“Once Were Warriors” is een film die ik, sinds ik hem de eerste keer zag, altijd heb geassocieerd met Lee Tamahori (die zeven jaar na deze film overigens de Bond-prent “Die Another Day” inblikte !). De film heeft destijds zo’n indruk op mij nagelaten dat hij dat jaar in mijn lijstje van 10 Beste Films stond. Meer dan 10 jaar later heeft de film nog maar weinig van zijn overtuigingskracht verloren.

Beth Heke woont met haar man Jake Heke in Auckland Nieuw-Zeeland. Beth stamt af van de Maori’s en heeft nu haar eigen gezin met vijf kinderen. Nig Heke is de oudste van hen, hij heeft lang geleden al afstand genomen van het familieleven en wil al een tijdje toetreden tot een stadsbende van ruige, stoere kerels die stuk voor stuk een look hebben die op zijn zachtst gezegd niet aanspoort tot enig persoonlijk contact.
Zijn jongere broer Boog lijkt op eenzelfde toekomst en doelstelling af te stevenen. Hij houdt zich bezig met kleine criminaliteit wat ervoor zorgt dat hij op een dag alweer door de plaatselijke Politie thuis wordt afgeleverd met de mededeling dat hij morgen voor de Jeugdrechter mag verschijnen.
Grace lijkt nog enigszins op het rechte pad gebleven te zijn. Zij brengt haar vrije tijd door bij haar vriend Toot, een jongen zonder (t)huis die in een autowrak woont iets verderop. En dan zijn er nog de jongere dochters Polly en Hu.

De vader des huizes is Jake, bijnaam ‘Jake de knokker’. Zoals zijn alias al laat vermoeden gebruikt hij zijn handen meer om klappen uit te delen dan om te werken. En daar is Beth nog meer van overtuigd wanneer Jake op een avond thuiskomt met de mededeling dat hij zijn werk kwijt is. Het zorgt ervoor dat Jake nu nog meer tijd heeft om te feesten en te fuiven. Soms nodigt hij al zijn vrienden uit bij hem thuis in iets wat altijd uitmondt tot een onwaarschijnlijke braspartij en waar enorme hoeveelheden alcohol worden verbruikt. Het is tijdens één van deze orgieën dat bij Jake de stoppen doorslaan en hij Beth zwaar toetakelt. Op het ogenblik dat hij de weerloze, kansloze vrouw met zijn vuisten bewerkt, schopt en slaat vlucht iedereen het huis uit.

De ochtend die hierop volgt kan Beth enkel maar haar wonden likken. Ze is bont en blauw geslagen en kan dus niet mee met haar zoon naar de rechtbank. Het is Grace die in haar plaats gaat en naar huis terugkeert met de boodschap dat haar broer geplaatst is in een instelling. Het betekent echter voor niemand een keerpunt. Beth wil hem wel een bezoek brengen maar is daarbij afhankelijk van Jake en zijn grillen, terwijl de feestjes thuis blijven doorgaan en er zelfs nog een extra slachtoffer wordt gemaakt…

“Once Were Warriors” is een film die hard aankomt en wel om een aantal redenen. Wat ons treft is de grote onverschilligheid rond het gebeuren van de meeste betrokkenen : de manier waarop Jake Beth begroet “the morning after”, het zinnetje die Beth’s vriendin uitkraamt wanneer ze het bont en blauwe, opgezwollen gezicht van Beth ziet ’s morgens. Maar ook de wijze waarop Jake en Beth met elkaar omgaan, de positie van de kinderen in het geheel,…
Het gegeven van ‘intrafamiliaal geweld’ zoals dat tegenwoordig wordt omschreven door de Belgische magistratuur wordt met deze film natuurlijk extra-dik en in de verf gezet op een wel heel directe, expliciete manier. De kans dat dit soort dingen gebeuren bij de lagere sociale klasse is groter dan dat het zich voordoet bij ‘Jan Modaal’ maar… niemand kan met zekerheid stellen dat hij hier nooit rechtstreeks of onrechtstreeks mee te maken zal krijgen.

Het personage van ‘Jake’ is als filmrol indrukwekkend, als persoon is de man werkelijk weerzinwekkend. Er mogen dan geen wapens aan te pas komen, deze man is een monster. Het zit hem niet (alleen) in de tatouages, het zit hem in de présence, de verschrikkelijke blik in zijn ogen wanneer hij zich weeral eens lazarus heeft gedronken en bereid is tot welke confrontatie dan ook, de onwaarschijnlijk lichte ontvlambaarheid van zijn temperament, de afgrijselijke manier waarop hij te keer gaat… Deze man roept, schreeuwt, zuipt, vernedert en klopt zonder enig normenbesef.
Je kan in de film enkel maar met afschuw getuige zijn van de manier waarop iemand zich aan een tweede onschuldige vergrijpt alhoewel je stille wens naar gerechtigheid of afstraffing hiervoor ook niet echt verhoord wordt op de manier zoals je dat had verwacht.
“Once Were Warriors”, niet voor niets destijds bekroond op het Filmfestival van Venetië als de ‘Beste Debuutfilm’ is dus een beresterk drama die door velen als een mokerslag zal aankomen.