Het kan vriezen en het kan dooien in blockbusterland. Waar sommige films dit jaar precies deden wat van hen werd verwacht (de kassa’s doen rinkelen van het noordelijk tot het zuidelijk halfrond) deden andere dat heel wat minder of werden ze zelfs als flop omschreven. Een prent die dat etiket ontsprong ondanks een teleurstellende recette in Amerika – waar een opbrengst van 100 miljoen afhankelijk van het productiebudget ook als een teleurstelling kan worden aanzien – was “Pacific Rim”.
Buiten Amerika deed de film het immers betrekkelijk beter, en in Japan was het zelfs een monstersucces. Alles samen goed voor een opbrengst van meer dan vierhonderd miljoen, toch het tweevoudige van wat de film kostte. Of hoe Guillermo Del Toro zijn slag thuishaalde met zijn hommage aan de (Japanse) robotten en monsterfilms. Toeval is het niet dat hij zijn film opdraagt aan de in 1993 gestorven Ishiro Honda (regisseur van tal van “Godzilla”-films) en de eerder dit jaar overleden Ray Harryhausen, die stop motion animatietechnieken verfijnde en onsterfelijk maakte: twee filmpioniers die grote indruk maakten op Del Toro en wiens invloed hier duidelijk merkbaar is.

In 2013 wordt de aarde vanuit een scheur in de Stille Oceaan belaagd door gigantische zeemonsters, de zogenaamde 'kaiju'. Heel wat wereldsteden (zoals San Francisco) worden daarbij aangevallen en vertrappeld. De mensheid slaat terug met “jaeger”, gigantische robots die worden bestuurd door twee piloten die in het hoofd van de metalen gigant staan en met een soort emo-link met elkaar verbonden zijn. Hoe sterker de connectie tussen beide piloten, hoe groter de kans dat de kaiju het onderspit moeten delven. Tegen 2025 hebben de regeringen van Amerika, Rusland en Japan het Jaeger-project grotendeels op non-actief gezet omdat de kaiju een tijd niets meer van zich lieten horen. Stilte voor de echte storm zo bleek, en de jaeger worden opnieuw geactiveerd wanneer de rond de steden gebouwde schutmuren geen afdoende bescherming bieden tegen de zeecreaturen.

De vier nog overblijvende jaeger worden naar Hong Kong verscheept, waar bevelhebber Stacker Pentecost (Idris Elba) het plan opvat om de machines uit te rusten met een nucleaire ontsteking die de breuk in de oceaan moet kunnen dichten. Een van de opgetrommelde piloten is Raleigh Becket (Charlie Hunnam, bekend van zijn rol in de motorenserie “Sons Of Anarchy”), die destijds het jaeger-programma verliet nadat zijn broer (en emo-link) omkwam tijdens een clash met een kaiju. Raleigh wordt gekoppeld aan Mako Mori (Rinko Kikuchi, eerder te zien in o.a. Alejandro Gonzalez Inarittu’s “Babel” en Ryan Johnsons “The Brothers Bloom”), maar haar eigen traumatisch verleden blijkt niet zo gemakkelijk te linken met dat van Raleigh. Toch is het noodzakelijk dat de beide zo snel mogelijk klikken, daar de kaiju zich schijnbaar meer dan ooit opmaken voor hun finale offensief.

Wat opvalt in “Pacific Rim” is dat Del Toro en coscenarist Travis Beacham bijna geen militaire bombast etaleren. En dat had natuurlijk gemakkelijk gekund in een scenario waarin militairen eens te meer worden geacht de wereld te redden. Toch is er nauwelijks patriottisch gewauwel te horen: Del Toro heeft het over “rangers” en “marshalls” in plaats van over kolonels en generaals en de Amerikaanse 'conquering hero'-spirit is volledig opgeofferd aan een meer universele strijdmacht waarin eveneens rollen zijn weggelegd voor Australië, Japan en Rusland. Knap is dat Del Toro en Beacham het verhaal bovendien vrij helder vertellen, al moeten ze de achtergrond via een monoloog kenbaar maken in de eerste vijf minuten – een bedje waarin wel meer blockbusters ziek zijn.

Del Toro koos voor “Pacific Rim” als nieuw project nadat twee eerdere in het water vielen. Eerst verliet hij zelf de set van “The Hobbit”-trilogie. Nadat hij daar al heel wat tijd had ingestopt (hij schreef mee aan het scenario, en was al in Nieuw-Zeeland voor de preproductie) en het project werd opgeschort wegens financiële problemen bij de studio, koos hij eieren voor zijn geld en schonk hij de regiestoel terug aan Peter Jackson. Oorspronkelijk zou hij in de plaats H.P. Lovecrafts “At The Mountains Of Madness” verfilmen met Tom Cruise in de hoofdrol. Een project dat door Universal werd stopgezet omdat Del Toro te weinig (budgettaire) compromissen wou sluiten. Even zag het er naar uit dat Cruise Del Toro ging volgen naar “Pacific Rim”, maar uiteindelijk ging de rol van Pentecost naar Idris Elba. Gelukkig maar, anders was “Pacific Rim” een zoveelste ster-vehikel geweest. Deze rondedans verklaart in elk geval waarom het al van 2008 (de “Hellboy”-sequel) geleden was dat Del Toro nog eens een film had geregisseerd.

Zijn filmische gretigheid is hij alvast niet kwijtgespeeld: de panache waarmee hij de robotten met de monsters laat clashen zorgt voor op zijn zachtst gezegd spectaculaire effecten-cinema. Narratief heeft het weinig verrassingen te bieden, maar een echt euvel is dat niet. Del Toro maakte deze film niet om het genre opnieuw uit te vinden, eerder om het schaalvergrotingsgewijs te eren. Tijdens de preproductie werden ruim honderd kaiju en jaeger ontworpen, maar uiteindelijk zouden er van elk slechts een vijftal de film halen. “Pacific Rim” mag dan wel tweehonderd miljoen dollar hebben gekost, het budget is in elk geval op het scherm zichtbaar. Her en der viel de kritiek dat Del Toro punten verliest door de nogal droge narratie, de onvermijdelijke karakterclichés en plotgaten en de nadrukkelijk geïntegreerde humorsequenties met ingebouwde veredelde cameo voor Del Toro-habitué Ron Perlman. Wie daar echter niet over struikelt en de film neemt voor wat hij is zit echter twee uur lang op rozen. De kans is trouwens groot dat je na deze prent zin hebt om nog eens terug te grijpen naar James Camerons hardwaremeesterwerken “Aliens” en “The Abyss”.

Voordat je dat doet, blijf je best wel eerst nog even stilstaan bij de extra’s. De dertien featurettes (die je apart of aaneensluitend kan bekijken) leggen immers heel wat geheimen van de productie bloot. De genesis van het project, het zoeken van de juiste acteurs, Del Toro’s aanpak en werkattitude, het ontwerpen van de monsters, de robots, de sets en de visuele effecten en zelfs de muziek worden allemaal netjes ontleed. Een uur lijkt misschien niet lang, maar het hoeven niet altijd “Lord Of The Rings”-special edition toevoegingen van acht of negen uur te zijn om een 'making of'-inzicht te krijgen. Wie trouwens nog meer wil weten, kan zijn oor te luisteren leggen bij de commentaartrack van Del Toro, die supergemotiveerd en enthousiast bijna het volledige productieproces uit de doeken doet. Een mooie blu-rayuitgave dus voor deze ondergewaarde brok stoerejongenscinema.