Hoeveel Skywalker-o-fielen er in 1999 bij het begin van Star Wars: Episode I – The Phantom Menace plompverloren met teleurstellingszweet naar de dichtstbijzijnde pompbak liepen om hun lichaamstemperatuur terug onder controle te krijgen is niet geweten. Maar het waren er nogal wat.

Want wat deed de vermaledijde kwajongen in George Lucas? Zijn langverwachte prequeltrilogie op zijn onverwoestbare als middenluik verpakte eerste drie Star Wars-films beginnen met een extreem warrig eerste halfuur. Zestien jaar na de Ewokfestiviteiten kreeg de sterrenkrijgfan een aftrap met een zwaarbeladen politieke plot, twee overgedigitaliseerde in CGI-creaturen verzuipende set pieces én Jar Jar Binks in de maag gesplitst. Een koude douche was dat zeker.

Wie echter snel genoeg terug was van de pompbak, kon zien dat het uiteindelijk toch nog relatief goed gekomen is met The Phantom Menace. Eens de Jedi’s Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) en Qui-Gon Jinn (Liam Neeson) samen met koningin Padmé Amidala (Natalie Portman) en (zucht) Jar Jar Binks voet zetten op good old Tatooine, vindt de prent zijn groef. Met als resultaat een opbouwend hoofdstuk waarin de focus uiteindelijk komt te liggen op de jongesnaakjaren van Anakin Skywalker (Jake Lloyd) ofte de latere Darth Vader. In plaats van zich te concentreren op de genesis van de helden die het publiek massaal had omarmd, zag Lucas meer heil in het onder de microscoop leggen van de jonge Vader. Die hier trouwens nog een brave en moedige ukkepuk is en dus nog twee films de tijd kreeg om te transformeren in de iconische filmslechterik die hij zou worden.

Oorspronkelijk wou Lucas al midden jaren tachtig de voorbereidingen opstarten voor zijn tweede Star Wars-trilogie, maar dat plan liet hij uiteindelijk varen omdat hij geen zin had en niet meteen de juiste insteek vond. Omdat hij merkte dat het Star Wars-universum populair bleef en popiconisch ook verder groeide in strips en afgeleide romans én omdat digitale effecten begin jaren negentig een gigantische sprong voorwaarts maakten, liet hij zich in 1994 – vijf jaar voordat The Phantom Menace releaseklaar zou zijn – ontvallen dat hij toch zijn tweede Star Wars-trilogie zou dirigeren. Het is uiteraard moeilijk om de prequels los te zien van A New Hope, The Empire Strikes Back en Return of the Jedi. De punch, leut en universele pruimtabakverbazing van die drie titels weet de prequeltrilogie niet te halen. Beter niet vergelijken dus, en dan is het fijner tot de conclusie komen dat The Phantom Menace – en de twee onmiddellijke sequels – best wel ok zijn.

Wereldschokkend zijn ze niet, lang niet alles werkt of scoort, maar in het geheel bekeken ben je deelgenoot van een coherente visie en uiteindelijk donkere aanloop naar de spraakmakende in a galaxy far, far away-rolgeneriek die in 1977 een nieuw hoofdstuk in blockbustercinema inluidde. Met als hoogtepunt een zwiep-pfiew-wah-crash-djoef knipoog naar de paardenkarrace in Ben-Hur. En als toemaatje een climax die tonaal heel dicht bij die van A New Hope zit, slotceremonie inclusief. Geen inspiratieloos kopieerwerk trouwens, maar een bewuste keuze om een samenhangend spiegeleffect te evoceren.

Allemaal gebrouwen met de liefde en passie van de originele bedenker en van een ongeremd team creatievelingen die maniakaal aan de slag gingen met alle tools die effectenfilmerij anno 1999 kon verwezenlijken. Of zoals de oudste van de hoop het zei: done a nice rather job, they did.