Minimalistisch beeldenkunstenaar Steve McQueen (neen, niet dé Steve McQueen, die paft nog steeds sigaretjes in de grote rokerskamer achter de hemelpoort) maakt na een paar kortfilmexperimenten een opmerkelijk langspeeldebuut met “Hunger”, een reconstructie van de opstand van IRA-gevangenen in Engeland begin jaren ’80, culminerend in de hongerdood van Bobby Sands en negen andere gevangenen.

In 1976 besloot de Britse regering om gearresteerde IRA-leden geen speciale rechten meer toe te kennen, maar hen te beschouwen als gewone misdadigers. Dit was niet naar de zin van de gevangenen die zichzelf zagen als paramilitairen. Zo weigerden ze om hun eigen kleren in te ruilen voor het officiële gevangenisuniform (het 'blanket protest'). Later weigerden ze om nog hun cel uit te komen en smeerden ze zelfs hun uitwerpselen aan de muren (het 'dirty protest'). In 1980 volgde een eerste golf van hongerstakingen die 53 dagen duurde. Alles behalve peis en vree dus in de gevangenis van Long Kesh, waar de IRA-gevangenen werden samengebracht. In 1981 kwam er een nieuwe hongerstaking, ditmaal met dodelijke afloop. Bobby Sands was de eerste die zich vrijwillig liet uithongeren. Hij begon zijn hongerstaking op 1 maart en overleed op 5 mei. Na hem volgden nog negen gevangenen zijn voorbeeld. Pas daarna viel de beslissing om de IRA-gevangenen hun ‘rechten’ terug te geven…

Steve McQueen lijkt er op het eerste zicht niet echt in geïnteresseerd om de behandeling van de IRA-gevangenen in Long Kesh rechtlijnig te vertellen. Hij kiest ervoor om frappante passages visueel sterk weer te geven. Denk dus niet dat “Hunger” duiding geeft bij het leven van Bobby Sands. De man komt zelfs maar halverwege voor de eerste keer in de film voor. De eerste drie kwartier ensceneert McQueen de erbarmelijke omstandigheden in Long Kesh, en dat levert nogal wat scènes op waarbij menslievendheid de plaats ruimt voor close-ups van matrakken, larven en stront…

Het keerpunt van de film zit ergens in het midden. We maken kennis met Bobby Sands tijdens een ongeveer kwartier durende in één shot opgenomen praatscène met een priester, en waarin hij zijn keuze tot op het bot ontleedt. Een opvallend scharniermoment, zeker omdat het eerste deel van de film vooral uit kortere impressiescènes bestaat. Enkel het laatste deel van “Hunger” concentreert zich op de lichamelijke aftakeling van Sands.

“Hunger” is niet de uppercut die links en rechts werd voorspeld (probeer maar eens niet in lachen uit te barsten tijdens de schijnbaar eindeloze scène waarin een gang wordt gedweild), maar is toch een film die je maar best toevoegt aan het bioscoopmenu van dit jaar. Al was het maar omdat voorspelbaarheid nooit een kans krijgt door McQueens fragmentarische aanpak: je weet immers nooit naar welke bocht de regisseur je in de volgende scène meetroont. Let in die optiek vooral op de scène in het bejaardentehuis. Ook de vertolking van Michael Fassbender is een blijver: om de uitgemergelde Bobby Sands te vertolken volgde hij onder medisch toezicht een opzienbarend dieet. Een acteur die bereid is risico’s te nemen dus, en voor wie “Hunger” de eerste relevante film op het cv vormt. Eerder was hij te zien in “Angel” en “300” en momenteel loopt hij op de set van Tarantino’s “Inglorious Basterds” nazi’s te scalperen.

Een opvallend filmpje dus, deze “Hunger”. De jongerenjury op het Festival van Gent lustte er alvast pap van en bekroonde de prent met de XPlore Award, een eer die vorig jaar voor “Once” was weggelegd.

Gezien op het Filmfestival van Gent.