Fifty Shades of Grey
verdeler
acteur/actrice (15)
regisseur (1)
producent (3)
Seks verkoopt. Zelfs saaie seks. Hoe anders te verklaren dat er in 2012 een ware opbodoorlog ontstond in Hollywood omdat zowat elke studio de rechten wou vergaren van E.L. James’ bestsellende douchekoproman Fifty Shades of Grey. Een boek dat wereldwijd meer dan honderd miljoen keer over en onder de toonbank ging. Niet omdat het grote literatuur is, maar omdat het verhaal over een vrij expliciet beschreven SM-relatie schijnbaar verplichte kost was voor iedere zichzelf respecterende en geletterde huis-, tuin- en keukenvrouw. De botten van Marquis De Sade gingen er naar het schijnt spontaan van aan het jammen. Het ‘must read’-hype-effect werd trouwens nog groter toen ook de sequels Fifty Shades Darker en Fifty Shades Freed gelijktijdig werden uitgebracht, en iedereen meteen de trilogie in een ruk – of adem – kon verorberen. Een melkkoe voor boekenhandelaars, dus.
Daar valt ook cinemageld mee te verdienen dachten de begerige studio’s, en uiteindelijk ging Universal via dochterfirma Focus Features met de rechten aan de haal, daarmee onder andere Warner, Sony en Paramount de loef afstekend. Niet dat één van die studio’s de rechten wou voor de intrinsieke kwaliteit van de boeken. Neen, de rechten waren begeerd omdat de verfilmingen sowieso geld in het laatje zouden brengen. Nogal wiedes dat het resultaat – gebudgetteerd op 40 miljoen dollar – in een mum van tijd uit de kosten zou zijn: als zelfs maar de helft van degenen die het boek lazen de zweepjesseks op het scherm gevisualiseerd willen zien, is Fifty Shades of Grey al een blockbuster. En dat gebeurde – niet geheel onverwacht – al tijdens het openingsweekend. In Amerika bracht de film tijdens de eerste dagen 82 miljoen op, en wereldwijd kwam door nog eens 152 miljoen bij. Geen wonder dat het licht voor de sequels bijna onmiddellijk op groen sprong.
Plotgewijs valt er niet veel te vertellen: de literatuurstudente Anastasia Steele (Dakota Johnson, dochter van Melanie Griffith en Don Johnson) wordt verliefd op rijke zakenman Christian Grey (Jamie snurk Dornan) en zij stemt erin toe zich te onderwerpen aan zijn intense en dominante SM-spielereien. Nu ja, intens: de scherpe kantjes van het boek zijn weggevijld, want Universal wou uiteraard niet opgezadeld worden met een NC-17-kwotering. Regisseuse Sam Taylor-Johnson (die in 2009 debuteerde met Nowhere Boy, een charmante film over de jonge jaren van John Lennon) gaat dan ook vrij zedig en salonfähig te werk, en probeert tegelijkertijd te vermijden dat het doelpubliek – inclusief geprikkelde bakvistieners - zich bekocht voelt. Wat rest is een fletse variante op 9 1/2 Weeks - het Kim Basinger/Mickey Rourke billenkoekdrama dat in 1986 het vuur aan de lont probeerde te krijgen. Vergelijkingen met andere schandaalfilms genre Last Tango in Paris, Shame, Nymphomaniac, Turks Fruit of zelfs Basic Instinct zijn compleet van de pot gerukt. Je gaat per slot van rekening Dan Brown ook niet gaan vergelijken met Dostojevski. Of Pharrell Williams met Mozart. Of fastfood met gemarineerde paprika’s.
Wat niet wil zeggen dat Fifty Shades of Grey geen potentieel heeft. De eerste tien minuten kan alles nog: Dakota Johnson is best ok als stuntelige – en maagdelijke – studente die invalt voor haar collega en naar het hoofdkwartier van Grey Enterprises in Seattle reist om daar Christian Grey te interviewen voor het studentenblad. Op zich een aardige scène, maar die wordt al gauw ontkracht door het luchtledige vacuüm en vooral de slaapverwekkende persoonlijkheid van Grey. Twee uur lang opgezadeld zitten met een oninteressant personage in een verhaal waarin bijna niets gebeurt is niet echt een voorbeeld van een cinematografisch walhalla. Ook Taylor-Johnson voegt achter de camera weinig toe. Een paar panoramische shots vanuit Greys kantoor of statische dialogen in andere oogsnoepomgevingen maken helaas de lente niet. De leukste scène is eigenlijk die waarin Johnson en Dornan hun contract bespreken. Niet enkel omdat er met die scène best kan gelachen worden, maar ook omdat Taylor-Johnson alles laat baden in een eighties oranje-rood licht dat bijna letterlijk gepikt is van het hogervermelde 9 ½ Weeks: alsof Adrian Lyne zelf eventjes naar de set werd gehaald om regieaanwijzingen te geven om alles zo modieus mogelijk te maken. Dat je in dat schemerduister niet kan lezen wat er op papier staat, laten we dan nog buiten beschouwing.
En het gerampetamp dan, wil je misschien weten? 'Bwa' vat alles het best samen. Dornan en Johnson laten een paar keer hun blote borst(en) en gat zien, en dat is het eigenlijk. Je wil niet weten wat Paul Verhoeven met dit materiaal zou hebben aangevangen, eigenlijk. Of net wel. Kortom, voor de stomende seks moet je Fifty Shades of Grey niet zien, voor eventuele sporen van een onderbouwde karakteropbouw nog minder. Voor filmtechnische animo ook niet. Waarom dan wel? Uit nieuwsgierigheid, misschien. Of om te kunnen zeggen dat je getuige bent geweest van Dakota Johnsons doorbraakrol. Of om te beamen dat je de meest monotone bioscoopfilm van dit voorjaar al dan niet knikkebollend hebt uitgezeten. Veel stichtends valt er immers niet te rapen: dat krijg je nu eenmaal als je een ‘stoute’ film bevolkt met een saaie piet die misschien wel vijftig standjes kent, maar tegelijkertijd niet verder komt dan twee gelaatsuitdrukkingen.
13-02-2015 | Plaats 1 | $ 85.171.450 |
20-02-2015 | Plaats 1 | $ 22.259.030 |
27-02-2015 | Plaats 4 | $ 10.555.195 |
06-03-2015 | Plaats 6 | $ 5.520.515 |
13-03-2015 | Plaats 9 | $ 2.863.875 |