Ongestoord neuspeuteren of teenkaaseten in de intimiteit van je eigen hangmat of in die van de buren zonder dat het wereldwijd wordt gestreamd … helaas pindakaas, dat kan niet meer. Met dataverkopende zoekrobotten, privacyvalklemmen als Facebook en snuffelende autoriteiten zijn we niet zo ver meer van de ‘fictie’ verwijderd. Meer zelfs, er zijn kwatongen die beweren dat alles wat in “The Circle” wordt getoond inmiddels al terug achterhaald is. Gulp en slik.

Geen wonder dat sommigen de vaak waanzinnige neveneffecten van onze obsessie met social media en internettechnologie onder de aandacht willen brengen, en dan nog het liefst zo vaak mogelijk. Voor elk voordeel dat de moderne technologie brengt, zijn er immers tegenkantingen op sociaal, medisch en privacyvlak. Werk aan de winkel dus om de balans in het midden te houden. Auteur Dave Eggers publiceerde in 2013 met “The Circle” een roman waarin de gevaren rond internet en interwereldlijke connecties prominent op het voorplan stonden. Regisseur James Ponsoldt (“The Spectacular Now”, “The End Of The Tour”) kreeg de eer en het genoegen die sleutelroman te verfilmen. Niet naar ieders zin, daar het boek een nogal afgezwakte verfilming kreeg waarin heel wat passages en onderliggende gedachten de sprong van de pagina naar het scherm niet maakten. Al is dat niet noodzakelijk een slechte zaak.

Eggers “The Circle” is een dystopische allegorie over de gevaren van internetgedreven digitalisering, het opgeven van je eigen identiteit om ergens bij te horen en de onmacht die je als recalcitrante burger ervaart om in die mallemolen te stappen. De film (waaraan Eggers trouwens meeschreef) is dat ook, zij het op een gesimplificeerde manier – kwestie van een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Wie het boek niet heeft gelezen en de film niet hoeft te vergelijken met het bronmateriaal, heeft minder reden tot klagen. Want ondanks een paar gemakzuchtige narratieve ingrepen – vooral in het laatste halfuur – blijft “The Circle” netjes overeind als polsslag van deze iTijd.

Mae Holland (Emma Watson, die vooralsnog niet in het post-Harry Pottertijdperk zwarte gat der vergetelheid dreigt te vallen) is een twintigster die haar plaats in de wereld probeert te vinden. Ze is van eenvoudige komaf, haar vader heeft MS en haar interimjob bij een callcenter van een waterbedrijf is nauwelijks noemenswaardig. Haar status verandert compleet als ze aan de slag kan in de werkkolonie van The Circle, een megalomaan internetbedrijf dat met TruYou een community ontwikkelde waarin iedereen met elkaar verbonden is en waarin zelfs geheimen als een misdaad worden beschouwd. Sociale media waarin de vrije wil van de gebruiker als het ware volledig is uitgeschakeld. Straf, maar zo mogelijk nog straffer is de manier waarop de werkethos binnen The Circle wordt geduid met een eigen-zijn dat volledig wordt gefnuikt. Waarom in het weekend alleen naar de cinema gaan als je dat ook met een werkmaatje kan doen, is daar zowat de teneur. Niet goed voor het teamgeesttellertje, naar het schijnt.

Het verhaal van een jonge idealist(e) die zich verblind door opportuniteiten voor de koets van het conglomeraat laat spannen en vervolgens ontdekt dat peis en vree ergens anders te vinden is, is uiteraard niet nieuw. Begaand pad of niet, Ponsoldt en Eggers trekken zich degelijk uit de slag, en de beproefde route vormt geen bezwaar om afwisselend te gruwen en te dijenkletsen bij de Big Brother-klauwen anno vandaag. En dan blijkt het nog die brave Tom Hanks te zijn ook die in Steve Jobs-modus ons individueel denken en handelen aan banden wil leggen en van de wereld een grote goudvisbokaal wil maken.

In de cast is het naast Hanks en Watson vooral ook nog uitkijken naar Bill Paxton en Glenne Headly, twee immer betrouwbare (bijrol)vertolkers die meer dan een film naar hun hand wisten te zetten. Voor hen beiden bleek “The Circle” immers de laatste film te zijn die voor hun dood werd uitgebracht. Dat Paxton er hier in zijn rol van MS-patiënt extra kwetsbaar uitziet, maakt het afscheid extra triest.

Dat de thematiek van “The Circle” voor de een des duivels zal zijn en voor de andere het summum van hashtagkeiwijzigheid lijkt de logica zelve. Debatteren achteraf: het pad daar naar toe ligt wagenwijd open. Het is alvast te hopen dat er altijd een tegenbeweging zal zijn om de overgeconnecteerde digitale hodgepodgehotspots te counteren: laat ons niet alleen een boom en wat gras dat nog groen is, maar ook een bel die het af en toe niet doet. Kwestie van toch nog af en toe aankloppend te kunnen vragen of er geen belet is. ‘Ik moest even chippen want de hologramlader doet het niet’ klinkt toch precies iets anders.