Goedgevoelfilms, ze durven hete hangijzers nogal eens witwassen. Of openlijk de sentimentele kaart trekken. Peter Farrelly’s “Green Book” doet dat ook, en hij krijgt daar zowel applaus als kritiek voor. Applaus en prijzen zelfs, want de film won dusver reeds Beste Film-prijzen op de uitreiking van de Golden Globes en de Producers Guild Of America Awards. Ook de National Board Of Review honoreerde “Green Book” als beste film. En dan lonken er nog vijf potentiële Oscars om de hoek. De kritiek – dat hete hangijzers nogal stiefmoederlijk worden behandeld en dat het verhaal over een zwarte cultuur enkel wordt gebruikt om een blank personage op te hemelen – is niet helemaal onterecht. Vraag is of je die als een mokerslag moet gebruiken bij een film die de balans al bij al mooi in euh … balans houdt en waarin positivisme primeert in wat een verhaal voor en van alle tijden is.

“Green Book” verhaalt over de road trip die de zwarte pianospeler Don Shirley en de Italiaanse New Yorker Tony Vallelonga in 1962 samen ondernamen in Amerika’s niet zo zwartgezinde zuidelijke staten. Shirley deed toen een tournee langs die Staten ‘om er de blanke elite te entertainen’ en Vallelonga was zijn chauffeur die er voor moest zorgen dat Shirley op tijd was voor elk optreden. De twee mannen kenden elkaar niet voordat ze samen aan hun tocht begonnen: Tony was buitenwipper bij de nachtclub Copacabana en was in afwachting dat de zaak weer openging op zoek naar een nieuwe baan. Filmisch is een dergelijk verhaal natuurlijk heel dankbaar: een Afro-Amerikaan en een Italiaanse blanke die karakterieel mijlenver van elkaar staan en toch naar elkaar toegroeien, een historisch gereconstrueerde geschiedenisles met parallellen naar de huidige tijd, een waar verhaal … perfecte filmkoek voor wie zijn cynisme tussen de tramsporen laat zitten en goedgemutst een antiracismepamflet wil verorberen.

Al is “Green Book” geen pamflet: daarvoor snijdt Farrelly niet diep genoeg. Filmisch ook niet trouwens: dit is een film die zonder cinematografische pretenties op een klassieke leest is geschoeid. Niet dat diep snijden te verwachten was van een cineast die samen met zijn broer slapstickmandarijnen als “Dumb And Dumber”, “There’s Someting About Mary” en “Me, Myself And Irene” in de zaal wierp. Films die volgens de Farrelly’s tussen de vunzigheden door een diepe menselijkheid poneerden. Waardoor de switch naar een dramatische narratie volgens de regisseur minder abrupt is dan velen zouden denken. “Green Book” is in elk geval niet gemaakt om diepe discussies te ontlokken, wel om de magie van verhalende cinema nog eens op volle toeren te laten draaien. Farrelly behandelt de relatie tussen beide mannen met respect en heeft het niet alleen over de tegenstelling zwart-blank: Shirley en Villalonga verschilden niet alleen van huidskleur en afkomst van elkaar, ook intellectueel en cultureel-verfijnd lagen er diepe waters tussen hen beide. Dat die op het eind van de prent allemaal zijn weggewerkt, ligt voor de hand. Farrelly doet dat wegwerken met sloten charisma - wat er meteen voor zorgt dat de film een groot publiek weet te bereiken, uiteraard ook flink geholpen door de Oscar- en andere buzz. 

Mooi is ook dat Farrelly goede acteerprestaties dirigeert: zowel Viggo Mortensen als Mahershala Ali zijn in optima forma als de boertige blanke en de geletterde zwarte. Hun samenspel zorgt ervoor dat “Green Book” mooi openbloeit en zelfs tijdens de repetitieve reisvignettes mooi op koers blijft. De echte Shirley en Vallelonga bleven na hun gezamenlijke reis contact houden met elkaar, en overleden toevallig allebei in 2013. De nazaten van Shirley toonden zich minder enthousiast over de film dan die van Vallelonga. Aangezien Tony’s zoon Nick meeschreef aan het scenario, hoeft dit niet echt te verwonderen. Leuk wist-je-datje: Vallelonga ging later in zijn leven nog acteren - hij vertolkte een bijrol in een paar films van Scorsese en dook ook op in “The Sopranos”. 

Titelverklarende uitsmijter: het groene boek waarvan sprake verwijst niet naar onze inlandse schrijfbijbel, maar naar het tussen 1936 en 1966 uitgebrachte “The Negro Traveler’s Green Book”, een reisgids met daarin adressen van motels, restaurants en winkels waar zwarte medemensen welkom waren. Segregatie, het was (en is) een venijnig beest.