Elke oorlog heeft zijn slachtoffers die hun wonden proberen te likken. Niet alleen tijdens de strijd, maar ook op het thuisfront. Een gegeven dat ook in filmland gretig wordt gebruikt in het genre dat zich gemakshalve als ‘oorlogsdrama’ laat omschrijven. En al langer dan vandaag: denk maar aan de WO II-klassiekers “All Quiet On The Western Front” of “The Best Years Of Our Lives”, nog steeds een van de beste Hollywoodfilms waarin wordt getoond hoe ex-soldaten hun leven moeten zien op te bouwen nadat de strijd is gestreden. Ook het aantal films dat het traumatische aspect van de Vietnamoorlog behandelde is niet op een hand te tellen: “The Deer Hunter” wordt algemeen beschouwd als de eerste openlijke Vietnamfilm (en liet zowel de wonden op als buiten het slagveld zien), gevolgd door “Coming Home”. Ook minder bekende films als “Jacknife” (met Robert De Niro) en “In Country” (met Bruce Willis) hadden het over de hart- en zielspijn van de ex-soldaat. We zouden ook nog kunnen uitwijden over de films waarin ex-oorlogsveteranen als commercieel hangijzer worden gebruikt (“First Blood“) maar dat zou ons te ver leiden.

Feit is dat Hollywood momenteel grossiert in films die de frustraties van de soldaat tijdens de oorlogen in het Midden-Oosten laat zien (“Grace Is Gone”, “Stop-Loss”, “In The Valley Of Elah”). Vorig jaar kreeg het subgenre meer dan een behoorlijke duw in de rug met veelvoudig oscarwinnaar “The Hurt Locker”. Het stillere en meer ingetogen “The Messenger” (dat bij ons zijn première beleefde op het filmfestival van Gent) hoeft qua impact niet onder te doen voor Kathryn Bigelows prijsbeest.

Actiescènes aan het front krijg je niet te zien in dit regiedebuut van de in New York wonende Israelische cineast Oren Moverman. Centraal staat stafsergeant Will Montgomery (Ben Foster), die na zijn actieve dienst in Irak bij de slachtofferdienst wordt ingedeeld. Samen met kapitein Tony Stone (Woody Harrelson) moet hij familieleden van gesneuvelde soldaten de slechte tijding brengen. Een taak waarvoor de getraumatiseerde Montgomery eigenlijk niet geschikt is: zijn eigen oorlogsdemonen zijn nog lang niet getemd, en de confrontatie met de vaak rauwe reacties van de nabestaanden is niet meteen de manier om terug met zichzelf in het reine te komen. Ook zijn relatie met de op zijn strepen en reglementen staande collega Stone is niet je dat: Stone kijkt er angstvallig op toe dat Will niet afwijkt van het draaiboek. Zo is het ten strengste verboden het getormenteerde familielid aan te raken om er een confrontatie mee aan te gaan. Theorie die nogal eens verschilt van de praktijk zo blijkt, zeker als Will toenadering zoekt tot Olivia (Samantha Morton), de weduwe van een gesneuvelde soldaat...

Ruw bekeken tapt “The Messenger” uit veel bekende vaatjes. Echt verrassen doet het nooit, en hier en daar dreigt het iets te sentimenteel voor zijn eigen goed te worden. Maar schijn bedriegt: Moverman toont zich een goed observator en onder de op het eerste zicht voor de hand liggende bovenlaag zijn heel wat pijnlijke en raak geobserveerde details te rapen. Dat komt in de eerste plaats door de uitstekende vertolkingen, in het bijzonder die van Ben Foster, een van de meest onderschatte jonge acteurs van dit moment. Hij acteerde zich voor het eerst in de kijker met een bijrol in “Six Feet Under” vooraleer hij er een sport van maakte om psychopatische karakters neer te zetten in films als “Hostage”, “Alpha Dog” en “3:10 To Yuma”. Ironisch genoeg is hij nog sterker in breekbare rollen zoals hij die hier neerzet.

“The Messenger” is ook een film die je aan het denken zet. Op het eerste zicht lijkt de procedure die het Amerikaans leger volgt om nabestaanden op de hoogte te brengen dat een familielid van hen is omgekomen tijdens de oorlog immers humaan in elkaar te klikken. Algauw lijkt dit enkel maar schijn en is het een en ander zeker voor verbetering vatbaar. Al blijft de vraag of er een theoretisch sluitende oplossing bestaat voor slecht nieuws waar iedereen op een persoonlijke en vaak onvoorspelbare manier mee omgaat.

Voorts toont Moverman ook hoe moeilijk het is voor militairen om zich aan te passen aan het burgerleven. Een gegeven dat al in tal van andere films aan bod is gekomen, maar ‘The Messenger’ toont dat je met een doordacht scenario, sterke vertolkingen en een sterke regie eender welk beproefd filmrecept nog steeds sterk en aangrijpend kan brengen. War, what is it good for ?  Voor fijne filmpjes zoals “The Messenger” blijkbaar.