Zelden werd er door het zichzelf serieus nemende echelon van de filmminnende gemeenschap meer naar een stripfilm uitgekeken dan naar The Dark Knight Rises, het afsluitend deel van Christopher Nolans Batman-trilogie. De reden hiervoor is natuurlijk de mokerslag die de visionair beeldenstormer uitdeelde met voorganger The Dark Knight (2008) en met het baanbrekende Inception waar in 2010 niet naast te kijken viel.

Heel hooggespannen verwachtingen dus voor The Dark Knight Rises (zelfs zonder Joker), en dat die niet volledig worden ingelost maakt uiteindelijk nauwelijks iets uit. Zo groot zijn de branie en het aplomb waarmee Nolan zijn tijd neemt (twee uur en drie kwartier om precies te zijn) om zijn saga af te sluiten. Zwakke punten zijn daarbij meer dan eens zichtbaar: eigengereide pretentie is Nolan niet vreemd en hij kijkt niet op een paar loshangende verhaaldraden min of meer, maar die negatieve kanttekeningen verhinderen niet dat op het eind van de rit een welverdiend applaus op zijn plaats is. Wat veel zegt over de scoop van het canvas waarop Nolan werkt. Hij pakt uit met verhaaldraden die zowel teruggrijpen naar The Dark Knight als Batman Begins, haalt bekende gezichten terug en introduceert er heel wat nieuwe. Geen wonder dat hij zijn verhaal op twee uur niet rond krijgt.

The Dark Knight Rises speelt zich acht jaar af na The Dark Knight. Bruce Wayne/Batman Christian Bale) leeft als kluizenaar na de clash met The Joker die het leven kostte aan openbaar aanklager Harvey Dent en aan zijn geliefde Rachel. Bovendien acht de publieke opinie Batman verantwoordelijk voor de dood van Dent, en de gevleugelde vleermuisheld is sindsdien een vogelvrij verklaarde paria. Dit tot grote spijt van commisaris Gordon (Gary Oldman) die weet dat Batman niet verantwoordelijk is voor de dood van Dent. Het goede nieuws is dat Gordon en de politie tijdens die acht jaar de georganiseerde misdaad in Gotham City zo goed als volledig konden terugdringen. Daar dreigt echter verandering in te komen als gemaskerde en gespierde psychopaat/terroristenleider Bane (Tom Hardy, die veertien kilo aankwam voor die rol) laat horen dat hij een eitje te pellen heeft met Gotham, en een geweldoffensief lanceert dat niet moet onderdoen voor dat van The Joker. Blijft de vraag of Wayne/Batman terug zijn cape en gadgets omgordt om Bane te stoppen, en of hij dat kan doen zonder zichzelf te vernietigen.

De synopsis van The Dark Knight Rises lijkt eenvoudig, maar schijn bedriegt. Dit is immers veel meer dan een Batman vs. Bane-verhaal. Uiteraard gaan we niet verklappen hoe deze film de volledige trilogie verbindt en afrondt, maar er zijn genoeg nieuwe en oude personages die bijna drie uur lang voor nogal wat wendingen zorgen. Zo zijn uiteraard Michael Caine en Morgan Freeman opnieuw van de partij als respectievelijk Bruce Waynes butler Alfred Pennyworth en zijn zaakwaarnemer Lucius Fox. Bij de nieuwkomers is het naast Tom Hardy als Bane vooral uitkijken naar Anne Hathaway als Selina Kyle (of Catwoman, maar die omschrijving wordt in de film nooit gebruikt). Mijlenver verwijderd van Michelle Pfeiffers emotioneel gekrenkte wreekster uit Tim Burtons Batman Returns (neen, we gaan het niet over Halle Berry hebben) zet Anne Hathaway haar personage neer als een gewiekste en sexy oplichtster/superdievegge waarvan niet onmiddellijk duidelijk is of ze een mede- of tegenstander is van Batman/Bruce Wayne. Ook de aandacht waard: Joseph Gordon-Levitt als ambitieuze agent John Blake, die qua erudiete menslievendheid niet moet onderdoen voor Batman, en Marion Cotillard als Miranda Tate, een lid van het Wayne Enterprises directiecomité die meehelpt om Bruce Wayne uit zijn rouwperiode te halen.

Aanvankelijk verklaarde Nolan dat hij na The Dark Knight geen zin had om nog een derde Batman te draaien. Niet dat we Nolan ervan verdenken leugens te verspreiden, maar er zal toch wel heel wat blufpoker in die bewering gezeten hebben. De kans dat Warner hem niet zou overhalen om na het megasucces van zowel The Dark Knight als Inception ook deze film te regisseren, was immers van meet af aan klein. Bovendien zou het raar zijn indien Nolan het slotakkoord van een reeks waarop hij zijn stempel drukte zomaar uit handen zou geven. En dus schreef hij samen met zijn broer Jonathan en David S. Goyer een afsluitend deel dat een paar van zijn verhaallijnen haalde uit de Batman comics Knightfall, The Dark Knight Returns en No Man’s Land (allen uit de jaren negentig). Toch is The Dark Knight Rises meer dan zomaar een stripverfilming. Het is in de eerste plaats een dijk van een actieprent (de stunt waar Nolan mee aftrapt is pure Bond) met genoeg gesofisticeerde hardware waarvan zelfs James Cameron (al dan niet in het geniep) zal moeten toegeven dat de speeltjes verdomd spectaculair zijn.

Dat er slechte verstaanders zullen zijn die dit opgeblazen epos maar niks vinden laat zich raden. Onbegrijpelijk is dit niet: The Dark Knight was immers beter (al speelde daar ook het verrassingselement een grote rol) en ruw aan de haak gewogen is The Dark Knight Rises vaak een rommeltje, en loopt Nolan hier en daar verloren in zijn eigen universum (als puntje bij paaltje komt gaat Bane eigenlijk verrassend vlot neer). Ook voel je dat Nolan in het eerste uur nogal wat nadrukkelijk op zoek gaat naar het moment waarop hij er definitief de slagpin kan uittrekken om de echte explosie te laten starten. Het mag hier en daar dan ogen als een warboel, het is in elk geval een cinematografisch verantwoorde mooie warboel. En voorzien van een mooie, poëtische en binnen de eigen begrenzingen van zijn comic-universum zelfs aangrijpende coda. Mooi gedaan, meneer Nolan.