Het onthutsende rechtbankdrama Saint Omer van de Franse filmmaker Alice Diop is bekroond met de Grand Prix for Best Film op de 49ste editie van Film Fest Gent. Diop nam persoonlijk de Grand Prix in ontvangst tijdens de slotceremonie. Het Zwitserse Drii Winter van Michael Koch wint de Georges Delerue Award for Best Music, dankzij een evocatieve en poëtische score van Tobias Koch en Jannik Giger. Special Mentions in de Official Competition van het festival gaan uit naar de Oekraïense Oscarinzending Klondike en de Belgische coproductie Tengo sueños eléctricos.

Grand Prix for Best Film
Op vrijdag 21 oktober is het doek gevallen over de Official Competition van Film Fest Gent, die een intrigerende, eclectische line-up herbergt van dertien langspeelfilms met onder meer de atypische Sisi-film Corsage (Marie Kreutzer), Un beau matin (de nieuwste tranche de vie van Mia Hansen-Løve), het uitdagende Pacifiction van Albert Serra en het diep snijdende romantisch drama Bones and All van Luca Guadagnino. De International Jury bestond dit jaar uit juryvoorzitter Clio Barnard (regisseur), Welket Bungué (acteur-regisseur), Daniel Hart (componist), Alexandre Koberidze (regisseur), Nico Leunen (monteur) en Nathalie Álvarez Mesén (regisseur).

Het zestal reikte tijdens de awardceremonie, voorafgaand aan de vertoning van de slotfilm She Said, de Grand Prix for Best Film uit aan Saint Omer van Alice Diop. De Internationale Jury was erg aangedaan door hoe Diop het decor van een rechtbank gebruikt om schaamte, demonisering en racisme binnen de maatschappij te onderzoeken. Het is Diops allereerste fictiefilm na tal van maatschappelijk geëngageerde documentaires die een blik werpen op de problemen en ongelijkheden binnen de Franse maatschappij. Het hypnotiserende rechtbankdrama is ook de officiële Franse Oscarinzending. De jury werd “gegrepen door de rigueur en de ingetogenheid in zowel de regie als de performances in deze uitzonderlijke film. De vraag wat we hebben geërfd van de vorige generatie en wat we doorgeven aan de volgende resoneert op vele niveaus en is intelligent verweven doorheen een drama dat naar de keel grijpt en nog lang blijft nazinderen. De regisseur gebruikt het decor van de rechtszaal om de complexiteit van maatschappelijke vooroordelen en onderdrukking, en onderzoekt de verregaande impact van anders-zijn, schaamte en demonisering in een originele en vernieuwende rechtbankfilm.”

Centraal in Saint Omer staat Rama, een journalist en schrijver die in Saint Omer de rechtszaak van Laurence Coly bijwoont. Coly wordt ervan beschuldigd haar babydochtertje te hebben achtergelaten op een verlaten strand waardoor deze kwam te overlijden. Rama - die zelf een getroebleerde relatie had met haar moeder - wil het proces implementeren in een boek dat ze schrijft over Medea. De getuigenissen tijdens de rechtszaak laten Rama haar eigen overtuigingen in twijfel trekken. Saint Omer is een onthutsend pakkende film over de twijfels die met het moederschap gepaard gaan én over het latente racisme in Frankrijk.

Nog onder de indruk van de omstandigheden nam Alice Diop de prijs in ontvangst: "Ik wil iedereen ontzettend hard bedanken. Ik had nooit durven dromen dat deze film een helende ervaring zou worden. Het assisenproces dat ik obsessief volgde, is uiteindelijk een van de krachtigste ervaringen in mijn leven gebleken. Het hielp me om te rouwen en om de complexe relatie met mijn eigen moeder te herstellen. Ik heb er nooit aan getwijfeld dat het zwarte lichaam iets universeel kan verbeelden, maar het is alleszins niet iets wat ik gewend was te zien in cinema of volledig kon begrijpen."

De Grand Prix komt met een distributiepremie van € 20.000 ter ondersteuning van de Belgische release door Cherry Pickers (voorzien op 30 november 2022) en een mediacampagne ter waarde van € 27.500, waarvan € 10.000 in De Morgen.

Special Mentions
Door een ijzersterke competitie liet de Internationale Jury zich verleiden tot twee Special Mentions. Een eerste is weggelegd voor de krachtige antioorlogsfilm en Oekraïense Oscarinzending Klondike van Maryna.Er Gorbach. De bijwijlen absurde, maar vooral huiveringwekkend realistische film speelt zich af in Donbass, tegen de tragische achtergrond van het neergehaalde vliegtuig van Malaysia Airlines op 17 juli 2014. Een koppel wordt opgeschrikt door de vliegramp en dreigt de regio te moeten ontvluchten, maar de hoogzwangere vrouw weigert haar thuis op te geven. De jury: “Door middel van een erg aangrijpend verhaal en een ingenieuze mise-en-scène slaagt de regisseur erin een niet te missen beeld te schetsen van de absurditeit van oorlog en alle kosten die gewapend conflict met zich meebrengt. De film herinnert ons aan de uiteindelijk onontkoombare tragedies en de zovele vitale momenten die onderweg vergeten worden. Klondike is een eerbetoon aan de kracht van vrouwen wanneer ze oog in oog staan met een uitzichtloze situatie."

Ook het Costa Ricaans-Belgische Tengo sueños eléctricos verdiende volgens de jury een Special Mention. Het koortsige langspeeldebuut van Valentina Maurel (die afstudeerde aan de Brusselse filmschool INSAS) is een ontvlambaar dubbelportret van een dochter en een vader die hun vurige liefde voor elkaar enkel kunnen uitschreeuwen. “Een onverschrokken en intieme film die elektriciteit brengt”, noemde de jury Maurels debuut. “Zowel rauw als lyrisch, verkent de film de explosieve relatie tussen een dochter en een vader, ons altijd herinnerend aan de koppige liefde tussen hen. Met uitstekende vertolkingen en een eerlijke, kwetsbare regie confronteert de regisseur ons met onze eigen woede.”

Georges Delerue Award for Best Music
Muziek zit ingebakken in het DNA van Film Fest Gent. De Official Competition heeft elk jaar als hoofdthema ‘de impact van muziek op film’ en daar hoort uiteraard de Georges Delerue Award for Best Music bij. De jury, waarin componist Daniel Hart zetelde, gaf de award aan het ingetogen noodlotsdrama Drii Winter van Michael Koch. Componisten Tobias Koch en Jannik Giger schreven een poëtische score die het fascinerende karakter van de film enkel maar versterkt. Bij de jury klinkt het: “Met onberispelijke precisie trekt de muziek het publiek onmiddellijk naar zich toe, terwijl ze ons (en de rest van deze briljante film) toch alle ruimte geeft aan de bewonderenswaardige verkenning van de kwetsbaarheid van menselijke relaties. Het samenspel tussen nauwgezet gearrangeerde koorstukken en een spaarzaam strijkersmotief verraste ons met zijn harmonie én dissonantie. De performances en de kadrering van de zangers, alsof ze een Griekse tragedie vertellen, fascineerde ons en de muziek is perfect afgestemd op het geheel."

Tobias Koch, een van de componisten, was erg opgetogen met de award: "Als ik zie wie hier allemaal deze award al won, dan is dat gewoonweg overweldigend. Het voelt speciaal om deze prijs te ontvangen, net op een plaats waar al jarenlang filmmuziek zo gevierd wordt."

Aan de prijs is naast een distributiepremie van € 10.000 ook een mediacampagne van € 12.000 verbonden, waarvan € 5.000 in De Morgen.

Kortfilmprijzen
Op zondag 16 oktober raakten al de winnaars van de kortfilmcompetities bekend. Het Nederlandse Buurman Abdi van Douwe Dijkstra werd bekroond met de Award for Best International Short. Cherries van Vytautas Katkus kreeg een Special Mention. In de Competition for Belgian Student Shorts mocht Finns Hiel van Cato Kusters de Award for Best Belgian Student Short in ontvangst nemen. Special Mentions waren er voor La chute (Sebastian Schaevers) en Merci pour votre patience! (Simon van der Zande). Het publiek koos deze laatste tot winnaar van de THE PACK Audience Award for Best Belgian Student Short.

Explore Award
Op donderdag riep de Explore Zone Jury de documentaire How to Save a Dead Friend van Marusya Syroechkovskaya uit tot winnaar van de Explore Award. Syroechkovskaya tekent in haar film een (Rus)land waar hoop en troost verzwonden zijn. Met haar erg persoonlijke docu probeert ze de neerwaartse spiraal van haar en haar vriend te begrijpen én hoop te bieden aan jongeren die in eenzelfde situatie verkeren. De Belgische distributeur die How to Save a Dead Friend uitbrengt kan dankzij de Explore Award in de aanloop naar de release rekenen op een mediacampagne ter waarde van € 27.000 in De Morgen, Knack Focus en op StuBru. De jongerenjury gaf ook nog een Special Mention aan Echo van Ruben Desiere, die een inkijk biedt in de opleiding van Belgische militairen.

Op maandag 25 oktober maakt Film Fest Gent de winnaar van de North Sea Port Publieksprijs wereldkundig.