Tussen de naden van de eerste en tweede coronalockdown slaagden Warner en Christopher Nolan erin om de eventfilm Tenet in de zalen te brengen. Niet volledig naar de zin van Warner die achteraf niet zo tevreden was dat het paradepaard in Amerika nog niet eens zestig miljoen dollar bij elkaar wist te sprokkelen. Wereldwijd deed de film het zeker niet slecht met een recette van meer dan 360 miljoen, maar toch kwam de film niet uit de kosten. Om het productiebudget van 200 miljoen te recupereren was immers op zijn minst een ticketverkoop van 400 miljoen nodig. Maar dat bleek te hoog gegrepen in het bizarre (bioscoop)jaar 2020.

En dan was er nog de film zelf … geen kant-en-klare blockbuster voor jong en oud maar een zo goed als onontwarbaar metafysisch kluwen over in elkaar verstrengelde tijdlussen. Een James Bond-variante die zich niet zozeer concentreerde op de actie, maar op de plot. Een plot die weliswaar heel verwarrend was verteld, en zelfs bij meerdere visies nog niet zonneklaar was. Als je het niet snapte, geen paniek … zoals Michael Jackson destijds zong tegen de kinderen in zijn buurt: You Are Not Alone. Het was dus meer dan normaal dat je bij het verlaten van de bioscoop in het haar achter het mondmaskeroorstukje krabde omdat je de finesses van Tenet niet echt kan plaatsen. Wie ze alsnog wil vatten, kan zich laven aan de thuisbioscooprelease die net voor de jaarwende werd uitgebracht.

De Bondlaag van Tenet is al bij al nog vrij simpel: een nooit bij naam genoemde CIA-agent - op de aftiteling staat hij vermeldt als The Protagonist - moet zien te verhinderen dat een megalomane Russische booswicht de aarde vernietigt. De sf-laag is een ander paar mouwen: die springt tussen verschillende tijdlagen, gooit een handboek over inversie op tafel - kogels die worden afgevuurd vertrekken niet uit het pistool maar keren terug naar het pistool omdat ze uit de toekomst terug naar het verleden zijn gestuurd - en draait rond een tuig uit de toekomst dat in het heden/verleden kan worden gebruikt om de aarde te vernietigen. Die voorkennis volstaat in principe om voorbereid aan de start van Tenet te verschijnen. Ook al ben je na een halfuur waarschijnlijk al terug zowel de pedalen als de remblokken kwijt.

Opvallend is dat Nolan tot op zekere hoogte wegkomt met zijn ondoordringbaar plotbastion. Minder getalenteerde cineasten zijn al voor minder afgeschoten, maar Nolan krijgt dusver nog steeds carte blanche om zijn eigenzinnige en stevig gebudgetteerde projecten uit te voeren. Het feit dat hij Warner een heel rendabele en memorabele Batman/Dark Knight-trilogie cadeau deed, is daar natuurlijk niet vreemd aan. En ze zouden natuurlijk wel gek zijn om de waarschijnlijk enige evenementregisseur op hun loonlijst een strobreed in de weg te leggen. Zonder Nolans bemoeienissen was Tenet waarschijnlijk verschoven naar ergens in 2021, maar kijk … een moeilijke film die in moeilijke tijden voor halfvolle zalen moest zorgen in cinemaland … er zat ergens humor in. Of toch minstens ironie.

In Tenet zelf zit er weinig humor. Nolan houdt meer van zijn plotidee en de manieren waarop hij dat in beeld kan brengen dan van zijn personages. Shaken, not stirred: het is een keuze die de protagonist (een emotieloze John David Washington) niet moet maken. Robert Pattinson, Elizabeth Debicki en een schmierende Kenneth Branagh mogen de animokraan af en toe wel opendraaien.

Tenet inhoudelijk omspitten vraagt veel tijd en discussieruimte. En dan nog zit je met interpretatiediscrepanties die je niet krijgt uitgelegd tussen de soep en een vijfgangenmenu door. Iedereen kan de logica van Tenet dus eigenlijk naar eigen goeddunken invullen, al ben je eigenlijk gebonden aan de dogma’s die Nolan uitsmeert als voedingsbodem voor zijn verhaal - en waarvan meer dan de helft als het ware een equivalent zijn van easter eggs voor detailgeile wetenschappers. Wars van alle vraagtekens en onduidelijkheden is Tenet weliswaar en gelukkig cinema pur sang. Zelfs als Nolan je narratief is kwijtgespeeld, blijf je toch op je qui-vive omdat je voelt dat er altijd wel een straf staaltje cinematografica je richting uitkomt. Dat noemen ze naar het schijnt kunst, zij het van de te nemen of te laten-categorie.

Tenet is een film die in even gelijke delen intrigeert en frustreert, en net daarom meerdere visies nodig heeft om de finesses te ontkurken. Wat ook wel helpt is de making of van een uur en een kwartier die de bonusschijf siert. Niet dat de plot daarin van naaldje tot draadje wordt uitgezicht, maar je krijgt toch al wat inzicht. En niet enkel in de plot maar ook in de toch wel imposante manier waarop Nolan zijn geesteskind richting op halve toeren draaiende bioscoop wist te loodsen. Komen aan bod in de in 13 delen opgesplitste docu: info over onder andere de cast, de actie, de kostuums, het geluid, de visuele effecten, de muziek, de locaties … enfin, alles dus. Verplichte filmtechnische kost, ongeacht of je nood hebt aan extra duiding of niet.