Er zijn zo van die dagen dat alles mooi in de juiste cinefiele plooien valt. Voor Filmfreak was één van die dagen vrijdag 30 augustus 2013. Die dag zetten we immers het weekend in met een lekker aansluitende double bill - zo’n kwartiertje zaalverwisseltijd tussen twee films door, meer hebben we niet nodig. De twee gekozen films bleken allebei niet alleen mooi, maar vooral onderschat. Het duo stond hoop en al drie weken op de affiche (en dan nog enkel in een paar bioscopen), en verdiende eigenlijk een veel groter publiek. Twee films die wereldwijd eerder in tv-theken werden gegooid dan een faire kans op het grote witte doek kregen. Ach ach, soms bloedt ons cinefiel hart. De eerste film was Sean Ellis’ “Metro Manilla”, de tweede Neil Jordans “Byzantium”. Die laatste brengen we met de thuisbioscooprelease graag nog even opnieuw onder de aandacht. Vooral liefhebbers van de betere en verhalende horrorfilm spitsen maar beter hun oren.

“Byzantium” is eindelijk nog eens een door een vrouw geschreven vampierenverhaal dat zich niet uitsluitend/hoofdzakelijk richt tot de erogene zones van smachtende tienermeisjes. In tegenstelling tot Stephenie Meyers “Twilight”, Charlaine Harris’ “The Southern Vampire Tales” en L.J. Smiths “The Vampire Diaries”-reeksen verwent Moira Buffini met haar oorspronkelijk getitelde “A Vampire Story” in eerste plaats de vampierenadoreerder met iets meer ballen aan het lijf. Zo heeft Neil Jordan het toch in elk geval begrepen. Die man is nooit vies geweest van een vormelijk experiment (“The Company Of Wolves”), won terecht een Oscar voor het scenario van “The Crying Game” (over ballen aan het lijf gesproken) en mocht - bijna twintig jaar geleden alweer - Anne Rices “Interview With The Vampire” op blockbusterschaal inblikken met Tom Cruise en Brad Pitt als scherpgetande trekhaken. Jordan draaide in zijn rijke carrière weliswaar heel wat stinkerds, maar “Byzantium” zit stevig aan de goede kant van de curve.

Moira Buffini liet zich recentelijk positief opmerken met haar scenarioadaptaties van Posy Simmonds’ “Tamara Drewe” voor Stephen Frears en van Charlotte Bröntes “Jane Eyre” voor Cary Fukunaga. Ze schreef “A Vampire Story” oorspronkelijk als toneelstuk in 2007 (nog voor er sprake was van de “Twilight”-gekte dus) en het werd onder meer opgevoerd in een showcase voor jonge theatermakers in het Londense National Theatre. Buffini kreeg de kans haar scenario te herwerken als langspeelfilm, en het project kwam bij Jordan terecht via producer Stephen Woolley, die al ettelijke malen samenwerkte met de regisseur.

Centraal staan Clara en Eleanor Webb, moeder en dochter, en beide al zo’n tweehonderd jaar vampier. Zonder slagtanden weliswaar: ze drinken het bloed van hun slachtoffers na aderlating met een heel scherpe vingernagel (de zogenaamde “Pointed Nails Of Justice”) en kunnen trouwens ook perfect in het daglicht functioneren. We leren het duo kennen in de huidige tijd, wanneer een vampierenjager er bijna in slaagt om Clara bij de lurven te vatten in de nachtclub waar ze werkt. Clara kan de aanvaller uitschakelen en slaat met Eleanor voor de zoveelste keer op de vlucht. Ze vinden onderdak in het vergane luxehotel Byzantium, waar Clara op de bovenste verdieping een hoerenclub begint. Stelselmatig komen we te weten wie Clara en Eleanor zijn en waarom ze al die jaren al worden opgejaagd. Blijkt dat de jagers zelf ook vampieren zijn, en dat Clara en Eleanor niet worden gedoogd omdat vrouwen persona non grata zijn in het Clubhuis Van Het Eeuwig Leven. Dat is buiten de feministische Clara gerekend: zij koos bewust voor een bestaan als levende dode en gaat al zo’n twee eeuwen als boezemvolle prostituee door het leven. Enerzijds om in haar levensonderhoud te voorzien, anderzijds om zich te wreken op het stoute mannenvolk. Tegelijkertijd wil ze Eleanor vrijwaren van de gevaren van buitenaf, terwijl haar tweehonderd jaar oude zestienjarige dochter net uit de moederkloekcocon wil breken, zeker als ze verliefd wordt op de timide Frank (Caleb Landry Jones, de creepy broer uit “The Last Exorcism”).

Ja, er zit heel wat in “Byzantium”: een moeder-dochterrelatie, een kijk op de man-vrouwverstandhoudingen, de zin en onzin van het eeuwig leven … wie wil nakaarten, kan. Maar hoeft dat niet per se: “Byzantium” werkt immers even goed als onversneden dosis horrorpulp. Neil Jordan laat het moderne verhaal alterneren met barokke flashbacks (de flard van Hammers “Dracula – Prince Of Darkness” is niet toevallig gekozen), gooit op gepaste tijden grand guignol in de strijd, gaat de poëzie niet uit de weg (de vampierwordingsrite op het rotseiland is top), verdient een extra pluim voor de locatiekeuze en overgiet de op zich tragische verhaalteneur met nogal wat relativerende humor. De literaire en theatrale toon van het verhaal zorgt voor extra klasse. Ook de vertolkingen zijn dik in orde. Saoirse Ronan slaagt er andermaal in om een tiener met issues meeslepend neer te zetten, net zoals ze dat in “Atonement” en “Hanna” deed – haar rol in het comaverwekkende “The Host” laten we voor het gemak even buiten beschouwing. Nog beter is Gemma Arterton: de manier waarop ze als een seks gebruikende helleveeg door het verhaal raast en tegelijkertijd alert genoeg is om de broosheid van een alles-opofferende moeder steeds binnen handbereik te houden is een extra reden waarom “Byzantium” netjes afklokt als een meer dan prima bloedzuigerstraktaat. Wie het gemist heeft in de bios (en de kans is groot dat u daarbij was) weet wat hem te doen staat: deze film een welverdiende tweede kans op het thuisscherm bieden.

De extra’s hebben een opvallend Belgische toets: de masterclass waarin Neil Jordan over zijn volledige carrière praat is immers opgenomen op het voorbije BIFFF (Brussels Internationaal Festival van de Fantastische Film) waar Jordan “Byzantium” kwam voorstellen voor een enthousiast publiek. Een beetje statisch allemaal, maar altijd leuk om een regisseur ongebreideld over zijn oeuvre aan het werk te kunnen horen. Wie wil zien hoe de film internationaal werd verkocht, zit goed met de trailer die het karige, maar interessante pakket extra’s afrondt.