Pipo's zijn het, de studiobazen in Hollywood. Dubbele pipo's zelf. Anders hadden ze Dennis Lehane al veel vroeger ontdekt. In het vorig decennium schreef hij in een moordend tempo vijf magistrale hardboiled detectiveromans over de privé-detectives Patrick Kenzie en Angela Gennaro. Zeer filmisch geschreven boeken die lezen als een konijnenmarathon en die een nagenoeg perfecte combinatie bieden van actie, humor en romantiek. Lehane is daarmee zeker niet de enige die aanspraak probeerde te maken op de titel 'erfgenaam van Raymond Chandler' (de schepper van detective Marlowe die onder andere door Humphrey Bogart werd vertolkt), maar hij is zeker één van de opvallendste. Niet in het minst omdat zijn verhalen nooit een happy end kennen, maar steevast eindigen op een uppercut waarbij niemand ongeschonden de eindstreep bereikt.

Niet te verwonderen dus dat Clint Eastwood (wiens oeuvre uitbulkt van anti-helden die overhoop liggen met goed en slecht) een fan van de auteur is. Toen Lehane zijn detectiveserie even op een zijspoor rangeerde om met het alleenstaand verhaal Mystic River voor de dag te komen, kocht Eastwood via zijn productiemaatschappij Malpaso eigenhandig de rechten van de bestseller. Eastwood wou het boek zelf verfilmen en hield van begin tot eind creatieve controle over het project. Dit tot groot genoegen van Lehane, die niet echt happig was op een filmversie van zijn boek, maar die al gauw bijdraaide toen bleek dat Eastwood geïnteresseerd was in de roman.

Het kan in elk geval niet anders of Lehane moet tevreden zijn over de integere verfilming. Eastwood volgt zeer getrouw de knappe structuur van het boek. Een hemelsgroot verschil met het lamentabele Blood Work, de slappe whodunit waar Eastwood vorig jaar mee uitpakte. Waar je toen vooral concludeerde dat de cineast/acteur nu echt wel versleten was, verdient stoere Clint ditmaal het predikaat van 'waardig oud'. Eastwood houdt zich als acteur mooi op de achtergrond (een logische keuze, want er is niet echt een personage uit zijn leeftijdscategorie in de film) maar zorgt naast de regie toch voor een extra stempel door ook de sobere muziekscore te componeren.

Mystic River begint met een korte proloog. Daarin ontmoeten we Jimmy Markum, Dave Boyle en Sean Devine, drie jongens uit een volksbuurt in Boston. Ze spelen op straat, wanneer plots twee politieagenten opduiken die hen wat waarden willen bijbrengen (de kinderen waren hun naam aan het schrijven in net gegoten beton). Omdat Jimmy & Sean in de straat wonen waar alles zich afspeelt en Dave niet, nemen de twee enkel Dave mee voor verhoor in hun wagen. Al snel blijkt dat de 'politiemannen' eigenlijk twee pedofielen zijn. Na vier dagen kan Dave uit hun klauwen ontsnappen, maar zijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn.
Vijfentwintig jaar later woont het drietal nog steeds in dezelfde buurt. Jimmy (Sean Penn) draagt een erfenis van kleine criminaliteit met zich mee, hertrouwde na de dood van zijn eerste vrouw met Annabeth (Laura Linney) en is nu eigenaar van een goed draaiende lokale supermarkt. Sean (Kevin Bacon) is politie-inspecteur en Dave Tim Robbins) moddert maar wat aan in de anonimiteit van zijn arbeidershuisje waar hij met zijn vrouw Celeste (Marcia Gay Harden) en zoontje Michael woont. Na de moord op de negentienjarige Katie, Jimmy's dochter uit zijn eerste huwelijk, worden de drie mannen opnieuw met elkaar (en die ene fatale dag in de jaren zeventig) geconfronteerd…

Eastwood neemt rustig zijn tijd om de personages voor te stellen en wisselt (net zoals in het boek) het whodunit-verhaal af met het geleidelijk aan vrijgeven van de achtergrondinformatie van de personages. Hij heeft natuurlijk wel een beetje pech dat Lehane die informatie vooral aanbracht in lange karakterschetsen en gedachten, terwijl Eastwood zich filmisch enkel kan concentreren op de dialogen. Dat hij daarbij niet zo diep kan graven als de auteur is een logisch feit. En soms leidt dat er wel toe dat Eastwood er niet zonder kleerscheuren afkomt. Het karakter van Annabeth bv. heeft een grotere rol in het boek. Eastwood schudt haar enkel aan het eind wakker voor een haast Shakesperiaanse scène, maar echt overtuigen doet die niet, net omdat ze tijdens de rest van de film zo goed als onzichtbaar was. Ook de innerlijke demonen van Dave waren sterker in het boek. Er wordt in de film wel voldoende uitgelegd hoe het karakter in elkaar zit (de vampierenmetafoor), maar toch zou een extra gebald krachtige scène geen kwaad hebben gekund. En Sean's relatie met zijn vrouw is er ook maar wat bij de haren bijgesleept en kon gemakkelijk uit het verhaal geknipt worden. Meer negatieve dingen zijn er niet te zeggen over Mystic River, al kan je met wat kwade wil nog toegeven dat Eastwood het schuld en boete-thema soms te zwaar inkadert. Maar dat weegt zeker niet op tot de meanderende sterke scènes die met liefde voor het vak en de bronmaterie werden gefilmd. Een verademing in flitsende cinematijden. Eastwood laat het noodlotsdrama van Lehane intact, en laat het langzaam sudderen vooraleer de toeschouwer hard bij de keel te grijpen. Liefhebbers van cynische ontknopingen mogen de prent in geen geval links laten liggen, want als er aan het eind al een sprankeltje hoop te bespeuren is, dan is die in elk geval heel fragiel. Een aanrader.