Dat iedereen die het leven van anderen verziekt door vooraf zaken te verklappen over Jordan Peeles Nope voor eeuwig en altijd moge gekielhaald worden in een zee van brandend zand. En nergens water. Hoe minder je als argeloze kijker van te voren weet over Peeles derde, hoe puurder en krokanter je kijkervaring zal zijn. Dus spoilers: in de put van Sarlacc ermee.

Die Sarlacc zou trouwens geen mal figuur slaan in Nope daar er hier het een ander te linken is aan vreemde creaturen. Want dat mag je wel weten over Nope: dat er mysterieuze dingen gebeuren in deze zandelijke sciencefictionwestern. En dat er een moordende chimpansee in opduikt. Sfeer scheppen is geen spoilen. Dat weet Peele zelf ook. Getuige de schone aftrap waarin je als smaakmakers te zien krijgt hoe een met bloed besmeurde primaat op een televisieset rondloopt en hoe de vader van de protagonisten om het leven komt nadat hij getroffen wordt door een metalen regen die zomaar schijnbaar uit het niets uit de hemel komt neerdalen. En pas daarna krijg je de begingeneriek te zijn: nog zo’n gezellig ouderwetse toeters en bellen-titelsequentie. Yep.

Een aftrap die meteen de toon zet voor de twee uur die volgen. Net als in zijn vorige worpen Get Out en Us wil Peele naast kippenvelentertainen ook een lans breken voor Grote Thema’s. Zij het zonder te mokerhameren. Subtiliteit is Peeles ding en dat levert broeierige cinema op waarin dusver de thematiek van - even kort door de bocht samengevat uitgedrukt - mismeesterde blanke superioriteit en klassenverschillen een onder-liggende giftige verhaaldraad vormde. De Afro-Amerikaanse vuist op tafel staat in Nope niet op het voorplan maar is ludiek vermengd als cinematografische mijlpaal in de narratie waarin Daniel Kaluuya en Keke Palmer als broer en zus paarden trainen voor film-, televisie- en showproducties. Zoals voor de gluiperige Steven Yeun die niet zo ver van hun ranch een westernpretpark uitbaat. En hoe passen de nog steeds met een raspende stem pratende Michael Wincott - wie we daar hebben begot - en die dolgedraaide chimpansee in het geheel? Ga je dat hier lezen? Nope.

Maar weet dat het geen toeval is dat Peele een paar jaar terug zijn schouders zette onder een nieuwe reeks van The Twilight Zone en dat hij zijn door een citaat van de oudetestamentprofeet Nahum ontkurkte ambities waarschijnlijk niet allemaal aan de man en vrouw gebracht ziet: dat gebeurt wel meer met dubbele en driedubbele bodems die je op vier verschillende manieren kan interpreteren. Nope is een film die draait op ideeën, ambitie en originaliteit: waar de trip je heen voert wordt pas gaandeweg duidelijk en hoe meer je verstrikt geraakt in de mystiek van het uitgeworpen net hoe meer je doordringt tot de plagende kern van de essentie. De geest van Donnie Darko is niet veraf in Nope. En die van Spielberg ook niet, als je deze film bekijkt als een averechtse aberratie op diens Close Encounters Of The Third Kind.

Een mix die leidt naar mysterieuze en mystieke cinema die de fascinatie van de mensheid met spektakel en de exploitatie daarvan op de korrel neemt. En bij vlagen ook verfrissend geestig is. Een tien met een griffel deze porieverbredende cinema. Ga dat zien, of laat het tot je komen. En sla je ogen neer op het juiste moment.