Alfred Hitchcock
Alfred Joseph Hitchcock

Alfred Hitchcock
° 13-08-1899
Leytonstone
Londen
Verenigd Koninkrijk
+ 29-04-1980
✞ Leeftijd bij overlijden: 80
genomineerd Oscars ® 1945
genomineerd Oscars ® 1946
genomineerd Oscars ® 1941
genomineerd Oscars ® 1955
genomineerd Oscars ® 1961
5 keer genomineerd voor een Oscar

Naast Disney is HItchcock een naam van een filmmaker die automatisch geassocieerd wordt met een specifieke genre van films.

Alfred Hitchcock werd als tweede zoon en de jongste van drie kinderen van een dealer van gevogelte en een fruitimporteur geboren op 13 augustus 1899. Hij kreeg een katholieke opvoeding en die was vrij streng. Zo trof zijn vader ooit de nodige schikkingen zodat Alfred, omdat hij stout was geweest, maar liefst tien minuten werd opgesloten in een politiebureel.
Alfred Hitchcock werd ingeschreven aan het Londense St. Ignatius College, een school voor Jezuïeten. Hij studeerde ook aan de School of Engineering and Navigation waar hij een opleiding mechanica, elektriciteit, akoestiek en navigatie volgde. Tenslotte studeerde hij ook kunst aan de University of Londen.

Interessant om weten is dat het eerste baantje van de (groot)meester in de filmwereld al dateert van 1920. Hij werkte een tijd voor de Islington Film Studios maar ontwierp ook titelplaten voor stille films in de Londense afdeling van de Famous Players-Lasky studio's, het latere Paramount. Vier jaar later ging hij scenario's schrijven voor regisseur Graham Cutts. Hij had zich ondertussen al opgewerkt tot diensthoofd waardoor hij in nauw contact stond met (andere) scenaristen, art directors en beeldmonteurs. Hij kreeg er zelfs even de kans om een minder belangrijke scène te gaan regisseren, weliswaar één waarin niet werd geacteerd. In 1922 werd zijn werkgever overgenomen door een Brits productiebedrijf, opgericht door Michael Balcon, dat hem meteen de kans bood om te fungeren als assistent-regisseur. Dat jaar regisseerde hij ook een film die nooit werd afgewerkt, No. 13 of Mrs. Peabody. Maar Hitchcock wou meer en was zo getalenteerd dat hij ook de functie van art director en scenarist voor zijn rekening nam voor Woman to Woman en The White Shadow - twee films uit 1923 -, The Passionate Adventure (1924), The Blackguard en The Prude's Fall uit 1925.

1925 was ook het jaar waarin Hitchcock werd aangesteld als regisseur, de Anglo-Duitse productie The Pleasure Garden, gedraaid in Müchen, was zijn eerste opdracht maar eigenlijk had hij in 1922 al samengewerkt met acteur Seymour Hicks toen hij instond voor de eindscènes van Always Tell Your Wife omdat de regisseur van de film op dat moment ernstig ziek was. Datzelfde jaar had hij ook al gewerkt aan Number Thirteen, een zogezegde Two Reel film (2 haspels dus) waarvan de productie nooit tot een goed einde werd gebracht.

Hitchcock zag echter The Lodger (in Amerika kreeg de titel de film The Case of Jonathan Drew) als zijn eerste échte film die meteen ook zorgde voor zijn doorbraak. Het werd een spannende thriller rond een vrouw die denkt dat haar nieuwe huurder Jack the Ripper is. Met een thema ook dat hierna nog meerdere keren door Hitchcock zou gebruikt worden in films die volgden: dat van de gewone man die onterecht beschuldigd wordt van een misdaad en terecht komt in een opeenvolging van buitengewone gebeurtenissen en intriges. Het was ook de eerste film waarin Hitchcock zelf in beeld kwam in een film van hem, iets wat in de jaren die daarop volgden zo'n beetje zijn handelsmerk werd. De interesse van Hitchcock in het soort criminaliteit zoals die als een rode draad door zijn films loopt vindt zijn oorsprong in de regelmatige bezoekjes die hij als jongen bracht aan het Old Bailey gerechtsgebouw in Londen om er rechtszaken bij te wonen.

Op 2 december 1926 trouwde Hitchcock met Alma Reville, een scriptgirl en tevens beeldmonteur die voor de rest van haar leven niet alleen huwelijksmatig aan zijn zijde bleef maar ook heel nauw samenwerkte met haar echtgenoot, soms als scenariste voor zijn films. De twee kregen één dochter, Patricia. Zij werd actrice.

Tot 1939 werkte hij in Engeland, hierna trok hij naar Hollywood.waar hij, met uitzondering van drie films, al zijn films heeft opgenomen.

De films die hier op volgden haalden niet hetzelfde (commercieel) succes als The Lodger maar The Ring (1927) kreeg toch weer de positieve aandacht van de filmpers. Blackmail (1929) werd opnieuw een voltreffer.  Niet alleen de eerste Britse film met synchroon geluid maar waar ook opvallende speciale effecten werden gebruikt (omschreven als het creëren van een subjective sound, nog ondersteund door het Schüfftan Proces).  Die zorgden ervoor dat de achtervolgingsscène in de film niet alleen een indrukwekkende climax was maar ook navolging vond qua gebruikte techniek in Hitchcock-films die volgden. Het was ook de eerste keer dat Hitchcock het verband legde tussen seks en geweld.

Hierna volgde een periode van minder interessante of belangrijke films : Elstree Calling (1930) bijvoorbeeld (de enige film die Hitchcock ooit regisseerde waarin met taarten werd gegooid), een musical-versie van The Taming of the Shrew van Shakespeare, Juno and the Paycock (1930), een filmversie van het toneelstuk van Sean O'Casey en Waltzes from Vienna (Amerikaanse titel: Strauss's Greet Waltz), zowaar een low budget musical. De enige film die er in deze periode wat uitsprong was Murder (1930), een intrigerende whodunit thriller met een homo-gerelateerd motief, voor die tijd bijzonder gedurfd en quasi ongezien eigenlijk.

Hierna werd Hitchcock de belangrijkste regisseur van Engeland, niet in het minst door films als The Man Who Knew Too Much (1934) bijvoorbeeld, een spannend verhaal rond een Brits koppel dat op reis is in Zwitserland en door omstandigheden terechtkomt in een internationale intrige. In 1956 maakte hij overigens nog een Amerikaanse, door onder meer het gebruik van kleuren, beter uitgewerkte remake van de film. The 39 Steps (1935) werd een nog groter succes, heel erg spannend waarbij romantiek en wat grappige klemtonen zowaar de spanning nog opvoerden.

Voor The Lady Vanishes (1938) kreeg Hitchcock de Prijs voor Beste regie van de New York Film Critics wat hem meteen ook onder de aandacht van producent David O. Selznick bracht. Voor hij Engeland verliet maakte hij nog een laatste Britse film Jamaica Inn, een film die sowiso afweek van wat we van Hitchcock op dat moment gewoon waren.

Rebecca (1940) was de eerste Amerikaanse film van Hitchcock, een filmversie van het romantisch verhaal van Daphne du Maurier dat dank zij zijn aanpak een spannend psychologisch drama werd. De montagetechnieken van Hitchcock waren hier minder nadrukkelijk aanwezig terwijl de camerabewegingen wonnen aan belang. De film won de Academy Award/Oscar voor Beste Film, Hitchcock zelf werd genomineerd in de categorie Beste regie.

Na het spionage-avontuur Foreign Correspondent (1940) en de romantische komedie Mr. and Mrs. Smith (1941) volgde Suspicion (1941), een film over een vrouw (Joan Fontaine, bekroond met een Oscar) die haar man ervan verdenkt dat hij voorbereidingen treft om haar te vermoorden. De rol van de man werd vertolkt door Cary Grant die daarmee voor het eerst te zien was in een Hitchcock-film. Opmerkelijk is de scène waarbij Grant een verlicht glas melk naar boven brengt.

In Saboteur (1942) haalde Alfred Hitchcock nog eens de volledige Hitchcock-trukendoos boven en dat is heel wat eigenlijk (...) terwijl hij met Lifeboat (1944) nog maar eens bewees hoe talentvol hij was als je weet dat de film zich integraal op een/één schip afspeelde (!)... Ook al indrukwekkend: de gebruikte filmtechnieken in Spellbound (1945) met de vermaarde Salvador Dali-droomscène. Rope was ook al bijzonder omwille van het feit dat er lange scènes werden opgenomen en er onafgebroken werd gefilmd, zelfs tot zolang het herladen van de camera noodzakelijk was. Het was daarenboven zijn eerste film in kleur.

In de jaren '50 volgden Hitchcock-toppers als Strangers on a Train (1951), Rear Window (1954) en Vertigo (1958).

In 1955 verkreeg Hitchcock de Amerikaanse nationaliteit, kort voor zijn dood werd hij tot ridder geslagen.

Hitchcock is een begrip in de filmwereld en je moet al (bijna) van een andere planeet zijn om hem of toch op zijn minst zijn naam niet te kennen. Zijn aanpak, zijn beeldvoering, zijn stijl, het heeft door de jaren heen gezorgd voor vele commentaren, talrijke interpretaties en het wisselen van ideeën hierrond. Er werden zelfs verschillende boeken rond geschreven waarvan Le Cinema Selon Hitchcock van François Truffaut één van de betere was. Ook nog vermeldenswaard: Hitch, The Life And Work of Alfred Hitchcock van John Russell Taylor, gekend als zijn officiële biografie, Alfred Hitchcock van John Perry en The Art of Alfred Hitchcock van Donald Spoto, een soort van Freudiaanse analyse.
Tot spijt van velen hield Hitchcock tijdens interviews de lippen steeds stijf op elkaar, er werd nooit op een open manier gepraat over zijn aanpak en zijn manier van filmmaken. De interviews die hij dan al gaf waren eerder kort en rechttoe rechtaan, veelal zelfs alledaags en ordinair, inhoudelijk weinig zeggend ook. Naast film zorgde Hitchcocks werk voor tv voor (nog meer) bekendheid bij het grote publiek: series als Alfred Hitchcock Presents (1955 - 1962) en The Alfred Hitchcock Hour (1962-1965)

Alfred Hitchcock hield bovenal van het medium film, zijn liefde voor het vak werd in de periode van de stille/zwijgende films alleen maar groter en de regisseur zocht continu naar verbeteringen, vernieuwingen ook. Stilaan groeide de interesse ook richting thrillers met Sabotage en The Lady Vanishes als gevolg. De keuze om naar Hollywood te trekken was dan ook deels ingegeven door het feit dat je daar als regisseur de beschikking had over betere acteurs, technici en crew members die qua mogelijkheden en kennis hoger scoorden dan de mensen waar hij mee werkte in het beginperiode van zijn carrière.

Door de jaren heen ging de kwaliteit van de films van Hitchcock steil bergop. Hij streefde naar de perfectie en in de jaren '40 en '50 kon de kroon op het werk niet uitblijven: Vertigo, North by Northwest, Psycho (met de douche-scène als cinematografisch hoogtepunt) - overigens snel én goedkoop gedraaid met zijn televisie-crew -, The Birds en Marnie worden gezien als absolute meesterwerken. In deze periode maakte hij ook Shadow of a Doubt, naar verluidt zijn favoriete film).

Maar het waren niet allemaal topfilms die Hitchcock maakte. Topaz (1969) die zich afspeelde tegen een achtergrond van de Cubaanse wapen-/rakettencrisis, was eerder teleurstellend. Dat was deels toe te schrijven aan een gebrek aan gekende gezichten in de film.

Frenzy (1972) was een film met Hitchcock in topvorm, opnieuw met visuele trucjes en visuele hoogstandjes en een film waarin geweld en humor werden verenigd op een manier zoals alleen Hitchcock dat kon.

Family Plot (1976) werd zijn laatste langspeelfilm. Daarin komen twee koppels tegenover elkaar te staan: een paar professionele dieven versus een vrouw en haar vriend/minnaar uit de arbeidersklasse. Een passend einde van een indrukwekkende filmcarrière die de eeuwige symmetrie tussen goed en kwaad had getoond.

Alfred Hitchcock is één van de meest, zoniet dé meest getalenteerde regisseur ooit.  De bijzondere manier waarop hij speelde met de gedachten en de emoties van zijn kijkers is zowel legendarisch als uniek.  Alfred Hitchcock stond gekend als The Master of Suspense.
In 1979 kreeg hij van het American Film Institute de Life Achievement Award. Het jaar daarop stierf Hitchcock die aan diabetes leed, aan de gevolgen van gedilateerde cardiomyopathie (een hart dat qua volume sterk is uitgezet) en een nierfalen.

Alfred Hitchcock mag dan wel in 1968 de Irving Thalberg Award gewonnen hebben, hij won nooit een Academy Award/Oscar en dat is voor velen onbegrijpelijk. Zijn invloed op andere filmmakers was zo groot, het feit dat elke filmliefhebber of -kenner weet wat Hitchcockiaans betekent, het zijn maar enkele elementen die aangeven dat het nooit krijgen van een Oscar als onterecht aanzien wordt.

En dat de meester ook kort na zijn dood nog niet vergeten was, bleek in 1985 toen ABC Alfred Hitchcock Presents opnieuw uitzond. Met zelfs nieuwe episodes waarbij de man zelf, zij het in een ingekleurde versie, ze nog steeds zelf inleidde.

We sluiten de biografie van Hitchcock af met de stelling dat de filmmaker altijd wel te vinden was voor een grapje wat ons bij eentje brengt die toch wel iets te ver ging. Wanneer een eigenwijze cameraman rondbazuinde dat hij gerust één nacht in de studio kon blijven zonder bang te worden klonk dit voor Hitchcock als een uitnodiging én een uitdaging. De brave man werd, gehandboeid aan een camera, in de studio achtergelaten net voor die werd afgesloten. Zelf liet Hitchcock nog een fles sterke drank achter bij hem zodat de man indien hij het moeilijk kreeg, zich wat moed kon indrinken. Wat die niet wist, was dat de geestrijke drank vermengd was met een sterk laxeermiddel. Hij werd 's morgens huilend aangetroffen, het product had meer dan zijn werk gedaan...

Oscars ® 1961 Genomineerd Regie Psycho
Oscars ® 1955 Genomineerd Regie Rear Window
Oscars ® 1946 Genomineerd Regie Spellbound
Oscars ® 1945 Genomineerd Regie Lifeboat
Oscars ® 1941 Genomineerd Regie Rebecca
Quotes - citaten
  • "Actors should be treated like cattle."
  • "Always make the audience suffer as much as possible."
  • "I've become a body of films, not a man. I am those films."
  • "A good film is when the price of the admission, the dinner and the babysitter was well worth it."
  • "The cinema is not a slice of life, it's a piece of cake."
  • "All things considered, I think I'm doing well if I get the sixty per cent of my original conception on the screen."
  • "If I made Cinderella, the audience would be looking for a body in the coach."
  • "When people say I'm seventy I say that's a confounded lie. I'm twice 35, that's all. Twice 35."
  • "Even my failures make money and become classics a year after I make them."
  • "The length of the film should be directly related to the endurance of the human bladder."

  • "Any American director who says he hasn't been influenced by him is out of his mind." (John Frankenheimer)
  • "He couldn't have been a nicer fellow. I whistled coming to work on his films." (Cary Grant)
  • "His reputation has suffered from the fact that he has given audiences more pleasure than is permissible in serious cinema." (Andrew Sarris)
Beelden prijsuitreiking(en)
In normale omstandigheden (enkel bij het winnen van een (échte) Oscar publiceren wij hier een filmpje) maar voor Alfred Hitchcock maken we graag een uitzondering. In 1968 kreeg hij de Irving G. Thalberg Memorial Award, iets wat wij al meermaals omschreven als een troostprijs. Deze bijzonder getalenteerde filmmaker verdiende het (meermaals) op de belangrijkste filmprijs te krijgen. Maar dat is dus niet gebeurd.