American International Pictures gooide net voor de decenniumwisseling ongetwijfeld heel wat flessen hosannawijwater in het rond toen bleek dat hun The Amityville Horror met een opbrengst van meer dan tachtig miljoen zowat hun grootste commerciële hit ooit was. In het kielzog van The Exorcist en The Omen bleek de verfilming van Jay Ansons bestseller uit 1977 een bonafide hit die bovendien een schier eindeloze sliert sequels, spin-offs en remakes voortbracht. Kwalitatief viel er in die sliert helaas niet veel soeps te rapen, en zelfs deze startblokfilm is niet altijd denderend. Maar in vergelijking met wat zou volgen is het zeker een prent die de status van genreklassieker verdient.

Feit: op 13 november 1974 schiet Ronald DeFeo Jr. zes van zijn familieleden dood in hun huis in Amityville, een wijk in Long Island. Eind 1975 komt het gezin Lutz het dan nog steeds leegstaande moordhuis betrekken met hun drie kinderen. Achtentwintig dagen later verlaten ze dat huis, en beweren ze dat ze constant zijn geterroriseerd door paranormale gebeurtenissen in het huis. Geinig: iedereen die het huis na de Lutzen zal bewonen, maakt geen gewag van vreemde verschijnselen. Het verhaal van de Lutzen kreeg internationale bekendheid door de bestseller en de verfilming daarvan. Uiteraard gelooft niet iedereen het zomaar: het verhaal werd meermaals ontkracht als complete verzonnen nonsens, maar de Lutzen zijn het tot in het graf blijven verdedigen als de enige echte waarheid.

Wat er ook van zij … filmgoud bleek het verhaal sowieso. Stuart Rosenberg laat de film sfeermatig sterk aansluiten bij de gezwollen demonische retoriek van The Exorcist, The Omen en andere seventieszwavel. Subtiele cinema levert dit niet op, maar door de gedreven vertolkingen van James Brolin en Margot Kidder als het getroffen koppel gaat er wel een oprechtheid van uit. Ook al zit Rod Steiger met zijn vertolking van geteisterde priester resoluut in het campkamp.

Naar het einde toe verliest Rosenberg ietwat de pedalen: de suggestie ruimt iets teveel plaats voor banale effecten, met als absoluut dieptepunt een spectrale verschijning die een link legt met een satanist die ooit het huis bewoonde, dat dan ook nog eens bovenop een Indiaanse begraafplaats zou zijn gebouwd. Weet je meteen ook waar Poltergeist de mosterd haalde.