijn de vertolkingen van Clooney en vooral Bullock: in plaats van hun sterrenstatus uit te spelen, acteren ze bedeesd en menselijk – met de juiste verwondering die nodig is om in hun personages te willen geloven. Waardoor zelfs het relatief eenvoudig verhaal blijft boeien, begeesteren en kippenvel veroorzaken. Zonder meer een knap staaltje cinema.

De dvd-uitgave bevat slechts twee extra’s, maar die zijn gelukkig wel interessant. Wie wil weten met wie Sandra Bullock communiceert in de hoop haar redding te kunnen bewerkstelligen zit goed met de kortfilm “Aningaaq”. Geregisseerd door Jonas Cuaron en een leuke toevoeging die een cruciale scène uit “Gravity” vanuit een andere invalshoek laat zien. Heel leerrijk is dan weer 'Collision Point', een documentaire die aantoont dat afval in de ruimte geen verzinsel is van de Cuarons, maar dat er daadwerkelijk nogal wat rommel rondzweeft boven onze hoofden. Een documentaire met narratie van Ed Harris, die in “Gravity” zelf trouwens ook te horen is als één van de stemmen van de mission control.