“There Will Be Blood”, het magnum opus van Paul Thomas Anderson (een cineast die her en der al dan niet met recht en reden de reïncarnatie van Robert Altman wordt genoemd), maakte begin dit jaar kans om de grote oscarslokop te worden. Uiteindelijk bleek “No Country For Old Men” een maatje te sterk en moest “There Will Be Blood” zich tevreden stellen met beeldjes voor beste mannelijke hoofdrol (Daniel Day Lewis) en beste camerawerk (Robert Elswit). De prijs voor Daniel-Day Lewis was alvast geen verrassing: de man is in zowat elke scène aanwezig, en hypnotiseert met zijn vertolking van mensenhatende, amorele en megalomane oliebaron wiens dédain voor het menselijk leven een op zijn zachtst gezegde wrange nasmaak achterlaat. Niet echt een eenzame die je veel plezier wil uitnodigen voor op de koffie.

“There Will Be Blood” (gebaseerd op het verhaal 'Oil' van Upton Sinclair uit 1927) is geen gemakkelijke film. Het is een lange zit van twee en een half uur (die qua toon en ritme wat doet denken aan “The Asssassination Of Jesse James By The Coward Robert Ford”) die de minder appetijtelijke kant van Amerika’s veroveringsdrang in de verf zet. De aftrap wordt gegeven in 1898. Tijdens een zo goed als dialoogloze eerste twintig minuten zien we hoe Daniel Plainview (Day-Lewis) zijn dagen vult met het zoeken naar zilver. Een opstapje voor het boren naar olie, en tien jaar later is Plainview uitgegroeid tot een oliebaron die arme boeren overhaalt om hun huis en grond aan hem te verkopen, in ruil voor oliegeld.

Plainview strijkt neer in het geitenkwekersgehucht Little Boston, waar op de boerderij van het gezin Sunday olie uit de grond borrelt. De zoon des huizes, Eli (Royal Dano, de zwijgzame puber uit “Little Miss Sunshine”) is niet opgezet met de komst van Plainview. En vice versa. Plainview ziet in de religieuze obsessie van Eli een belemmering voor zijn plannen. Een vijandige relatie die jaren later ontaardt in een brutale climax…

Regisseur Paul Thomas Anderson is één van de meest eigenzinnige bioscoopauteurs van het moment. Met films als “Boogie Nights” en vooral “Magnolia” werkte hij zich eerder positief in de kijker van de bioscoopgoegemeente, en met deze “There Will Be Blood” heeft hij volgens velen zijn eerste bonafide meesterwerk te pakken. De reconstructie van de oliewinning tijdens het begin van vorige eeuw is ronduit fascinerend en qua look en feel heeft dit alles in huis om uit te groeien tot 'a great American movie'. Een moderne klassieker m.a.w., maar het is er eentje die tijd nodig heeft om te rijpen.

De film blijft immers kronkelen als een giftige adder: Daniel Day-Lewis ontpopt zich tot een ronduit onaangename protagonist, en na verloop van tijd krijg je veel zin om de afstandsbediening tegen zijn snerende gezicht te gooien. Wat je beter niet doet natuurlijk, want daarvoor is deze marathonfilm dan weer te fascinerend. De finale is ook een klasse apart: na de door merg en been snijdende confrontatie tussen Plainview en zijn geadopteerde zoon, zorgt de ijzingwekkende coda voor heel wat hoofdbrekens. De krachtstrijd tussen Plainview en Eli lijkt beslecht, maar toch heb je het gevoel dat de eingeneriek plots uit het niets verschijnt. Of dit een bona fide meesterwerk is zullen de tijd en herhaaldelijke visies moeten uitwijzen.

Echte duiding is helaas niet te vinden bij de extra’s. De enige extra die op nagenoeg alle internationale uitgaves aanwezig is, is een montage van een kwartier waarin beelden uit de film worden afgewisseld met archieffoto’s en beelden. Opvallend hoe Anderson er in slaagde om zijn film visueel heel nauw te laten aansluiten bij het leven zoals het was. Alleen al daarom is “There Will Be Blood” verplichte cinefiele kost. Of Andersons visie oorspronkelijk nog grootschaliger was, hoe hij het verhaal liet ontspruiten uit het bronmateriaal en waarom de film eindigt zoals hij eindigt zijn vragen waarop misschien ooit een antwoord zal komen tijdens een special edition. Tenzij Anderson de zaken liever bewust mysterieus houdt, natuurlijk.