Waarom David Bowies Blue Jean niet op de soundtrack staat van Blue Jean en New Orders Blue Monday wel? De vraag stellen is ze niet beantwoorden. Feit is natuurlijk dat die blauwe maandag-schijf een dreun van een deun blijft, en dat die wis en waarachtig past bij wat een dreun van een film blijkt te zijn.

Een die laat zien hoe de LGBTQ+-gemeenschap het destijds – toen iedereen het nog gewoon over homo’s en lesbiennes had – op zijn zachtst gezegd niet gemakkelijk had in het Verenigd Koninkrijk onder Margaret Thatcher. Die liet in 1988 – tussen het censureren van videocassettes door – immers een wet uitvaardigen waarin stond dat het voor lokale besturen verboden was om ‘niet normale seksuele geaardheid’ te propageren. Horen, zien en veroordelen – daar kwam het zowat op neer. Wat uiteraard leidde tot vooringenomenheid, stigmatisatie, polarisatie en een serieuze inbreuk tegen de rechten van homoseksuelen en lesbiennes die het daardoor nog moeilijker kregen om uit de kast te komen of om in de bekrompen maatschappij geïntegreerd te geraken.

Georgia Oakley put voor haar debuutlangspeler niet zozeer uit haar eigen verleden – ze werd geboren in het jaar dat de wet van kracht werd – maar interviewde lesbische vrouwen die indertijd wel werden getroffen om haar heel naturel aanvoelende script mee te stofferen. Een script waarin de lerares Jean – een intense vertolking van Rosy McEwen – haar lesbische geaardheid verbergt omdat ze anders haar job als lerares lichamelijke opvoeding in gevaar zou brengen en ze geen zin heeft om als paria door het leven te moeten gaan. En dat verbergen doet ze (onbewust) nog intenser nadat Thatcher haar wet lost. Jeans partner Viv (Kerrie Hayes) heeft minder problemen met haar geaardheid daar ze zich vrijuit out als lesbische vrouw, maar in tegenstelling tot Jean heeft ze geen precaire sociale cirkel waar ze rekening mee moet houden. Wanneer Jean een vijftienjarige met zichzelf in de seksuele knoop zittende nieuwe leerlinge in haar netbalteam krijgt wordt de situatie er nog meer emotioneel ontwrichtend en bewogen confronterend door.

Blue Jean is geen film van grote gebaren: Oakley laat haar film vooral drijven op kleine observaties die speldenprikkend enteren en het geheel trefzeker richting karakterthriller stuwen. Gelardeerd met observationele klootzakkerij zoals achterklap in de leraarskamer tot een heel fijne brug die Oakley legt naar het toentertijd ook in Engeland populaire Blind Date waarin Cilla Black als Ingeborg avant-la-lettre holle en valse heteroromantiek propageerde zonder dat daar publiekelijk een haan naar kraaide.

Ook sterk: het locatiewerk. Zowel de betonnenbunkerbar die Jean en Viv frequenteren als de grauwe reconstructie van het eindejarentachtig Newcastle brengen de toen al meer dan een decennium bezongen anarchy in the U.K. op voelbare ruikafstand in de zaal. En daarin was ook plaats voor Bad Boys Blue’s You’re A Woman, ja. Tzalnogniezijn.