Porselein, keramiek of gewoon roestvrij staal … dat ene Hollandse toiletpapiermerk kennen ze allemaal. En Wim Wenders inmiddels ook. Want die draaide in samenwerking met de non-profitorganisatie The Nippon Foundation een film over … toiletpotten.

Het is te zeggen: oorspronkelijk zou hij een korte documentaire regisseren rond het zogenaamde Tokyo Toilet project. Zeventien openbare kunstzinnige toiletten in Tokio die door zestien architecten zijn ontworpen als symbool voor de Japanse gastvrijheid. Zelfs als de nood niet hoog is een bezoekje waard, die dingen. Wenders raakte zo gecharmeerd door de toiletten en de Japanse cultuur an sich dat hij besloot om van zijn kortfilm een volwaardige fictielangspeler te maken waarin de hoofdrol is weggelegd voor een man die als job heeft die openbare toiletten proper te houden.

En wat voor een langspeler. Perfect Days is zonder twijfel Wenders’ beste film in jaren, een die met kop en schouders uitsteekt boven zijn ander recenter werk dat vaak volledig onder de radar bleef of zelfs nauwelijks een release kreeg. Zijn documentaires niet te na gesproken.

De op het eerste zicht onbeduidende repetiviteit in het leven van protagonist Hirayama is de motor die hem – en de film – draaiend houdt. Naast het poetsen en schrobben van de toiletten kleurt de immer goedgemutste man zijn dagen met kleine gelukjes zoals genieten van het door boombladeren gefilterd zonlicht, naar zijn muziekcassettes luisteren, boeken lezen, foto’s nemen, knikken naar mensen om hem heen … en de volgende dag gezond en goed uitgerust weer op voor min of meer krek dezelfde routine. Herhaling als voedingsbodem voor een poëtische studie in menselijkheid die het midden houdt tussen Jeanne Dielman en Groundhog Day.

Saaie troep dus? Neen, gij tegendraadse lezer. Dit ritmisch mantra voor een nederig leven is schone kunst die reflectie en inzicht biedt met een cadans die zich via je ziel een weg naar je hart boort. Al kan het ook omgekeerd zijn. En je oren worden ook verwend met strategisch gekozen teentapmomenten van The Animals, Patti Smith, Lou Reed, The Velvet Underground, The Rolling Stones, Otis Redding, The Kinks, Van Morrison en Nina Simone. Wie trouwens zegt of denkt dat er niets gebeurd in Perfect Days slaat de plank mis: er gebeurt net veel, vooral op de momenten dat er niets lijkt te gebeuren.

Cryptische cinema waarin Wenders bewust weinig verklaart of duidt. Ook niet als er flarden uit het verleden van Hiyarama de kop opsteken wanneer plots zijn nichtje op de stoep staat. De kracht van de eigen invulling en verbeelding is hier sterker dan een nauwgezet uitgeschreven script zonder ruimte voor interpretatie.

Gekruid met een hypnotiserende vertolking van Koji Yakusho weet Perfect Days moeiteloos te ontroeren en te begeesteren. Dat Wenders en Yakusho gedurende de opnames grotendeels via gebaren of met tussenkomst van een tolk met elkaar moesten communiceren maakt het er allemaal des te mooier en warmer op.

Gezien op 50e editie van Film Fest Gent.