Da hood jong, da hood. Zo klinkt het soms wel eens in West-Vlaanderen als alles van een leien dakje loopt. Maar lang niet alles is hood in da hood. Dat bleek in 1991 al in John Singletons Boyz N The Hood. En in 1993 drukten zowel Mel Brooks als de debuterende broers Allen en Albert Hughes onze neus ook nog eens op de feiten met respectievelijk Robin Hood: Men In Tights en Menace II Society.

Een vergelijking tussen het debuut van de toen amper drieëntwintigjarige Singleton en dat van de toen ook al amper eenentwintigjarige Hughesbroers dringt zich op. Singleton had het over nutteloos geweld, verloren kansen, verminkte levens en verkeerde keuzes in een stevig coming of age drama dat deels gebaseerd was op het leven van alledag in voorstedelijk zwart Californië. Eigenlijk vertellen Allen en Albert Hughes min of meer hetzelfde verhaal zij het harder, ruiger, minder compromisloos en daardoor ook minder toegankelijk. Qua toon zit dit eigenlijk dichter bij John McNaughtons Henry, Portrait of a Serial Killer dan bij Singletons werk.

In de eerste tien minuten krijg je al meteen een bloederige moord in een buurtwinkel te zien, en dat aroma van zinloos geweld blijft het volle anderhalf uur aanwezig. Antwoorden geven op precaire vragen doen beide regisseurs niet. Is het voor de hoofdpersonages mogelijk om te ontsnappen aan de dagelijkse spiraal van geweld in de wijk Watts in L.A. waar het al lang voor hun geboorte een wespennest was? Willen ze er wel aan ontsnappen? Zijn er überhaupt oplossingen mogelijk voor verloren generaties en gestigmatiseerde buurten en hoe en wie en waar en wat en zo … Singleton omarmde finaal de hoop, de Hughesbroers gaan samen met coscenarist Tyger Williams voluit voor nihilisme en uitzichtloosheid. Zelfs in bepaalde delen van de Afro-Amerikaanse gemeenschap kwam daar kritiek op. Onterecht volgens de regisseurs. Die beweren bij hoog en laag dat Menace II Society net een anti-geweldfilm is. Hun insteek: door alles te tonen hoe het werkelijk is, toon je de nefaste invloed van geweld. Door alles te verbloemen ga je het geweld pas verheerlijken omdat je dan de impact weglaat of vermindert.

Wat niet wil zeggen dat er geen filmische referenties of cinematografische insteken zijn: de regisseurs steken bijvoorbeeld hun adoratie voor Martin Scorseses Goodfellas niet onder stoelen of banken. En zelfs als ze dat wel hadden gedaan zijn de parallellen duidelijk, niet in het minst door de voice-over van het hoofdpersonage dat zijn misdadig leven uit de doeken doet. Parallellen zijn er ook met pakweg de klassieke gangsterepen van Warner Bros uit de jaren dertig. Wie Menace II Society inhoudelijk veroordeelt om de huidskleur van degene die geweld plegen, laat zelf ook in zijn gekleurde kaarten kijken. De regisseurs bleken zelf niet helemaal onverdeeld gelukkig met de finale montage van hun tot sleeperhit uitgegroeide debuut: de film die ze voor ogen hadden was eigenlijk nog harder en grimmiger. Zonder echt aan de kern te raken moesten ze van distributeur New Line Cinema op sommige vlakken wel wat water bij de wijn doen. Al staken de regisseurs ook de hand in eigen boezem en wezen ze ook op eigen beginnersfouten.

Naast Tyrin Turner en Larenz Tate in de hoofdrollen is het ook uitkijken naar Jada Pinkett (in haar langspeeldebuut) en naar cameo’s van Samuel L. Jackson, Bill Duke en Charles S. Dutton. Tupac Shakur was initieel ook gecast in een bijrol. Tot het tot een vechtpartij kwam tussen hem en Allen Hughes, een feit dat hem uiteindelijk zelfs vijftien dagen cel opleverde.

Menace II Society komt ongetwijfeld uit het hart van de filmmakers, schetst een realistisch beeld van een onfraaie waarheid, en zal net door die onfraaie waarheid bij de een werken als een rode lap en op de ander als een verslenste vaatdoek. Voor de Hughesbroers was het alvast een opstap naar commerciëlere films weg van da hood.