Yul Brynner
Youl Brynner

Yul Brynner
° 11-06-1920
Rusland
+ 10-10-1985
✞ Leeftijd bij overlijden: 65

winnaar
1 keer een Oscar gewonnen


Er is altijd wat onduidelijkheid geweest over de afkomst van Yul Brynner, de acteur die heel herkenbaar was door zijn kale knikker en zijn Oosterse uiterlijk. Niet alleen over de identiteit en nationaliteit van zijn ouders maar ook over de exacte datum en plaats waar hij werd geboren. De ene keer wordt Zwitserland genoemd, een andere keer Rusland. De ene bron vermeldt Vladivostok als geboorteplaats, een andere Sakhalin, een eiland ten Oosten van Siberië en ten noorden van Japan. De biografie The Man Who Would Be King die zijn zoon Rock uitbracht in 1989 vermeldt Vladivostok als geboorteplaats en een alternatieve geboortedatum : 11 juli 1920. Wat wél vast staat is dat Brynner de Amerikaanse nationaliteit verwierf door zijn adoptie.

Hij groeide op in Peking en genoot zijn opleiding in Parijs. Daar speelde hij op 13-jarige leeftijd al gitaar in verschillende nachtclubs.

Hij liet zich aansluiten bij Cirque d’Hiver maar een ongeluk – hij viel van de hoge trapeze – maakte snel een einde aan zijn circuservaring, de latere acteur werd ei zo na kreupel door de kwalijke val.

Nadat hij hiervan hersteld was sloot hij zich aan bij de Pitoeff Reportory Company waar hij zich als beginnend acteur bekwaamde in de stiel van het acteren. Kort hierna werd hij de protégé van acteur Michael Chekhov. Die bracht hem samen met zijn Shakespeare-bedrijf in 1941 naar de Verenigde Staten. Vanaf 1942 verzorgde Yul Brynner die vlot meerdere talen sprak de Russische en Franse versies van de uitzendingen van de Voice of America. Hij deed dit werk als radiocommentator in de Franse taal tot op het einde van de oorlog.

Daarna volgde televisiewerk maar schitterde hij ook op de toneelplanken van Broadway. Zo was hij in 1946 samen met Mary Martin te zien in het stuk Lute Song. In 1949 maakte hij zijn langspeelfilmdebuut als slechterik in de B-film Port of New York. Vanaf eind de jaren ’40 stak hij het meest energie in zijn werk voor televisie, als acteur én als regisseur.

Dé grote doorbraak kwam er dan in 1951 toen hij gekozen werd om de rol van koning van Siam te vertolken in de Broadway-musical The King and I. Het stuk werd een groot succes en Brynner kreeg er meerdere prijzen voor waaronder een Tony Award. Na maar liefst 1246 vertoningen trok hij naar Hollywood. Daar was de filmversie van 1957 al even succesvol, hij kreeg er een Academy Award/Oscar voor. In 1975 keerde hij terug naar Broadway voor de musical Home Sweet Home maar die flopte. In 1977 kwam er een revival van The King and I.

In september 1983 werd bij Brynner longkanker vastgesteld en de verwachtingen waren dat hij nog maar enkele maanden te leven had. Ondanks de concrete diagnose sloot hij zich aan bij nog maar eens een revival van The King and I onder de noemer farewell engagement. Zijn bijdrage aan The King and I eindigde op een bijzonder trimofantelijke manier op Broadway, slechts vier maand voor zijn dood. In totaal heeft Yul Brynner maar liefst 4.625 keer de rol van de koning van Siam vertolkt, gespreid over een periode van 30 jaar.

Actrice Virginia Gilmore was de eerste vrouw van Brynner, ze waren gehuwd van 1944 tot 1960. In 1983 trouwde hij voor de vierde keer, deze keer met Kathy Lee, de Maleisische hoofddanseres van het gezelschap waar hij zelf jarenlang mee op tournee was.

Oscars ® 1957 Gewonnen Beste acteur in een hoofdrol
Actor
The King and I
Beelden prijsuitreiking(en)
1957 : Yul Brynner wint Academy Award/Oscar in de categorie Beste acteur in een hoofdrol (Actor) voor The King and I.