Bor, de wolf van Het Praathuis, was een rare knakker. Steeds in de weer om cafégangers prik, grenadine en beukennoten te serveren, en wanneer de stress te erg werd ging hij – met of zonder accordeon – even uitwaaien in het Enge Bos. Jordan Belfort, de wolf van Wall Street, pakt de zaken anders aan. Als selfmade stockbroker steeds in de weer om – met schimmige deals en foefjes van de financiële foor – geld uit de zakken te kloppen van onwetende investeerders. Samen met zijn gelijkgestemden werd Jordan Belfort daardoor reterijk en stelde hij zijn leven volledig in het leven van excessen gevuld met sloten seks, tonnen drugs en kilometers cynisme. En dan was hij eigenlijk nog maar een kleine garnaal in de grote Wall Street-vijver. Zijn levenswandel leverde hem uiteindelijk een schamele tweeëntwintig maand gevangenisstraf op. Een tijd waarin hij zijn autobiografie schreef, om daarna gewoon een nieuwe carrière uit te bouwen als (vetbetaald) spreker op seminaries, en dat zonder een jota wroeging over zijn daden.

Leonardo DiCaprio kocht de rechten op Belforts boek in 2007 (Belfort ontving daar een miljoen dollar voor) en probeerde Martin Scorsese zover te krijgen het te verfilmen met hem in de hoofdrol. Dat lukte niet meteen. Nog voor de opnames van Shutter Island staken ze de koppen bij elkaar, en Scorsese stopte heel wat tijd in de preproductie. Toen bleek dat Warner zijn visie teveel wou indijken, verliet hij het project. Warner stelde het daarop eerst nog aan Ridley Scott voor, alvorens het project uiteindelijk te laten vallen. Gelukkig voor Scorsese werd het project vervolgens opgepikt door de onafhankelijke productiefirma Red Granite Pictures. Die gaven Scorsese carte blanche, zolang hij geen NC-17-film afleverde. Uiteindelijk moesten er een paar korte scènes sneuvelen om daar aan te voldoen. Al verwijderden Scorsese en vaste monteur Thelma Schoonmaker uiteindelijk meer dan een uur uit hun eerste cut, die op meer dan vier afklokte.

De uiteindelijk drie uur durende marathon over de kapitalistische excessen van de graaicultuur en de zwakte van de menselijke egocentrische natuur leunt qua toon heel dicht aan bij GoodFellas en Casino – en ook bij De Palma’s Scarface – en staat garant voor cinema van de bovenste plank. Zelfs als The Wolf of Wall Street hier en daar wat begint te stagneren, stuwt de drive van Scorsese en van een waarlijk niet in te tomen DiCaprio het geheel zonder kleerscheuren naar de viersterrenkaap. DiCaprio breekt meer dan eens de vierde muur en praat rechtstreeks de zaal in of becommentarieert wat we zien. Zijn eigenlijke verhaal begint op de beurscrash van oktober 1987. Op het moment dat hij klaargestoomd is om onder leermeesterschap van Mark Hanna (Matthew McConaughey) aan een lucratieve carrière als aandelenhaai te beginnen, stort de beurs in elkaar en is Zwarte Maandag een feit. Terug naar af voor Belfort, die pienter genoeg blijkt om op Long Island een eigen firma uit de grond te stampen. Gevolg: hij hoeft zijn winst niet meer af te staan en wordt als het ware bellend en slapend rijk. Wat volgt is de groei en val van Belfort en zijn Stratton Oakmont-bedrijf, waar excessen (inclusief dwergwerpen en bedrijfsfeestjes met prostituees) dagelijkse kost waren.

Zelfs al krijgt The Wolf of Wall Street hoofdzakelijk laaiend enthousiaste recensies en is wereldwijd kassagerinkel door de aantrekkingskracht van DiCaprio onoverkomelijk, toch klinkt uit bepaalde hoeken kritiek. Het over de schreef gaan van Belfort wordt immers niet door iedereen gesmaakt, en sommigen zijn niet te spreken over de adorerende verheerlijking waarmee het hoofdpersonage in beeld wordt gebracht. Ja, The Wolf of Wall Street is immoreel, maar dat was de bedoeling: Jordan Belfort had geen scrupules, en het is net dat punt dat hier wordt gemaakt. De feiten worden getoond zoals ze waren, en Scorsese en scenarist Terence Winter (bekend van zijn medewerking aan HBO-vijfsterrenwerk als The Sopranos en Boardwalk Empire) voelen zich gelukkig nergens geroepen om nadrukkelijk te moraliseren. Iedereen moet voor zichzelf uitmaken in welke mate Belfort en de zijnen het executiepeloton of een trip naar een koekoeksnest verdienen. Helemaal bar werd het toen Scorsese werd uitgejouwd na een officiële screening voor de Academy die straks de Oscars gaat uitreiken. Het merendeel van de conservatieve leden steigerde bij het zien van zoveel wansmaak en haalden net de pek en veren niet boven.

Ironisch genoeg is de kans groot dat Belfort door deze film een rolmodel zal worden voor een nieuwe generatie geldgraaiende haaien. Net zoals Belfort toegeeft dat Gordon Gekko voor zijn generatie het stichtend voorbeeld was. En dat was nog een fictief figuur. Feit is en blijft dat The Wolf of Wall Street een visueel en technisch nagenoeg perfecte master class in excessieve cinema is. Of hoe Scorsese, DiCaprio en co hun hoofdpersonage overduidelijk heel goed aanvoelden. Onze cinefiele chromosomen kunnen er enkel dankbaar voor zijn. Let trouwens ook op de aanwezigheid van drie regisseurs op de acteursbank: Rob Reiner is niet minder dan briljant als Belfort Sr., Spike Being John Malkovich Jonze vertolkt de bedrijfsleider van de penny stock-onderneming waar Belfort de draad terug oppikt en Jon Iron Man Favreau heeft een korte bijrol als één van Belforts raadheren.