John Wayne
Marion Michael Morrison

John Wayne
° 26-05-1907
Winterset
Iowa
Verenigde Staten
+ 11-06-1979
✞ Leeftijd bij overlijden: 72
genomineerd Oscars ® 1950
genomineerd Oscars ® 1961
2 keer genomineerd voor een Oscar

acteur/actrice
(33)

1970
1967
1965
In Harm's Way → Rock
1962
How The West Was Won → generaal William Tecumseh Sherman
1962
1960
The Alamo → kolonel Davy Crockett
1959
Rio Bravo →  John T. Chance
1956
The Searchers → Ethan Edwards
1953
Hondo → Hondo
1949
She Wore a Yellow Ribbon → Kapitein Nathan Brittles
1949
Sands of Iwo Jima →  Sergeant Stryker
1948
1947

John Wayne kreeg een studiebeurs voor de Universiteit van Zuid-Californië en speelde er een tijd American football.  Zijn eerste kennismaking met film was toen hij tijdens de zomervakantie verantwoordelijk was voor de rekwisieten voor Tom Mix bij Fox.  Hierna bleef hij actief op de set waar nodig maar was vanaf 1928 ook enkele keren als figurant te zien in sommige films van John Ford.  Soms niet betaald (!), andere keren wél en dan vermeld als Duke Morrison.

In 1930 kreeg hij, dank zij John Ford die hem bij regisseur Raoul Walsh naar voor schoof als kandidaat, de hoofdrol in de western The Big Trail.  Wayne, een imposante man in het zadel op een paard in een western, het zou hét beeld worden waarmee heel wat mensen Wayne voor de rest van zijn carrière zouden mee associëren.

Wayne was de volgende acht jaar meestal te zien als held maar hij kon zich als acteur niet echt  onderscheiden van de rest, en al zeker niet door wat men hem betaalde.  Meestal ging het om B-westerns voor Republic.

Maar het was nog maar eens John Ford, tot aan zijn dood een goede vriend gebleven van Wayne, die voor zijn echte doorbraak zorgde door hem in 1939 de rol van de Ringo Kid te laten vertolken in de klassieker  Stagecoach.  Het betekende een keerpunt in de carrière van Wayne die in de komende jaren garant stond voor een geslaagde Box-Office van de film(s) waarin hij te zien was.

Wat volgde waren rollen in heel wat verschillende genres – avonturenfilms, komedies, oorlogsfilms,  thrillers, zelfs een romantische komedie die zich in Ierland afspeelde (The Quiet Man, ook al van John Ford) behoorde tot de mogelijkheden.  Maar… toegegeven, de meeste mensen kennen John Wayne natuurlijk van zijn westerns, het waren deze films met John Wayne mét de onafscheidelijke cowboy-hoed die hem een status van onsterfelijkheid zouden geven…

In She Wore a Yellow Ribbon was hij te zien als Kapitein Nathan Brittles, een ouder wordende officier bij de cavalerie.

In de jaren ’80 was Sight and Sound een belangrijk en invloedrijk filmtijdschrift.  In 1982 werd als gevolg van een filmenquête onder filmcritici een lijst opgeteld van de Beste Films aller Tijden, iets wat maar om de 10 jaar werd gedaan.

Opvallend in dat lijstje toen was dat The Searchers ondertussen de elfde plaats had bereikt, het beste resultaat tot dan toe.  En daar hebben de twee Johns een groot aandeel in gehad : enerzijds John Ford als regisseur, anderzijds John Wayne als acteur.  Wayne speelde in de film de rol van Ethan Edwards, één van de meest complete rollen uit zijn carrière.

Wayne maakte met The Green Berets (1968) een soort van eerbetoon aan wie actief was in de oorlog in Viëtnam.  Hij was niet alleen te zien in de prent, hij was tevens co-regisseur.  Meteen de tweede keer dat hij instond voor de regie van een langspeelfilm.  Hij had het in 1960 al een eerste keer gedaan met The Alamo : een rol vertolken, regisseren en in dat geval zelfs instaan voor de productie van de film…

The Man Who Shot Liberty Valance is één van zijn bekendste films maar ook The Cowboys en True Grit krijgen van ons een eervolle vermelding.  In de laatst vermelde was hij te zien als stevig drinkende Westerse Marshal mét ooglapje…  Bekroond met de Academy Award/Oscar voor Beste acteur in een hoofdrol !

John Wayne was vader van zeven kinderen en grootvader van zestien kleinkinderen uit drie huwelijken met telkens een Latina, een vrouw van Latijns-Amerikaanse afkomst.

Zijn zoon Michael werd verantwoordelijk voor Batjac Productions, Waynes eigen productiebedrijf dat  ook instond voor de productie van een aantal van zijn latere films.

Zijn jongere zoon Patrick Wayne werd ook acteur.

In de McCarthy periode was John Wayne verbonden aan de Motion Picture Alliance for the Preservation of American Ideals en werd er na een tijd zelfs voorzitter.

Wayne was te zien in ongeveer 200 films (!).  The Shootist werd zijn laatste film.

John Wayne onderging in zijn leven maar liefst drie zware operaties.  In 1963 verwijderde men een long die aangetast was door kanker, in 1978 onderging hij een open hartoperatie en in 1979 werd zijn maag verwijderd.  Maar de filmster bleef er tot aan zijn dood goede moed in houden.  Hij kreeg niet voor niks een Gouden Medaille van het Amerikaanse Congres…

Oscars ® 1961 Genomineerd Beste film The Alamo
Oscars ® 1950 Genomineerd Beste acteur in een hoofdrol
Actor
Sands of Iwo Jima
Quotes - citaten

"Talk low, talk slow, and don't say too much."