Wat zou Stieg Larsson (mocht hij nog leven) eigenlijk zelf denken van de Scandinavische misdaadgolf die in het kielzog van zijn “Millennium”-trilogie de wereld inpalmde ?  Al geven we hem misschien iets teveel krediet, daar er zonder zijn bestsellertrilogie ook al best wat te beleven viel in het hoge noorden, denk maar aan het oeuvre van Henning Mankell of Sjowall en Wahloo. Maar toch … de kans dat heel wat Scandinavische thrillers (en de verfilmingen daarvan) de sprong naar de rest van de wereld iets trager zouden hebben genomen zonder de invloed van Larsson is vrij reëel.

De cultus rond de miljoenentrilogie van Stieg Larsson zelf is trouwens ook nog lang niet ten einde. Dat komt dan weer omdat Hollywood eveneens de trilogie heeft ontdekt. In 2009 werd Larssons oeuvre al eens bewerkt voor de Zweedse tv, en min of meer gelijktijdig ook gemonteerd voor een internationaal verspreide bioscoopversie. De Hollywoodversie is niet zozeer een remake van die series, maar eerder een nieuwe adaptatie van Larssons boeken. Al zal iedereen die het Zweedse origineel zag maar weinig verrassingen ontdekken in deze whodunit die zich uiteraard van dezelfde scenarioscharnieren bedient.

Laat dat u echter niet tegenhouden om deze geslaagde Hollywoodadaptatie naar waarde te schatten. Die toont immers aan dat niet alle remakes die Amerika uitbraakt bij voorbaat verloren zijn, zelfs niet als die tweede versie er komt terwijl de eerste eigenlijk nog niet koud is. David Fincher toont zich alweer een begenadigd vakman, die er zowaar in slaagt om zijn donkere stijlkenmerken en cyberpunkvoorliefdes salonfähig te maken zonder zijn ziel te verkopen. Kijk naar de begingeneriek (een nagenoeg geniale darkroomversie van de James Bond-intro’s op de tonen van Trent Reznor en Atticus Ross’ coverversie van Led Zeppelins “Immigrant Song”) en het is van bij de aftrap duidelijk dat Fincher met deze prent geenszins de commerciële hoer uithangt.

Twee verhaallijnen kronkelen doorheen “The Girl With The Dragon Tattoo”. De eerste gaat over onderzoeksjournalist Mikael Blomkvist (Daniel Craig) die schrijft voor het tijdschrift “Millennium” waarvan hij mede-eigenaar is, en waarin hij beweert dat zakenmagnaat Wennerström frauduleuze praktijken bedrijft. Wennerström sleept hem voor de rechter en Blomkvist moet bijna honderdduizend dollar schadevergoeding betalen. Hij besluit zich tijdelijk terug te trekken uit “Millennium” en wordt daarop benaderd door de advocaat van Henrik Vanger (Christopher Plummer), de gepensioneerde CEO van Vanger Industries, zowat het grootste familiegerunde conglomeraat in Zweden. Henrik vertelt hem hoe zijn zestienjarig nichtje Harriet veertig jaar geleden spoorloos verdween, en dat hij er zeker van is dat iemand van zijn familie haar heeft vermoord. Onder het mom van het schrijven van Henriks memoires, aanvaardt Blomkvist de opdracht om uit te vissen wat er destijds met het meisje gebeurde. Hij krijgt onderdak in een leegstaand huis op het eiland Hedeby in Hedestad, vlak bij de riante huizen van de leden van de Vangerfamilie. Blomkvist ontdekt dat de familie (waarvan de helft niets meer met elkaar wil te maken hebben) een serieuze vijs los heeft en trekt op onderzoek uit. En ja, al snel loopt ook zijn eigen leven gevaar.

Tegelijkertijd vertelt “The Girl With The Dragon Tattoo” het verhaal van Lisbeth Salander (Rooney Mara, die van Fincher de rol kreeg op basis van haar ene scène in “The Social Network”). Zij probeerde op twaalfjarige leeftijd haar vader te vermoorden, en staat sindsdien onder toezicht van de Zweedse staat. Wat betekent dat ze voortdurend van opvanggezin verandert en steeds moet kunnen aantonen dat ze sociaal geëngageerd is en geen wrok meer koestert tegen de maatschappij. Makkelijker gezegd dan gedaan, daar de haar toegewezen advocaat Bjurman (vertolkt door Nederlander Yorick van Wageningen) haar dwingt tot seksuele handelingen in ruil voor haar maandgeld. Totdat bij Lisbeth de stoppen doorslaan en ze haar beul een koekje van eigen deeg heeft.

Lisbeth verdient haar geld met computerhacken en voerde in die hoedanigheid een onderzoek uit naar Blomkvist, vooraleer Henrik Vanger hem engageerde voor de speurtocht naar Harriet. Blomkvist ontdekt dat het onderzoek van Salander naar hem heel grondig was, en vraagt haar of ze hem wil helpen in zijn speurtocht naar de duistere familiegeheimen van de Vangers. Salander accepteert, en al gauw groeit er een stevige, zij het gevaarlijke band tussen de journalist en de computerhackster.

Het is pas wanneer Blomkvist en Salander elkaar ontmoeten en met elkaar in zee gaan dat “The Girl With The Dragon Tattoo” in een stroomversnelling komt. Al zorgt de dubbele verhaallijn ervoor dat niet altijd alles even snor zit. Dat blijkt ook uit de climax: het afronden van de eerste verhaallijn is niet meteen het einde van de film, die daarna nog heel wat tijd nodig heeft om het andere verhaal af te sluiten. Dat is niet noodzakelijk de fout van Fincher of topscenarist Steven Zaillian (“Schindler’s List”, “Mission: Impossible”, “American Gangster”, “Moneyball”), maar heeft vooral te maken met het bronmateriaal van Larsson. Zaillian en Fincher slagen erin om die dikke pil zo getrouw mogelijk te verfilmen, al voegen ze uiteraard persoonlijke toetsen toe. In het geval van Fincher zijn dat heel wat sfeervolle details die de adrenalinespiegel van de personages mooi typeren (de retraitescènes met Craig staan in schril contrast met de duistere dooltocht van Mara in Stockholm). Waardoor deze verfilming, niettegenstaande een paar inzinkingen of trage stukken, verrassend gebald is en zijn speelduur van ruim twee uur en een half goed benut. Op de vraag wie nu de beste Salander is (Mara of Noomi Rapace, die dankzij haar rol in de originele trilogie internationaal is doorgebroken), blijven we het antwoord schuldig. Vast staat dat Mara zeker niet moet onderdoen voor Rapace en door de grotere dosis geweld en seks die Fincher toont misschien zelfs een nog moedigere vertolking neerzet. Voorlopig is nog niet bekend of Fincher aan boord blijft voor de nieuwe versies van “The Girl Who Played With Fire” en “The Girl Who Kicked The Hornet’s Nest”. Er is trouwens nog geen exacte startdatum voor de opnames gegeven, maar volgens Columbia Pictures zouden ze sowieso zij-aan-zij worden gedraaid. Wordt dus (hopelijk) vervolgd.

Wie extra peper bij de maaltijd wil, haalt best de Blu-rayuitgave in huis. Daar krijg je – naast de superieure beeld- en geluidskwaliteit – immers vijf karrenvrachten featurettes die dieper ingaan op zowat alle aspecten van de productie. Wat niet wil zeggen dat degene die genoegen nemen met de dvd-uitgave (trouwens verpakt in een mooi kartonnen doosje) geen aanvullende info krijgt. Je kan de film immers ook bekijken met een audiocommentaartrack van David Fincher, en dat audiocommentaar is – zoals meestal bij Sony – Nederlandstalig ondertiteld. Tot slot nog even vermelden dat de bedrukking van het schijfje zelf anders dan anders is: het lijkt op een kopie die door Lisbeth Salander zelf zou kunnen gemaakt zijn, maar het betreft uiteraard een fijne stunt van de marketingafdeling van Sony.