Wie had durven denken dat The Last Jedi door die-hard Star Wars-fans nog meer zou verguisd worden dan George Lucas’ eigen bloedloze prequeltrilogie? Aan de kassa viel die afkeer niet echt te merken, maar fora op sociale media liepen na de release vol met haatmeldingen aan het adres van onder meer regisseur/scenarist Rian Johnson (Brick, Looper). Die nam een paar narratieve beslissingen die niet in goede aarde vielen, niet in het minst omdat hij voorzetten die J.J. Abrams in The Force Awakens gaf naast het doel schoot of de bal zelfs niet eens wou aannemen. Velen lieten al verstaan niet meer geïnteresseerd te zijn in deel 9 – volgend jaar in de zalen – en de negatieve ontvangst van The Last Jedi zou best een reden kunnen zijn waarom de spin-off Solo het ook minder goed deed. Bij Disney beseffen ze inmiddels dat ze met de aankoop van LucasFilm niet alleen de goederen, maar ook de fans mee in huis hebben genomen. En die blijken dus verdomd kritisch.

Eenenveertig jaar na de release van de eerste Star Wars kan je het effect van de franchise en de vele afgeleiden op tv, in comics en in boeken niet meer samenvatten met het woord hype. In 2015 wisten nieuwe eigenaar Disney en regisseur J.J. Abrams het vuur opnieuw aan te wakkeren door met The Force Awakens generatieoverschrijdend het adrenalinesucces uit 1977 te herhalen. Het succes van die ontwaakte Kracht zou normaalgezien moeten leiden naar een even positieve onthaalde The Last Jedi, maar dat bleek dus buiten de waard gerekend.

Wat ook de exacte reden is voor de backlash, we kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat er vooral spijkers op laag water zijn gezocht. The Last Jedi is immers een geslaagde en bij momenten zelfs overdonderende toevoeging aan de reeks. Johnson drukte wel degelijk een persoonlijke stempel op de prent, al blijft hij grotendeels trouw aan de blauwdruk van de franchise, als een vinnige en soms venijnige moederkloek bewaakt door huidig supervisor Kathleen Kennedy. Johnson etaleert een fijn oog en oor voor ruimteoperaspektakel van de bovenste popcornplank, kruidt en voedt de mythologie met een paar instant klassieke scènes en voorziet tijd en ruimte om verhaaltechnische ingrepen ruimte en tijd te geven. Telkens de grootschalige spektakelsequenties en zelfs kleinere menselijke momenten de synergie vinden met John Williams’ fabuleuze orkestrale muziek, steekt het kippenvel ongegeneerd de kop op.

Niet dat The Last Jedi een meesterwerk is. Daarvoor verliest de plot halverwege aan momentum, lopen er nogal wat personages voor spek en bonen bij en scheelt het niet veel of de emotionele pathos schuift hier en daar de dieperik in. En toch begeestert deze film twee uur en een half. Uitschuivers en dode momenten ten spijt … de visuele spankracht en narratieve draagkracht maakt van The Last Jedi een opwindend kijkstuk. Al dan niet omdat de nostalgische link naar de eerste trilogie hier nog steeds intact is. Sorry, tegenstroom.

Door het verder uitspitten van Luke Skywalkers mystiek - Mark Hamills vertolking zou geheid een krop in de keel moeten brengen - en die te koppelen aan het hoe/wie/wat van Rey (Daisy Ridley) en Solo-moordenaar Kylo Ren (Adam Driver) krijgen we zowaar een stevige coating waarvan andere blockbusterfranchises enkel kunnen dromen. En door na een opwindend laatste halfuur uit te pakken met een ‘huh wat’-slotakkoord ligt er meteen ook een intrigerende link naar de trilogieafsluiter. Waar nog niet veel van bekend is: behalve dan dat Abrams terug aan boord is gehaald voor de regie en een scenarioverversing, en dat naast Carrie Fisher (in ongebruikte opnames) ook veteraan Billy Dee Williams (Lando Calrissian) van de partij zal zijn. Benieuwd alvast hoe de afvallige fans hier zullen mee omgaan.

De extra’s zijn uitgebreid, geanimeerd en interessant. Een dubbele schijf-release waardig. Johnsons visie en aanpak komt tot in de kleinste details aan bod in de commentaartrack. En die details zijn ook van de partij in een anderhalf uur durende documentaire waarin Johnson, acteurs en crewleden de volledige ‘making of’ onder de loep nemen: de totstandkoming van het script, de opnames, de postproductie … alles komt aan bod. Een fascinerend inzicht in het maken van een peperdure blockbuster die ingebed zit in een franchise. En dat is nog lang niet alles: aanvullende/verwijderde scènes – te bekijken met en zonder audiocommentaar - en een analyse van een paar cruciale scènes schenken nog meer inkijk in de psyche en het karakter van de film. Ook krijg je de kans om Andy Serkis te zien in motion capture modus vooraleer de Snoke-CGI-laag werd toegevoegd. Clearly with us the Force is.