Op een film over de ontstaansgeschiedenis van de Crocs (trademark) en de sleffer (geen trademark) is het nog even wachten, maar de geboorte van de Air Jordan weet zich bij deze wel in het pantheon van de zevende kunst te wurmen. Mooi, want een film over een schoen kan best entertainend en verhelderend zijn, zo blijkt. Zo dachten ook Ben Affleck en Matt Damon bij monde van hun productiemaatschappij Artists Equity erover, en met deze Air bewijst dit tweetal andermaal dat ze netjes weten hoe ze op een klassieke leest geschoeide Amerikaanse cinema energieopwekkend borrelend aan de kook kunnen brengen.

Beginnen doen ze zoals MTV Europe in 1987: met Money For Nothing van Dire Straits. Een lied dat gezien de dollarthematiek uiteraard niet toevallig gekozen is in een film die draait om geld. Veel geld. Dat Nike in 1984 wil verdienen, want ze zijn op dat moment het zwakkere broertje op de sportschoenenmarkt met een marktaandeel van zeventien procent, daarbij flink de duimen en tenen leggend tegen Converse en Adidas. En het wil dat jaar niet echt vlotten om nieuw baskettalent sponsorgewijs aan hen te binden om zo de schoeiselverkoop de hoogte in te jagen. Tot talentscout en topverkoper Sonny Vaccaro (Damon) de zinnen zet op de toen nog aan de vooravond van zijn supersterzijn verkerende Michael Jordan en hij vastbesloten is om diens naam en ballenkunsten aan Nike te verbinden. Niet door stugge verkooppraktijken, maar door empathie en slim ondernemerschap. Zaken die nodig zijn, daar Jordan overvloedig liet blijken niet van plan te zijn om met Nike in zee te gaan.

Air is naast een tijdscapsulefilm in de eerste plaats een voortreffelijk geacteerde film. De regisserende Affleck zelf stelt zich tevreden met de (belangrijke) bijrol van toenmalige Nike-CEO Phil Knight en laat het speelveld volledig aan Damon die op zijn eigen beate manier de underdog in hem laat excelleren. Ook Jason Bateman, Chris Messina, Viola Davis en zelfs Chris Tucker krijgen alle ruimte om hun personages begeesterend leven in te blazen. Opvallend is de keuze om Michael Jordan niet op het voorplan te zetten: als je hem ziet is het in archiefbeelden, of ergens vanop de achterzijde of zijkant. Volgens Affleck omdat Jordan zo’n icoon is dat iedereen toch weet hoe hij eruitziet en ook omdat dit geen biopic van Jordan is, maar die van een schoen. De Air Jordan is waarschijnlijk het meest lucratieve (sport)schoeisel dat ooit van een productielijn is gerold. Ook voor Jordan zelf trouwens. Waarom dat zo is … dit filmpje kijken dus. Of Wikipedia lezen. Maar de eerste optie heeft de voorkeur.

Air is fijn uitgebalanceerde babbelcinema die netjes kan verdoezelen dat het tegelijkertijd aan heiligenverering doet, in acht nemend dat Jordan volgens zowat alle ijkpunten in de sportgeschiedenis de beste basketspeler ooit is. Affleck doet tegelijkertijd mooie dingen met zijn 1984-reconstructie. Dat is meteen al duidelijk met de popcultuurmontage waar de film mee begint, overvloeiend in een oorwormgevoelige soundtrack met een stoet vroege jarentachtigdeunen. Maar Affleck gaat niet enkel voor de gemakkelijke hits: zo zijn er eveneens heel wat flarden uit andere instrumentale soundtracks te horen. Axel F. komt langs, maar ook Tangerine Dream met fragmenten uit Risky Business, Firestarter en Three O’Clock High … al is dat laatste wel een foutje, aangezien die film maar in 1987 in de zalen kwam, aber soit …

Heel hartklopveroorzakend is alvast de keuze om de op een bepaald moment tastbare spanning in de prent te ondersteunen met een fragment uit Pino Donaggio’s Telescope uit de soundtrack van Body Double. Hoe graaf is dat nie seg? Zalig filmpje, deze Air, party’end like it’s 1984.