Hoe visueel overdonderend kan een film zijn? Heel hoe, afgaand op de majestueuze reconstructie van een glorieuze filmtempel die Sam Mendes ons voorschotelt. De magie van de cinema is hier zo mooi dat je bijna zou wensen een virtuele 3D-IMAX-4K-submersie-realititeitsbril op de neus te hebben staan.

Wowie is ze, die bioscoopzaal anno 1980 die Mendes hier samen met director of photography Roger Deakins in sprookjeskleuren laat baden. Dus ja, Empire of Light is Mendes’ liefdesbrief aan de cinemahoogdagen van weleer. Zijn Cinema Paradiso zeg maar. Al vormt die cinemaliefde maar een deel van het verhaal. Mendes schetst ook de tijdsgeest waarin hij opgroeide – en daar horen ook minder fraaie dingen zoals Thatcher, racisme en skinheads bij – en koppelt dat ook nog eens aan een verhaal over mentale aftakeling.

Veel hooi op de vork, en allemaal ietwat persoonlijk ingekleurd. Het personage van Olivia Coman bijvoorbeeld is deels gebaseerd op Mendes’ eigen moeder, die vaak manisch-depressief was. Of zoals Mendes zegt: Empire of Light is een persoonlijke film, maar geen autobiografische. Het is meteen ook zijn eerste film die hij alleen heeft geschreven. Al zijn andere films waren dusver gebaseerd op het script van anderen of in samenspraak met anderen geschreven. Misschien was samenspraak hier ook wel een goed idee geweest. Al was het maar om even de finale draft te polijsten. Door verschillende verhaallijnen naast elkaar te laten lopen mist Empire of Light af en toe wat focus. Zij het gelukkig wel zonder de film te ontwrichten. Maar het zorgt wel voor een gevoel dat Empire of Light een nog betere film kon zijn geweest dan de goede die het nu is.

Met een tweezaalscinema aan een Britse kuststad als uitvalsbasis dus. En met een leegstaande zolderverdieping waar ook nog magie te rapen valt. Uitbater Colin Firth is een mannelijk chauvinistisch varken (ja, ook mannelijke giftigheid eist een deel van het scenario op), Coleman zijn dutymanager en persoonlijke seksslaaf. Al zal dat laatste hem uiteindelijk wel boemerangsgewijs midscheeps treffen. Nog het vermelden waard bij de staff: de pelliculestrelende projectionist Toby Jones die zijn projectiekamer als zijn heiligdom beschouwt en nieuw aangekomen manusje-van-alles Micheal Ward, die hals over kop een relatie begint met Coleman terwijl hij dagelijks ook raciale vooringenomenheid van zich moet zien af te schudden.

Empire of Light is eigenlijk op zijn best wanneer er weinig tot niets gebeurt: de keuvelende medewerkers in de cinema, het staren naar de zee-einder op de pier, de scène waarin Jones aan Ward toont hoe hij de verschillende filmspoelen naadloos in elkaar moet laten overvloeien en Colemans bijna als laatste wens gebrachte show me a film… schoon, ontroerend, polsverbredend en zuurstofbrengend is het. Ironisch genoeg vallen daardoor meer individuele scènes waarin persoonlijke demonen worden gegeseld ietwat door de mand.

Herhalend en afsluitend kortom: een schone en warme prent die twee uur lang zowat al je zintuigen aromatisch vertroetelt en in de watten legt. Spin spin. Maar het mocht en kon dus nog meer en beter zijn geweest. Complexe en verwende wezens, die filmstukjesschrijvers.

Gezien op Film Fest Gent.