It’s better to burn out than to fade away… we zijn er nog niet echt uit op welke manier Robert Altman vorig jaar het tijdelijke met het eeuwige wisselde. De cineast geldt als één van de meest invloedrijke Amerikaanse cineasten van de jaren ’70 (toen hij de verzamelde filmpers en het publiek opvrijde met films als “Mash”, “Nashville”, “Thieves Like Us” en “The Long Goodbye”), drukte ook een stempel op de jaren ’90 (“The Player”, “Short Cuts”) en bewees recentelijk dat hij nog tot boeiende dingen in staat was (“Gosford Park”). Een Altman op de toppen van zijn kunnen mocht dan wel tot mooie dingen leiden, de man heeft daarnaast heel wat mindere of zelfs afgrijselijke films gemaakt zoals “Popeye”, “Pret-A-Porter”, en “Dr. T And The Women”. “A Prairie Home Companion” werd zijn zwanenzang, en de film verenigt zowel het beste als het slechtste uit zijn carrière. Altman was zeer bedreven in ‘fly on the wall’-cinema: de camera registreert de interactie tussen heel wat verschillende karakters die op één locatie of één evenement samenkomen. Nadeel: sommige anekdotes en ontmoetingen zijn algauw nietszeggend, waardoor een Altman-films nogal eens anekdotisch de dieperik durft in te gaan.

“A Prairie Home Companion” blijft echter mooi overeind, al zijn er genoeg segmenten aan te duiden waar niet echt iets (belangrijks) gebeurt. Altman vindt echter de juiste sfeer en toon om een film te maken over een stel gepassioneerde radio- en country en western-afficionados die elke zaterdag trouw hun radiouitzending maken, maar die zich nu geconfronteerd zien met het bittere einde. Het gebouw waar ze opnemen en performen is opgekocht door een makelaar, en die wil een parkeergarage van de plaats maken. Hun huidige uitzending zou dus wel eens de allerlaatste kunnen zijn…

“A Prairie Home Companion” is een bestaand radioprogramma. De bezieler is Garrison Keillor, die het scenario schreef voor de film en die zichzelf vertolkt. Hij begon in 1974 met het programma, en het is nu nog steeds elke zaterdag tussen 17 en 19 uur te horen op zowat 500 publieke radiostations in Amerika. Het is ook op een paar Europese stations te beluisteren, zoals op BBC 7. En uiteraard kan je er eveneens via het internet je oorschelpen mee insmeren (met een archief dat teruggaat tot in 1996).

De film toont de (fictieve) beslommeringen op en achter de schermen. In tegenstelling tot wat de personages in de film te wachten staat, dreigt er voor de echte “Prairie Home Companion” geen onmiddellijk sluitingsgevaar. Er komen wekelijks nog heel wat mensen naar het Fitzgerald Theatre in het plaatsje St. Paul in Minnesota voor de live-opname, en het programma is uitgegroeid tot een echt cultsucces. Altman nam zijn film trouwens in het Fitzgerald Theatre op. Keillor en een paar andere medewerkers die zichzelf spelen waren tijdens de opnames dus op heel vertrouwd terrein. Net zoals het radioprogramma is de film heel laid back van opzet en structuur, en er mag (naar goede Altman-gewoonte) al eens geïmproviseerd worden. Er zit niet echt een dwingend tempo in de film, en toch intrigeert het geheel, zelfs als je niet een echt een voorstander bent van lichtvoetige country en western-deuntjes over rabarbertaarten.

Het centrale performersduo in “A Prairie Home Companion” zijn de zussen Yolanda en Rhonda Johnson (Meryl Streep en Lily Tomlin). Yolanda’s dochter Lola (een nuchtere Lindsey Lohan) is ook van de partij, al dan niet wachtend op een grote kans om eens op de bühne te staan. Lolbroeken van dienst zijn de twee schuine moppen vertellende rodeocowboys Dusty (Woody Harrelson) en Lefty (John C. Reilly). Terwijl de artiesten op het podium het nakende einde proberen te onderdrukken, gebeuren er achter de schermen rare dingen: veiligheidsagent Guy Noir (Kevin Kline, die de film mag openen met een fonkelende Chandlereske monoloog en die zich slapstickgewijs mag uitleven) heeft er immers een ontmoeting met een mysterieuze in het wit geklede dame (Virginia Madsen) die zichzelf Asphodel noemt, een bloem die in de Griekse mythologie werd geassocieerd met de dood en onderwereldhoncho Hades. Net deze verwijzing naar de om het hoekje loerende engel des doods voegt een macabere verwijzing toe in deze testamentfilm van Altman. Altman, die 80 was toen hij de film draaide, was contractueel en verzekeringsgewijs trouwens verplicht om een regisseur te voorzien die de film kan finaliseren indien Altman om leeftijds- of gezondheidsproblemen forfait moest geven. En die regisseur was Paul Thomas Anderson, die na ensemblefilms als “Boogie Nights” en “Magnolia” links en rechts al eens de nieuwe Robert Altman wordt genoemd.

De extra’s bieden een mooie kijk op het ontstaan en maken van de film. Degenen die echt alles (of toch in elk geval veel) willen weten kunnen terecht op het audiospoor met de commentaartrack van Robert Altman en Kevin Kline. Brush up your English, want de gesproken toelichting is niet ondertiteld. Een interessant alternatief is de goedgemutste en in verschillende hoofdstukken ingedeelde making of (bijna 50 minuten). Er wordt af en toe wel met iets teveel wierook naar elkaar gezwaaid, maar voor het grootste deel krijgen we interessante info te zien en te horen over het ontstaan van het project, de manier waarop het scenario werd geschreven, hoe Altman en de acteurs samenwerkten, etc. Ideaal kijkvoer voor net na de film. De originele (en tweetalig ondertitelde) bioscooptrailer rondt het informatieve pakket extra’s af.

Zo, en dan gaan we nu onze dagelijkse portie Powdermilk Biscuits eten.