Zeg nooit nooit, maar de kans dat David Cronenberg nog terugkeert naar metaforische horrortaferelen om het menselijk verval te symboliseren lijkt klein. Fans die hopen dat de man ooit nog eens met een “Rabid”, “Shivers”, “The Brood” of “The Fly” op de proppen komt, hoeven dus niet in de startblokken richting cinema plaats te nemen. Zeker niet nadat hij met zijn laatste twee films (“A History Of Violence”, “Eastern Promises”) een groter publiek met zijn bloedvergieten liet kennismaken, en hij zich met zijn meest recente worp eerder concentreert op de innerlijke angsten en twijfels (zie onder meer “Spider”). Bovendien is Cronenbergs nieuwste ook al af. “Cosmopolis”, de verfilming van een roman van Don DeLillo, komt nog dit jaar in de zalen en de hoofdrol daarin is weggelegd voor Robert Pattinson. Hopelijk die van het gruwelijk onderschatte “Remember Me” en niet die van de over een paar maneges getilde “Twilight”-saga.

Voor “A Dangerous Method” legt Cronenberg zijn oor te luisteren bij Carl Jung en Sigmund Freud, de grondleggers van de analytische psychologie. Die zorgden ervoor dat patiënten niet langer werden onderworpen aan elektroshocks, maar hun problemen mochten (proberen) wegpraten. De letterlijk spraakmakende theorieën van Freud en Jung werden in 1993 naderbij bestudeerd in het boek “A Most Dangerous Method” van John Kerr, dat in 2002 de basis vormde voor het toneelstuk “The Talking Cure” van Christopher Hampton (die eerder onder meer de scenario’s schreef van Stephen Frears’ “Dangerous Liaisions” en van Joe Wrights “Atonement”). Hampton adapteerde zelf zijn toneelstuk als scenario en geeft daarmee Cronenberg de kans om op zijn typisch fascinerend-steriele manier de relatie tussen beide mannen uit de doeken te doen.

Carl Jung (Michael Fassbender) komt in beeld als hij in 1904 in een psychiatrische instelling bij Zürich Sabrina Spielrein (Keira Knightley) behandelt, een vrouw die gebukt gaat onder een onzekerheidscomplex. Jung bijt zich vast in haar zaak en slaagt erin om haar uit haar vacuüm te halen door haar over haar angsten (grotendeels gerelateerd aan haar vader) te laten praten. Een behandeling waarvoor hij zich liet inspireren door Sigmund Freud (Viggo Mortensen, die de rol overnam nadat Christoph Waltz die liet schieten voor “Water For Elephants”). De therapie van Jung blijkt zelfs zo succesvol dat Spielrein op haar beurt zal uitgroeien tot een baanbrekende psychoanaliste.

“A Dangerous Method” concentreert zich in eerste instantie op de (seksuele) relatie tussen Jung en Spielrein, geleidelijk aan komen de ontmoetingen tussen Jung en zijn mentor Freud op het voorplan. Ontmoetingen die ervoor zorgen dat Jungs blinde adoratie voor Freud een fikse knauw krijgt: Jung vindt dat Freuds bewering dat alles met seks gerelateerd is geen steek houdt, en ook de narcistische neigingen van Freud zijn een doorn in het oog van Jung. Freud geeft Jung dan weer een veeg uit de pan omdat die geloof hecht aan metafysisch gezwam, telepathie inclusief. Uiteindelijk zal het de obsessie van Jung voor Spielrein zijn die een definitieve wig tussen beide mannen drijft.

Je zal ons niet horen beweren dat “A Dangerous Method” geen boeiend project is, maar in tegenstelling tot Freuds theorieën komt het project niet volledig van de grond. Cronenberg blijft wat steken in een afstandelijke en fragmentarische aanzet tot een interessante geschiedenisles, en de verwachte vonken sterven eerder sissend af dan echt te vlammen. Blijft over: een mooie (zij het kille en statische) fotografie, en Fassbender, Mortensen en Knightley die zich met zichtbaar genoegen vastbijten in iconische rollen. Knightley solliciteert in haar eerste scènes heel nadrukkelijk naar een Oscarnominatie, maar haar rol zal als puntje bij paaltje komt waarschijnlijk te klein uitvallen om aan de eindstreep met een beeldje aan de haal te gaan.
Eigenlijk komt Fassbender er nog het best uit, maar hij heeft dan ook de grootste rol. De Duits-Ierse acteur is trouwens heel goed bezig: tijdens de eerste twee weken van het nieuwe Belgisch cinemajaar kwamen er al meteen drie films met hem in roulatie (naast “A Dangerous Method” is hij te zien in “Jane Eyre” en “Shame”), en later dit jaar is hij een van de smaakmakers in Ridley Scotts “Alien”-prequel “Prometheus” en in Steven Soderberghs actieprent “Haywire”.