Ze mogen altijd eens bij ons op de thee, koffie, whisky of Canada Dry komen. Wie die ze zijn? Joel en Ethan Coen natuurlijk, het meest originele broederpaar dat ooit de wandelgangen van Hollywood (on)veilig heeft gemaakt. Sinds begin jaren tachtig levert het duo ijverig en nijverig parels van de zevende kunst af. En nog staat er geen sleet op hun kunnen. Wie nog een beetje groen is achter de filmminnende oren, opzoeken en bekijken … dat oeuvre. Weigeren is geen optie.

Let wel: niet alle films van Joel en Ethan Coen zijn goud. Sommige zijn zilver, andere brons. Slechts heel af en toe moeten we het met koper stellen (“Intolerable Cruelty”, hun remake van “The Ladykillers”). Lager op de ladder zijn ze eigenlijk nog niet gegleden. Hoeveel cineasten kunnen dat zeggen? Niet veel, inderdaad. “Hail, Caesar” is de zeventiende langspeler van de bedrijvige broers. En het is er eentje die er al lang zat aan te komen: reeds in 2004 opperden Joel en Ethan het idee over een komedie die zich situeerde in het Hollywood van weleer. Aanvankelijk hadden ze de jaren twintig in gedachten als tijdperk, uiteindelijk viel de keuze op de jaren vijftig. Een decennium waarin het klassieke studiosysteem traag maar zeker werd ontmanteld, waarin televisie om het hoekje kwam piepen, waarin de koude oorlog onder het vriespunt begon te duiken en waarin Hollywood om te overleven naast populair laagdrempelig vertier massaal grossierde in grootschalige spektakels.

“Hail, Ceasar” speelt zich af in 1951, twee jaar vooraleer de bioscoopbezoeker kon kennismaken met het Panavisionbeeld in “The Robe”. De belangrijkste locatie is de Capitol Studio, waar acteur en publiekslieveling Baird Whitlock (Coen-habitué George Clooney) tijdens de opnames van een historisch epos wordt ontvoerd. Niet naar de zin van de studio die hun goudhaantje terug wil. Aan huisfixer Eddie Mannix (Josh Brolin) de taak om de zaak uit en om te spitten. Mannix heeft trouwens echt bestaan. Al wil dat geenszins zeggen dat “Hail, Ceasar” gebaseerd is op ware feiten. Mannix was echter wel degelijk een fixer: iemand die de belangen van de studio en de sterren die voor hen werkten moest behartigen. Zo nam hij bijvoorbeeld Clark Gable in bescherming toen die betrokken was in een aanrijding met vluchtmisdrijf. En hij hield een financieel dagboek bij waarin alle kosten en opbrengsten van elke MGM-film tussen 1924 en 1962 gedocumenteerd staan. Helemaal onbesproken is zijn reputatie niet: het gerucht deed de ronde dat hij betrokken was bij de zogenaamde zelfmoord van “Superman”-acteur George Reeves, die een relatie had met Mannix’ echtgenote. Over die zaak handelt de film “Hollywoodland”, waarin Reeves wordt vertolkt door Ben Affleck en Bob Hoskins in de huid kruipt van Mannix.

Edoch, we dwalen af. Los van de naam is het personage van Mannix in “Hail, Caesar” dus volledig fictief, al zal hij in het echt ook wel zwangerschappen van weerbarstige actrices proberen verbergen hebben. Joel en Ethan Coen laten de plot soms langs uitbundige en soms langs iets meer subtiele wegen meanderen en weten daarbij voortdurend te entertainen. Zij het niet te verbazen: het is immers niet de eerste keer dat de Coens uitpakken met een screwballkomedie waarin spitante slapstick hand in poot gaat met hoogdravende dialogen. In die optiek kan je zeggen dat de Coenbroers met “Hail, Caesar” uit een weinig verrassend vaatje tappen.

De kans dat Jan en Mieke Modaal die zich neervlijen voor de souplesse van de cast zich bedrogen gaan voelen, zit er zeker in. Scarlett Johansson, Channing Tatum, Ralph Fiennes, Jonah Hill en Tilda Swinton tekenen present, maar meer dan veredelde cameo’s zijn hun vertolkingen niet. De Coens leveren in de eerste plaats een prent af die vooral de echte cinemaminner zal weten te prikkelen. Grote kans dat wat voor de een goud is, voor de ander misschien toch maar nikkel zal zijn. Maar die acquired taste is er eigenlijk bij zowat elke Coenfilm, dus ook hier niets nieuws onder de zon.

Het is natuurlijk een beetje jammer dat gelauwerde cineasten als de Coenbroers een flinterdunne plot etaleren die her en der iets te slordig door de bocht gaat. Wie vindt dat de Coens hun potentieel ditmaal niet volledig benutten, heeft niet helemaal ongelijk. Al is de plot in de Coenkomedies nooit de echte koopwaar geweest: mesjogge personages, een penetrerende couleur locale en humor die tegelijkertijd uitbundig en onderkoeld is, zijn dat wel. En zijn opnieuw in grote dosissen aanwezig om hun fans te verblijden. Heel mooi is alvast de manier waarop ze het Hollywood van weleer vormgeven: enerzijds lijken ze de excessen opzettelijk uit te vergroten en te ridiculiseren, anderzijds tonen ze hun onvoorwaardelijke cinefiele liefde voor die vervlogen tijden. Het resultaat is een eresaluut dat af en toe verloren dreigt te lopen in een misschien iets te lichtvoetige aanpak, maar dat tegelijkertijd genoeg hilarische momenten telt om constant met een mooie glimlach om de lippen te zitten. Daarnaast is het fijn om Clancy Brown en Christopher Lambert (die laatste in een heel geestige cameo) nog eens samen te zien. Triviale uitsmijter: de kapitein van de Russische onderzeeër wordt vertolkt door niemand minder dan Dolph Lundgren. Al zal je hem zelfs met een twintig-twintigvisie niet herkennen. Coenhumor dus.

De films van Joel en Ethan Coen mogen dan wel aan de exuberante kant zijn, de extra’s waarmee ze hun releases stofferen zijn dat steevast niet. Oscarwinnaars of niet, hun kluizenaarsbestaan lijkt toch steeds de bovenhand te nemen. Ook ‘Hail, Ceasar’ moet het extragewijs zien te rooien met een paar korte en weinig informatie schenkende featurettes die nogal clichématig door het marketingdepartement van de studio werden gedraaid. Wat je krijgt is een lofzang van de cast aan het adres van Joel en Ethan en een korte kijk op de personages en de acteurs. Een kwartiertje promovulsel dus.