Als kind van de walkman- en Nintendo Game & Watch-generatie is het een beetje meesmuilend belleke trek-verhalen delen met Smartphonekoters die deel uitmaken van de zogenaamde Generatie Z. Want je zal vandaag maar dertien zijn en puisten, scheve tanden of een lichaamsgeur hebben en opgroeien in een zo goed als privacyloze samenleving waarin je leven te grabbel gooien voor vriend en vijand de normaalste zaak van de wereld is. Niet de geföhnde rolmodellen hebben het daar lastig mee, maar wel de lagere lagen: onzekere volwassenen in spe die graag gezien willen worden, en daarbij met vallen en opstaan ontdekken dat die digitale jungle behalve voor- ook heel wat nadelen heeft. “Eighth Grade” houdt de vinger aan de huidige pols in wat eigenlijk een eigentijdse update is van de tienerangstennui die cinemagewijs tijdens de walkmanhoogdagen een genre op zich werd. Geen wonder dat Molly Ringwald zich uitte als grote fan van de film.

“Eighth Grade” roeit netjes in het vaarwater van John Hughes‘ erfenis, maar de 28-jarige Bo Burnham zet in zijn langspeeldebuut ook resoluut een eigen koers uit. Eentje die voor een groot deel uit zijn eigen leven is gegrepen : Burnham werd immers opgepikt nadat hij zelf een paar 'leuke liedjes‘ op YouTube plaatste en groeide daarna uit tot een gerespecteerd komiek, muzikant, acteur en nu dus ook regisseur-scenarist. Een coming of age-passage opgebouwd rond een tiener op zoek naar erkenning en balancerend op de drempel van volwassenheid is uiteraard niet nieuw. Het is vooral door een intense 'op de huid zit‘-aanpak dat Burnham zijn film boven de tienermassa laat uitstijgen.

Burnham schreef het script voor een groot stuk met een focus op eigen ervaringen, maar koos er uiteindelijk voor om alles in een meisjesomgeving neer te poten. Met als centraal ankerpunt de dertienjarige Kayla. Die is net als haar leeftijdsgenoten bijna klaar met middle school en maakt na de zomervakantie de sprong naar de high school - de laatste jaren van het middelbaar zeg maar. Kayla is navelstrenggewijs verbonden met haar Smartphone en laptop: berichtjes scrollen, polls invullen, liken en geliket worden, kijken wat de klasgenoten uitspoken ... het vult haar dagen en nachten. Ze maakt zelf ook vlogposts met tips voor tienermeisjes. Maar echt populair wordt ze daar niet door: Kayla maakt immers geen deel uit van de beau monde, maar van de grijze middelmaat waar lichamelijke en sociale angsten zich niet gemakkelijk de kop laten indrukken, waar romantiek en seksualiteit schuchter ontluiken en waar voor een gekwelde tiener het dagelijks leven soms meer weg heeft van een apocalyptisch slagveld dan van een idyllische parkwandeling.

“Eighth Grade” zit heel dicht op het vel van de doelgroep en zijn hoofdpersonage. Burnham brengt alles treffend in beeld: Kubrick had in “Barry Lyndon” genoeg aan kaarslicht om zijn personages te belichten, Burnham schakeert kunstzinnig met schermlicht. En met het aura van hoofdrolspeelster Elsie Fisher, wiens voornaamste wapenfeit hiervoor stemmenwerk was: dat van Gru’s jongste geadopteerde dochter in “Despicable Me 1 & 2” om precies te zijn. Burnham mag dan wel komedieroots hebben, hij zoekt zelden of nooit bewust de komische confrontaties op. Al zijn die er wel, zij het soms wrang: getuige de overlevingsles 'wat te doen als er plots een gewapende schutter op school opduikt‘. De grootste homeruns scoort Dunham vooral in de meer menselijke valkuilen, zoals in de observatorisch meesterlijke scène waarin Kayla tegen haar zin naar een zwembadfeestje moet van het populairste meisje van de klas.

“Eighth Grade” kijkt niet enkel in de spiegel van zijn protagoniste, maar in die van een hele generatie - zowel ter lering als vermaak. Ook nog een hartje, duimpje en poezemauweke voor Josh Hamilton die een heel mooi gekalibreerde vaderfiguur neerzet.