Zevenendertig Godzillafilms zagen dusver het levenslicht, waarvan drieëndertig in moederland Japan. Dat zijn er nogal wat, zelfs gespreid over een tijdsspanne van zeventig jaar. Knap is alvast dat het blijkbaar nog steeds mogelijk is om in deze generatie- en continentoverschrijdende reeks te verrassen.

Getuige deze Godzilla Minus One van Takashi Yamazaki. Een naam die je waarschijnlijk zo goed als zeker langs geen kanten iets zegt als je geen affiniteit hebt met Japanse cinema. Maar de man draaide daar sinds het faux millenniumbugjaar wel al twintig films, en heeft niet meer genoeg aan een luttele prijzenkast om al zijn filmprijzen in op te bergen. Godzilla Minus One is meteen ook een van de schaarse recente Japanse Gojira’s die ook de Westerse bioscopen haalt sinds het territorium was gekaapt door het Monsterverse van Legendary Pictures die later dit jaar nog Godzilla X Kong: The New Empire wereldkundig maken. Een franchise die zich gaandeweg begon te verliezen in een overkill aan digitale effecten en een nijpend gebrek aan heldere scenario’s. Zaken waar je Godzilla Minus One niet kan van beschuldigen. Helderheid stond net hoog in het productieboekje van Yamazaki, die naast de regie ook het script en de supervisie van de visuele effecten voor zijn rekening nam.

Godzilla duikt in Minus One op aan het eind van de tweede wereldoorlog. In de proloog zet hij voet op een eiland waar een bataljon Japanse vliegtuigherstellers steun biedt tijdens de strijd tegen de Amerikanen. ‘Laffe’ kamikazepiloot Shikishima (Ryunosuke Kamiki) is daar net geland en moet toezien hoe het atoommonster er (bijna) iedereen vermorzelt omdat hij niet in staat was om het (te proberen) neer te schieten met zijn vliegtuigmachinegeweer. Shikishima probeert daarna als burger zijn trauma te verwerken. En ook als kersverse familievader, daar het oorlogsnasleeplot hem een gezin bezorgde dat hij voluit omarmt. Maar toch roept de plicht en het geweten als Godzilla na verloop van tijd opnieuw opduikt, de wijk Ginza platlegt en vervolgens koers zet naar Tokio zelf.

Verhaaltechnisch doet Yamazaki op zich niets veel meer dan een standaard mens versus dinoachtig beest-verhaal vertellen. De rust waarmee hij dat doet is een verademing. Yamazaki heeft duidelijk meer naar Jaws gekeken dan naar eender welke film van Legendary. Probeer zelf ook maar om niet aan You’re Gonna Need A Bigger Boat te denken bij de scènes waarin een gammele houten boot oog in oog komt te staan met de atoomspuwende en zichzelf regenererende titelloebas. Ook opvallend: de prent kostte hoop en al vijftien miljoen, maar het monster ziet er heel wat duidelijker, potenter en levendiger uit dan eerder welke overprijsde monsterclash uit het hedendaagse digitale Amerikaanse blockbusterlandschap. Minder is hier daadwerkelijk meer. Je krijgt er misschien hoop en al ‘slechts’ een halfuur echte Godzilla-actie voor in de plaats, maar die scènes zijn opwindend mooi in beeld gebracht.

Godzilla Minus One leunt qua teneur en aanvoelen ook dicht aan bij Ishirō Honda’s originele Gojira en bij andere atoomgevarenfilms uit de jaren vijftig waarin wetenschappers en militairen het gevaarlijk tij moeten zien te keren. Godzilla Minus One is daardoor een meer dan puike retromonsterfilm die her en der het etiket van beste Godzillafilm ooit krijgt opgespeld. Het is door de rustgevende en overzichtelijke mise en scène in elk geval een heel entertainende brok suspense die netjes bewijst dat de zevende kunst zelfs op uitgeregende paden nog steeds kan verwonderen. Als je het allemaal nog wat dichter wil later aanleunen bij de allereerste Gojira kan je de film trouwens ook in een door Yamazaki zelf gesuperviseerde zwart-witversie bekijken.

De Minus One in de titel slaat op de verwijzing naar het nulpunt waar Japan zich bevond aan het einde van de tweede wereldoorlog. Door de komst van Godzilla als een soort bijproduct van de atoomverschrikking die het land had geteisterd werd meteen ook het plafond van dat nulpunt aan diggelen geslagen. Dus eigenlijk ook een beetje een sequel op Oppenheimer, deze film. Of toch op zijn minst een spin-off.