Highbrowrecensenten struikelden dit voorjaar met plezier over de tien Oscarnominaties die “American Hustle” wist te verzamelen. Dat het een entertainende film was, daar konden sommigen nog inkomen. Maar tien nominaties vonden ze toch iets te veel van de pot gerukt. Helemaal ongelijk hadden onze verontwaardigde collega’s niet: er was immers geen enkele reden om deze titel met zoveel lof te overladen, daar er heel wat betere (Amerikaanse) films in de zalen liepen vorig jaar. Nominaties verzilveren was er voor “American Hustle” niet bij, waardoor het stormpje al bij al vrij snel terug ging liggen. Wat niet wegneemt dat David O. Russell goed in de markt ligt momenteel, daar ook zijn vorige twee epistels (“The Fighter”, “Silver Linings Playbook”) zowel bij het publiek als bij de pers hoge ogen gooiden. Althans in Amerika: in Europa gaan Russells zwaar aangedikte Americana’s er opvallend minder goed in. Wat op zich jammer is, want O. Russell filmt met een enthousiasme dat best mag gezien worden.

Zoals er op een koekjesverpakking “kan sporen van noten bevatten” staat, zo zou er op de generiek van David O. Russells “American Hustle” “kan sporen van Martin Scorsese, Paul Thomas Anderson en zelfs Steven Soderbergh bevatten” moeten staan. Russells flamboyante en deels waarheidsgetrouwe oplichtersfilm heeft immers nogal wat visuele raakpunten met “Casino/Goodfellas”, “Boogie Nights” en “Ocean’s Eleven”.
Basis van “American Hustle” is het zogenaamde Abscam-schandaal: eind jaren zeventig zette de FBI een operatie op poten waarmee ze corrupte politici probeerden te betrappen bij foute geldtransacties. De FBI werkte daarvoor samen met valse Arabische sjeiks en een echte oplichter. Die oplichter heette Melvin Weinberg, maar werd voor de film volledig gefinetuned naar de fictieve Irving Rosenfeld (Christian Bale). Niet de enige fictieve noot trouwens: Russell gebruikt het Abscam-gegeven vooral voor een losse adaptatie waarin elk personage ofwel fictief is ofwel slechts licht gebaseerd is op de ware karakters.

Rosenfeld is een selfmade oplichter: hij is de eigenaar van een aantal stomerijen, maar houdt zich tijdens en achter de uren vooral bezig met het in de luren leggen van potentiële investeerders. Valse beloftes, valse kunstwerken, malafide leningen … Rosenfeld kijkt niet op een valstrik min of meer om rijk te worden dankzij de goedgelovigheid van zijn slachtoffers. Rosenfeld is gehuwd met de vlug op haar paard zittende Rosalyn (Jennifer Lawrence) die een zoontje heeft uit een vorig huwelijk. De opvliegende en niet al te snuggere Rosalyn (die zichzelf vooral als “trofee-echtgenote” ziet) is één van de redenen dat Irving zich eigenlijk niet zo gelukkig voelt. Dat hij toch bij haar blijft komt vooral omdat hij het niet over zijn hart kan krijgen om haar zoontje in de steek te laten. Toch komt er een serieus haar in de relatieboter wanneer Irving stapelverliefd wordt op Sydney Prosser (Amy Adams) die zowaar nog meer kaas blijkt gegeten te hebben van oplichterspraktijken.

Sydney ziet een samenwerking met Irving helemaal zitten en samen slagen ze erin om een paar hoogst lucratieve deals te sluiten. Helaas voor hen is de FBI hen op het spoor, en Sydney verzeilt in de gevangenis. FBI-agent DiMaso (Bradley Cooper) is echter bereid een deal te sluiten. Hij wil nog grotere vissen vangen en belooft Irving en Sydney dat ze niet worden vervolgd wanneer ze hem helpen bij een undercoveroperatie. Aanvankelijk is die gericht op misdadigers van het kaliber van Irving, tot wanneer DiMasso het plan opvat om achter politici aan te gaan die het niet zo nauw nemen met de wet. Zo richt DiMasso zijn pijlen op Carmine Polito (Jeremy Renner), de burgemeester van Camden, die van plan is om de casino’s in Atlantic City terug op te bouwen met de hulp van maffiageld en een schimmige Arabische investeerder. De valstrik die Di Masso, Irving en Sydney spannen wordt echter serieus gecompliceerd wanneer de maffia niet van plan blijkt zich zomaar met een kluitje in het riet te laten sturen, DiMasso ook verliefd wordt op Sydney en Rosalyn zich op haar beurt met de zaak komt moeien.

Door samen te werken met acteurs/actrices waarmee hij in het verleden al successen oogstte (Bale, Cooper, Adams, Lawrence en een 'mystery guest cameo' die zelfs op de eindgeneriek niet vermeld staat) overheerst vooral het gevoel dat Russell zich gewoon eens goed wou amuseren en niet zozeer belangrijke cinema wou maken. De uitbundige wijze waarop hij de seventies terug tot leven laat komen, helpt hem alvast om zijn doel te bereiken. Wat in de eerste plaats een nagelbijtende spionagethriller zou kunnen zijn (aanvankelijk was Ben Affleck gekozen als regisseur, maar die gaf uiteindelijk de voorkeur aan andere projecten), is in de handen van Russell niets meer dan een bewust dik in de verf gezette komedie met freewheelende karikaturen als centrale personages. Onvergetelijke cinema is het niet, als amusante verstrooiing heeft het echter genoeg troeven in huis om twee uur en een kwartier snor te zitten op de funfactorschaal. En je krijgt er gratis en voor niks de ontmoeting met het meest weerbarstige haarstukje uit de Hollywoodgeschiedenis bij.

De Benelux-uitgave doet het zonder extra’s. Jammer, want over deze film – en over de echte Abscam-zaak – is zonder twijfel meer dan een interessante boom op te zetten. Niet dat die extra’s er zijn op de andere uitgaves: zelfs in Amerika bleef alles beperkt tot een handvol verwijderde scènes en een featurette van een kwartier.