Toch wel een verrassende bioscoophit eind 2024/begin 2025: Robert Eggers’ adaptatie van Nosferatu. Horror doet het weliswaar nog steeds goed in de zalen, maar toch was het niet evident dat deze weerbarstige en eigenzinnige remake van F.W. Murnaus klassieker uit 1922 wereldwijd honderdtachtig miljoen zou opbrengen. Al zal de rijzende status van Eggers daar ook wel wat mee te maken hebben.

Eerst even terug naar 1922. Toen vonden de erfgenamen van Dracula’s geestelijke vader Bram Stoker het niet kunnen dat Murnau onder de titel Nosferatu een onofficiële verfilming van Dracula draaide waarin de heel herkenbare oppervampier Orlok heette. De behandelende rechter gaf Stokers echtgenote gelijk, en het gevolg was dat alle kopijen van Nosferatu richting brandstapel werden verwezen. Gelukkig bleven er nog een paar pelliculespoelen bewaard, zodat de volgende generaties alsnog konden kennismaken met deze trendsettende horrorklassieker en de iconische vertolking van Max Schreck als schrikwekkende albinopletskop van dienst.

Voor Robert Eggers was die Nosferatu een filmische nachtmerrie die vanaf het begin zijn doen en laten kleurde, en een remake annex eigen interpretatie brouwen stond van meet af aan op zijn tedoenlijst. Oorspronkelijk wou hij Nosferatu al na zijn langspeeldebuut The Witch het levenslicht laten zien, en Anya Taylor-Joy zou hem daarbij vergezellen. Uiteindelijk bleek de tijd nog niet rijp voor de adaptatie, maar na The Lighthouse en The Northman bleken de kaarten wel goed te liggen. Zij het zonder de andere verplichtingen hebbende Taylor-Joy.

Eggers’ Nosferatu werd uiteindelijk 102 jaar na het origineel een feit. Niet dat de wereld daartussen van de kale vampier verstoken bleef, daar Werner Herzog in 1979 Klaus Kinski ook in het Orlok-keurslijf duwde. Edoch, ander verhaal. Net zoals dat van de vorig jaar onder de radar uitgebrachte versie van David Lee Fisher met Doug Jones in de titelrol.

Nosferatu wordt omarmd als een visueel feest om duimen, vingers, tenen en karbonkels bij af te likken. En daar is wat voor te zeggen: Nosferatu is bijna evenveel (bewegend) fotoboek als film. Eggers weet hoe de grauwe donkerheid van wat voor velen de oppernachtmerrievampierenfilm is in al zijn schone lelijkheid expressief-macaber in beeld te brengen. Demonische schaduwen, trillende angstschreeuwen, existentieel onheil … hij gooit alles met duivels genoegen op het scherm. Nosferatu mag dan wel een kleurenfilm zijn, de helft van de tijd zal je dat niet merken daar het vijftig tinten pikdonkerzwart zijn die het canvas domineren. 

Productioneel graaft Eggers naar vaste gewoonte diep om alles zo naturel mogelijk te maken: bestaande locaties - hij filmde zelfs in het kasteel waarin de echte Draculavlad naar verluidt een tijd gevangen zat, echte ratten, echte lang vervlogen dialecten … komt dat zien, komt dat zien. Je krijgt er ook een onherkenbare Bill Skarsgård bij als pornosnor meetorsende getormenteerde ondodigaard van dienst. Of ondode, het hangt er vanaf waar je het accent legt.

Skarsgård was aanvankelijk gecast als Thomas Hutter, maar mocht zich uiteindelijk (laten) opmaken voor de titelrol. Nicholas Hoult kreeg de Hutter-rol en Lily-Rose Depp verving Taylor-Joy. Ook van de partij: Willem Dafoe als Van Helsing-kloon Albin Eberhart Von Franz, in wat zijn derde samenwerking met Eggers is. Het klikt blijkbaar tussen de twee. 

Alles klar, Herr Kommissar? Helaas niet, want het is tijd om de lovende woorden wat te dempen. De kans dat je na een half uur schaduwvampier spelen al verveeld met het hoofd begint te knikkebolschudden is immers niet onbestaand. Narratief komt Nosferatu nauwelijks tot leven. Meer zelfs, zonder voorkennis van de capriolen van Nosferatu of Dracula zal je meermaals de wenkbrauwen fronsen daar Eggers het wie, hoe, wat en waarom van het scriptperkament grotendeels academisch onderkoeld en theatraal brengt. Of hoe de pauzeknop hier misschien wel kan helpen om alle pracht en geheimen van Nosferatu tot zijn recht te laten komen, of om er de schoonheid die je bij de eerste visie misschien niet te stekken had alsnog aan de oppervlakte te brengen. 

De extra’s helpen je daar alvast bij. Naast de extended version – die vier minuten langer duurt dan de eveneens op de schijf staande en in de bioscoop uitgebrachte reguliere versie – krijg je nog heel wat achtergrondinfo mee over de film. Zowel in Eggers audiocommentaar als in de in zes delen opgesplitste making of Nosferatu: A Modern Masterpiece waarin dieper wordt ingegaan op de mythe van Nosferatu, het productieontwerp, de kostuums, de visuele effecten en andere hoogstandjes die meehielpen om van Nosferatu een moderne klassieker te maken.