De Canadese cineast David Cronenberg deinst er niet voor terug om zijn oeuvre te doorspekken met een flinke portie gruwel. Logisch, voor een man die vooral in het horrorgenre werkt, maar toch is zijn gore anders dan bij anderen. Cronenbergs viscerale beelden staan meestal ten dienste van het verhaal en zijn er zelden voor de fun of het entertainment. Na “A History Of Violence” levert Cronenberg met “Eastern Promises” opnieuw een misdaadfilm af die ook voor een mainstreampubliek toegankelijk moet zijn. Alhoewel iedereen die het lastig had met de bloederige beelden in “A History Of Violence” ook ditmaal af en toe wel een oogje zal dichtknijpen of barstjes in het maagbeton zal voelen.

Los van een drietal bloederige executiescènes is “Eastern Promises” naar Cronenberg-normen een brave en verrassend toegankelijke gangsterprent die onderduikt in de Russische maffiagemeenschap in Londen. Vroedvrouw Anna Khitrova (Naomi Watts) krijgt op een avond een spoedgeval op haar dienst: een zwangere Russische veertienjarige tiener sterft tijdens de geboorte van haar dochtertje. Via een Russisch dagboek in de jaszak van het meisje probeert Anna te achterhalen wie ze was. Een visitekaartje in het dagboek leidt haar naar het restaurant van Semyon (Armin Mueler-Stahl), een op het eerste zicht gemoedelijke Rus met het charisma van een suikeroom. Maar dat is schijn: in werkelijkheid is Semyon de plaatselijke vor (zowat het Russische equivalent van een don) en verwikkeld in nogal wat onsmakelijke zaakjes, waaronder prostitutie en slavenhandel. Elke verstandige blondine zou dus zo snel mogelijk zo ver mogelijk wegwezen, maar niet onze Naomi. Om te beginnen heeft ze een band met de Russische gemeenschap (haar vader was een Rus), en ze wil ook gerechtigheid voor de pasgeboren baby. Daarnaast wil ze en passant ook nog wat geweten in de schedels van Semyon en zijn labiele zoon Kirill (een tegenvallende Vincent Cassel) hameren. En dan is er nog Nikolai (Viggo Mortensen), de mysterieuze chauffeur annex lijfwacht annex vingerkootjesafknipper die onmiddellijk gefascineerd raakt door Anna. En vice versa...

Viggo Mortensen is ontegensprekelijk de spil in de film. Niet alleen leerde hij method acting-gewijs Russisch spreken, hij trok ook op met echte maffiosi om zich zo goed mogelijk te kunnen inleven in zijn rol. Hij leerde ook alles over de plaatselijke maffiacodes: je bent immers pas hot in het Russische misdaadmilieu als je zowat je ganse (criminele) leven op je lijf laat tatoeëren. Een symboliek die Cronenberg als een muziek in de oren moet hebben geklonken: hij kan op die manier immers zijn fascinatie voor het menselijk vlees (zie zowat zijn hele oeuvre) uitvoerig botvieren via die tragiek uitademende beeldtaal.

“Eastern Promises” is ontegensprekelijk een goede Cronenberg, maar het is toch geen grand cru. “A History Of Violence”, zijn vorige samenwerking met Viggo Mortensen, was ietsje sterker omdat het verhaal meer bochten nam en meeslepender was dan dit rechttoe-rechtaan gangsterverhaal. Er zit dan nog wel een serieuze twist in de staart, maar die zorgt er niet echt voor dat dit plots een klassieker wordt. Zeker niet omdat de laatste tien minuten magertjes uitvallen, en niet de te verwachten climatische punch aflevert. Het is eigenlijk pas in de geweldscènes dat Cronenberg echt zijn stempel op de film drukt. De brutale scène in de sauna bijvoorbeeld groeide met recht en reden direct uit tot een klassieker: waar heel wat regisseurs hun actiescènes momenteel draaien met irritante jumpcuts of andere moderne foefjes, kiest Cronenberg resoluut voor de klassieke aanpak: een nagenoeg briljante gevechtschoreografie waarbij elke messteek en vuistslag aankomt als een moker. En dan loopt Mortensen tijdens die scène ook nog in zijn Adamskostuum rond. Alleen al voor deze scène is “Eastern Promises” een aanrader voor elke mature dvd-collectie. Cronenberg schreef het scenario ditmaal trouwens niet zelf: dat deed de Brit Stephen Knight voor hem. Knight schreef eerder al “Dirty Pretty Things” voor Stephen Frears, een gelijkaardig verhaal (zij het over organenhandel) waarin onschuldige burgers verstrikt geraken in een door onderwereldfiguren gesponnen web.

RCV deed zijn best om “Eastern Promises” een keurige en aantrekkelijke release mee te geven. Meestal beperkt RCV zich initieel tot extraloze releases, maar hun uitstekende uitgaves van onder meer Perfume“ en “Hairspray” bewijzen dat ze het ook anders kunnen. “Eastern Promises” ziet er alvast meer dan ok uit: een kartonnen digipack met een slipcase rond. Leuk is ook dat in de cirkels waar de schijfjes zitten, de verschillende tatoeages van de Russische maffia worden uitgelegd. Schijfjes, jawel, want dit is immers een 2-disc uitvoering van de prent. Dat had niet echt gehoeven, daar het aantal extra’s nogal aan de magere kant is, en alles waarschijnlijk ook op 1 schijfje had gepast. Maar vooruit, we zullen de marketingtruuk ditmaal door de vingers zien en ons vooral richten tot het betere nieuws.

Veel interessante extra’s zijn er niet, maar RCV heeft wel de hand weten te leggen op de twee officiële featurettes die op zowat alle internationale releases van “Eastern Promises” staan. De eerste laat de cast en crew aan het woord over (de codes van) de Russische maffia, de tweede spitst zich specifiek toe op de tatoeages en op welke manier die in de film werden gebruikt. De rest van de extra’s zijn bijkomstig: enkel in het interviewluik valt af en toe nog wel iets interessants te rapen, maar steriele, voor promotiedoeleinden aan elkaar geplakte stukjes gepraat zijn nooit echt boeiend om naar te kijken. Al bij al een meer dan degelijke en verzorgd weergegeven dvd-uitgave.