“The Imitation Game” was een van de eerste films dit jaar die in ons land op het eerste zicht buiten de gebruikelijke blockbusterpaden liep, maar het wel uitzonderlijk goed deed in de zalen met een opbrengst van circa 1,5 miljoen euro. Wat betekent dat heel wat mensen geïnteresseerd waren in dit oorlogsdrama, of dat er zich heel wat lieten lokken door 'darling du jour' Benedict Cumberbatch. Wat ook de reden was, “The Imitation Game” verdiende het om een succes te worden, daar het zowel script- als regiematig maar weinig fout doet.

In een notendop behandelt “The Imitation Game” het leven van Alan Turing, een Brits wiskundige die in de tweede wereldoorlog de Duitse Enigma-code ontcijferde, volgens schatting de oorlog daarmee met twee jaar inkortte en nadien bedankt werd voor bewezen diensten met chemische castratie toen bleek dat hij homoseksueel was. Auwtsj. Het intrigerende verhaal van de codebrekers werd al eerder verfilmd – veertien jaar geleden met Kate Winslet bijvoorbeeld in het bijna volledig fictieve “Enigma” – maar deze keer zijn de feiten voor het merendeel historisch verantwoord. Al zijn er ook in “The Imitation Game” genoeg halve waarheden en volledige leugens te vinden die de grens tussen waarheid en dichterlijke vrijheid aanzienlijk laten doorbuigen. Op zich niet erg: het Engelstalig debuut van de Noorse cineast Morten Tyldum (“Headhunters”) levert immers een meeslepende prent op. En de eerste historische reconstructie of biopic waarin alles waarheidsgetrouw is, moet natuurlijk nog worden gemaakt.

Het leven van Alan Turing en de code die de Duitsers tijdens WO II gebruikten om geheime boodschappen te communiceren, intrigeert Hollywood al een tijd. Tot een echte film over Turings leven kwam het vooralsnog niet, al dan niet omdat Turing een heel Brits subject bleek te zijn. Vandaar dat de enigmacode over de grote plas veelal een Amerikaanse affaire bleek: in Jonathan Mostows “U-571” bijvoorbeeld waren het zelfs Amerikanen die de Duitse code kraakten. Toch werd Turing niet volledig doodgezwegen: in 1996 vertolkte Derek Jacobi hem in de televisiefilm “Breaking The Code” en in 2011 verscheen de documentaire “Codebreaker”. Kleinschalige projecten die door bijna niemand zijn gezien, waardoor de kans op een déjà-vu bij “The Imitation Game” vrij miniem is.

Graham Moore schreef in 2011 een scenario gebaseerd op Andrew Hodges’ boek 'Alan Turing: The Enigma'. Dat scenario gooide hoge ogen en werd initieel aangekocht door Warner Bros, die het project aan Leonardo DiCaprio voorschotelde. DiCaprio gaf uiteindelijk niet thuis, en de rechten keerden terug bij Moore zelf. Hij vond een kleine productiefirma bereid het project te financieren, en als regisseurs werden onder meer David Yates en Ron Howard geopperd. Uiteindelijk viel de keuze op Morten Tyldum en gingen de Amerikaanse distributierechten naar de Weinsteinbroers, die een potentieel prijsbeest intussen van mijlenver herkennen. En Moore kreeg begin dit jaar zelfs een Oscar voor zijn scenario. Een verhaal met een meer dan happy end zowaar.

“The Imitation Game” is een mix die werkt, een beetje zoals “The King’s Speech” destijds. Een oerklassiek verhaal, maar goed gebracht, interessant verpakt en opgesmukt met een uitzonderlijk sterke cast. Het feit dat “The Imitation Game” op al die niveaus werkt is ongetwijfeld de reden dat de film wereldwijd scoorde. Boeiend is het sleutelwoord: het scenario laat zien hoe er tijdens de tweede wereldoorlog achter de schermen eveneens een ware strijd werd uitgevochten, is een meeslepend portret over een fascinerende man in fascinerende tijden en biedt een mooi uitgebalanceerde Britse cast de kans om het beste van hun kunnen te etaleren. Benedict Cumberbatch op kop – de lof die hij oogstte met zijn vertolking van Julian Assange verbleekt bij het applaus dat hij in ontvangst mag nemen voor deze tour de force, al komt dat uiteraard ook omdat “The Imitation Game” duizend keer beter in de markt ligt dan “The Fifth Estate”.

Naast Cumberbatch is het in het bijrollendepartement trouwens uitkijken naar bekende koppen als Charles Dance, Matthew Goode en Mark Strong en de snoezige snoet van Keira Knightley. Kortom, “The Imitation Game” is gemaakt met goesting en energie, en biedt een klassieke en statige degelijkheid waartussen het met graagte twee uur verdwalen en vertoeven is, en waar technisch geen speld tussen te krijgen is.

Wie denkt een codebreker nodig te hebben om de extra’s te kraken: helaas, pindakaas. Paradiso gooit de film zonder bijkomende features op de markt. En dat is gezien het onderwerp best jammer.