Erg succesvol waren ze niet op het witte doek, de films die vorig jaar een aspect van de ‘war on terror’ aansneden. Kleine onafhankelijke producties als “Grace Is Gone” en “Stop-Loss” raakten met moeite in de zalen, en zelfs grote kleppers moesten het met minder geïnteresseerden dan beoogd doen. Uitzondering was “The Kingdom”, niet toevallig een film die openlijk de actiekaart trok. Misschien dat ‘het genre’ voor de thuisbioscoop wel een nieuw en uitgebreider doelpubliek kan aanboren. Voor “Rendition” liggen de kaarten alvast goed: sterke namen in de cast en een verzorgde dvd-uitgave.

“Rendition” concentreert zich op de controversiële door de CIA goedgekeurde ondervragingen/martelpraktijken van vermeende terroristen. Fysisch gebeurt het martelen vaak niet door Amerikanen, maar dat is een akkefietje in dossiers die volledig met medeweten van de Amerikaanse autoriteiten worden opgesteld en geautoriseerd. Hoeveel van die ondervragingen daadwerkelijk leiden tot nuttige tips om aanslagen te voorkomen is niet geweten. Hoeveel onschuldigen op de pijnbank belanden ook niet. En hoeveel gefolterden zich na hun vernedering alsnog laten inpalmen voor terroristische aanslagen tegen het gehate Westen ook niet. Heeft het met andere woorden zin om geweld met geweld te bevechten en is het eigenlijk logisch dat mensen worden gemarteld om informatie prijs te geven, daar de kans groot is dat die informatie later toch niet blijkt te kloppen.  De film is niet gebaseerd op ware gebeurtenissen, maar het had gekund. Er zijn immers genoeg voorbeelden bekend van opgepakte onschuldigen waarvan de CIA naderhand moest toegeven dat ze de verkeerde persoon hadden opgepakt.

De manier waarop zo’n persoon wordt ‘gearresteerd’ is alvast spectaculair. De chemische ingenieur Anwar El-Ibrahimi (Omar Metwally) wordt na een lezing in Kaapstad bij zijn aankomst op het vliegveld van Washington uit de menigte geplukt door veiligheidsagenten die hem naar een aparte kamer meetronen. Van daaruit verdwijnt hij direct (zwarte kap over het hoofd) naar een geheime ondervragingsruimte, en daarna wordt hij naar een groezelig martellokaal ergens in Noord-Afrika gevlogen. Anwar wordt gearresteerd nadat een bomaanslag op een drukke marktplaats het leven kostte aan een Amerikaanse CIA-medewerker. De CIA traceert telefoontjes van de verdachte naar de gsm van Anwar en besluit stante pede om hem te ontvoeren en te ondervragen. Op het thuisfront maakt Anwars echtgenote Elizabeth (Reese Witherspoon) zich zorgen over de verdwijning van Anwar (volgens de vluchtmaatschappij was hij niet aan boord) en contacteert ze een oude klasgenoot (Peter Sarsgaard) die op het kabinet werkt van een senator. Zo ontdekt ze dat Anwar op vraag van CIA-directeur Corrine Whitman (Meryl Streep als duivel zonder Prada) is gearresteerd. Eveneens op het appel: kersvers CIA-agent Douglas Freeman (Jake Gyllenhaal) die de martelingen van Anwar bijwoont en uiteindelijk zijn geweten boven zijn job plaatst, en de dochter van de plaatselijke ondervrager die zonder het zelf te weten een relatie heeft met een zelfmoordterrorist. Het is vooral die laatste verhaalwending die overbodig oogt. Op zich heeft ze niets te maken met de centrale thematiek van de ‘gedwongen ontvoeringen’, ze zorgt er eerder voor dat we nog maar eens zien hoe gevaarlijk de indoctrinaties van de zelfmoordterroristen zijn voor het Westen. Het enige positieve aan die verhaallijn is dat het einde verrassender is dan je op het eerste zicht zou denken. Een mooi filmisch trucje dat je echt niet voelt aankomen, en dat is altijd mooi meegenomen.

Gavin Hood (oscarwinnaar met zijn overschatte Zuid-Afrikaans sloppendrama “Tsotsi”) levert al bij al een boeiende thriller af die vooral logistiek in orde is en veelvuldig tussen scènes in Amerika en het Midden-Oosten springt. Op zich stemt het scenario tot nadenken: de makers durven het aan om de destijds door Clinton goedgekeurde en door Bush (na 9/11) gretig toegepaste schemerzonetechnieken aan te klagen en in vraag te stellen. Toch kleurt de film zelden buiten de lijntjes. De cast is attractief, al is het geheel af en toe te manipulerend: moet je maar eens zien hoe Witherspoon meer dan hoogzwanger de confrontatie met Streep aangaat. Een net thrillerdrama dus, maar p(l)akken doet het lang niet altijd.

De extra’s zorgen echter voor een interessante meerwaarde. RCV doet zichzelf ditmaal zelfs onrecht aan, door op de hoes niet eens alle extra’s te vermelden. Zelfs het feit dat alles netjes ondertiteld is (zowel Nederlands- als Engelstalig) staat nergens te lezen. De ondertiteling zorgt er meteen voor dat het heel wat makkelijker en attractiever is om het audiocommentaar van regisseur Gavin Hood te volgen. Een goede aanvulling of aan te raden alternatief (afhankelijk van hoeveel tijd je wil vrijmaken voor de extra’s) is de interessante making of met heel wat aandacht voor het filmen op exotische locaties. Gelardeerd met beelden van de opnames en van de locatiescouting is dit een uitstekend halfuur die een verhelderende blik op het proces van het filmmaken werpt.

Amerika’s aanpak van de ‘war on terror’ krijgt een apart item. De documentaire “Outlaw” maakt gebruik van archiefbeelden en laat mensen aan het woord die lijfelijk de Renditionpraktijken meemaakten. De docu wordt ingeleid door Gavin Hood. Daarnaast is er nog een degelijk pakket verwijderde of langere scènes en de biostrailer. De extra’s maken ditmaal dus echt het verschil: indien “Rendition” zonder extra’s was uitgebracht was dit vooral een aanrader voor iedereen die deze subtopper in de bios had gemist, met de extra’s erbij heb je een film die zelfs een tweede visie (misschien zelfs rechtstreeks met audiocommentaar) rechtvaardigt. Kortom, een mooie release van een film die zeker een nieuwe kans verdient.