Existentialisme. Er zijn er die het zoeken op de purperen hei, onder moeders paraplu of in een café zonder bier. De Italiaan Paolo Cognetti zoekt het op de flanken en toppen van hele hoge bergen. Deze bestsellerauteur trekt zich meermaals bewust terug tussen de solitude van berglandschappen en beschouwt de Aostavallei in de Noord-Italiaanse Alpen als zijn tweede – zo niet eerste – thuis. In bijna al zijn (autobiografische) romans is die liefde voor majestueuze natuurpraal overduidelijk – soms metaforisch, soms frontaal.

Zo ook in het uit 2016 stammende Il Otto Montagne waarin hoofpersonage Pietro nogal wat DNA deelt met Cognetti zelf. Zo bouwde de auteur in het echt ook op eigen houtje – en ongetwijfeld ook met dat van een paar bomen uit de omgeving – een blokhut met bergzicht, net zoals Pietro dat hier ook doet samen met medehoofdpersonage Bruno. Cognetti’s boek sprak genoeg tot de verbeelding van Felix van Groeningen en levenspartner Charlotte Vandermeersch om de verfilming ervan als gezamenlijk regie- en schrijfproject aan te pakken. Voor van Groeningen de tweede keer dat hij een film ver van zijn Vlaamse roots ging draaien. Hij volgt zijn Hollywoodavontuur Beautiful Boy op met een Belgisch-Italiaans-Franse coproductie waarvoor het regisseursduo in de zomer van 2021 de tenten opsloeg in Turijn, de Italiaanse Alpen en Nepal. Voor wat een vrij getrouwe verfilming van Cognetti’s boek blijkt te zijn.

Een film met veel existentialisme dus, maar ook met introspectie. Een prent waarin een zucht vaak meer zegt dan duizend woorden en de natuurpracht de karaktertekeningen symboliseert. Pracht die nog weidser kon trouwens, maar van Groeningen, Vandermeersch en director of photography Ruben Impens draaien alles in het intimistische 4:3-kader. ‘t Zal wel iets met de symboliek van ingesnoerde levensdraden te maken hebben.

Centraal in Le Otto Montagne staat de vriendschap tussen (aanvankelijke) stadsmens Pietro (Luca Marinelli) en bergman Bruno (Alessandro Borghi). De twee leren elkaar kennen op twaalfjarige leeftijd wanneer Pietro met zijn moeder – en soms ook met zijn vader – tijdens de zomervakantie komt logeren in een bergdorp waar Bruno zo goed als de enige leeftijdsgenoot is. Het dorp kent nauwelijks nog vaste inwoners, daar bijna iedereen is weggetrokken nadat er een weg naar het binnenland was aangelegd. Pietro en Bruno verliezen elkaar na een tijd uit het oog en brengen hun adolescentie gescheiden van elkaar door. Het is pas op volwassen leeftijd dat ze elkaar weer echt treffen. Na de dood van Pietro’s vader gaan beide mannen aan de slag om de laatste wens van de vader te vervullen door een berghut te bouwen op de berg waar hij graag en veel wandelde.

Le Otto Montagne verhaalt zowel over de relatie tussen een man met zijn vader, een man met een vriend en uiteindelijk over de mens met zichzelf. Met ruimte voor vragen als in hoeverre de relatie met je ouders je tekent, of je zin kan vinden in het leven ver van de plaats waar je bent geboren of opgegroeid en of je je lotsbestemming al mee krijgt in de moederschoot of dat je die toch op latere leeftijd zelf kan vinden. Niet dat Le Otto Montagne kniediep waadt in filosofische bespiegelingen: de voice-over van Pietro stuurt weliswaar wat, maar de zo goed als constante aanwezigheid van de grotendeels nog ongerepte bergpanorama’s is eigenlijk de echte narrator van deze levensparabel die tussen de lijnen door sneren uitdeelt naar kapitalisme en het verdwijnen van het rurale leven.

Het resultaat is een bij vlagen vrij statische film die vooral in het tweede deel nogal schetsmatig kronkelt. Wat op zich misschien onvermijdelijk is in een prent die meer dan twintig jaar overspant, ook al trek je daar bijna twee uur en een half voor uit. Wie het traag sudderende enigma dat tussen de verhaalplooien van Cognetti, van Groeningen en Vandermeersch kronkelt weet te waarderen zal zich daar waarschijnlijk niet aan storen binnen de krijtlijnen van epische Europese (karakter)cinema. Voor ieder ander kan deze film wel eens De desolaatheid der dingen blijken te zijn.