Waarom filmkijken zo’n heerlijke ‘way of life’ is ?  Omdat elk cliché, hoe uitgemergeld en doodgemept ook, op geregelde tijden toch nog voor een straf verhaal kan zorgen. Zalig zij die het presteren met een dergelijke prestatie een paar stroomstoten doorheen het vege cinefiele lijf te jagen. Ditmaal mag de Britse cineast Rupert Wyatt bij het Vaticaan aankloppen om te kijken of Benedictus XVI tijd voor hem heeft. Zijn langspeeldebuut “The Escapist” (dat bij ons helaas geen biosrelease kreeg, maar dat wij in oktober 2008 gelukkig al konden meepikken op het filmfestival van Gent) is namelijk een uitstekende thriller die het genre van de gevangenisfilm flink op de kop zet.

Aanvankelijk lijkt “The Escapist” op een kloeke, zij het klassieke variante van pakweg “Escape From Alcatraz”, maar Wyatt schudt meer dan een verrassing in de mouw. Om te beginnen zit het al snor met het production design: grauwe en groezelige kerkers en gangen waarin gevangenen elkaar naar het leven staan terwijl de bewakers apathisch toekijken of de gewelduitbarstingen oogluikend toelaten. En ook het scenario zit verrassend sterk in elkaar met een niet-lineaire verhaalstructuur die voor de nodige vonken zorgt. Het hoofdpersonage is de tot levenslang veroordeelde Frank Perry (Brian Cox schittert in een rol die Wyatt speciaal voor hem schreef) die zich heeft neergelegd bij zijn lot en zijn eigen plaats in een gesloten wereld heeft gevonden.

Tot hij voor de eerste keer in veertien jaar een boodschap uit de buitenwereld krijgt. En het is geen goede: blijkt dat zijn dochter aan drugs verslaafd is en bijna overleden was na een overdosis. Vastbesloten om zijn dochter terug te zien besluit hij te ontsnappen. Om het gewaagde plan op poten te zetten roept hij de hulp in van medegevangenen Drake (Joseph Fiennes), Brodie (Liam Cunningham) en Batista (Seu Jorge).

Maar het plan bedenken blijkt makkelijker dan het uitvoeren. Zeker als Rizza (Damian Lewis) roet in het eten dreigt te gooien. Rizza beschouwt zichzelf zowat als de leider van de gevangenen, en wanneer diens broer (Steven Mackinstosh) de seksuele diensten wil van Perry’s nieuwe celgenoot Lacey (Dominic Cooper, die meer noten op zijn zang had als love interest in “Mamma Mia !”), moet Perry een paar keuzes maken die roet in het ontsnappingseten dreigen te gooien…

Door heen en weer te springen tussen de voorbereiding van de ontsnapping en de eigenlijke uitbraak blijft het lang gissen wat er precies aan de hand is en drijft Wyatt de spanning stelselmatig op. Pas tijdens de climax haalt de cineast zijn echte troefkaart boven. De verrassende twist lijkt op een trucje dat M. Night Shyamalan tijdens zijn hoogdagen uit de mouw durfde schudden, maar de ontknoping hier snijdt emotioneel dieper en zorgt voor een sterke afdronk. “The Escapist” bewijst dat er nog steeds veel goede films worden gemaakt die de bioscoop helaas niet halen. En dit is er eentje die je in geen geval links mag laten liggen. Mannen met soepele traanklieren weten waarom.

Cinéart/Twin Pics voorziet deze late release met een interessante extra. Een interview met regisseur/scenarist Rupert Wyatt afgenomen op het filmfestival van Gent in 2008. De filmclips hierbij zijn overbodig, zeker als je net de film hebt bekeken. Los daarvan is dit echter een informatieve extra, waarbij de vragen mooi in beeld verschijnen en Wyatt heel wat te vertellen heeft over de voorbereiding, zijn manier van werken met Cox en de eigenlijke opnames. Net genoeg informatie om achteraf nog eventjes te chambreren en een paar dubbele lagen in de film te ontdekken.