Tijd voor een nieuwe portie autobiografienostalgie, moet Kevin Smith in een weemoedig moment hebben gedacht. En hij kwam op de proppen met The 4:30 Movie, een prent die zich – zo blijkt aan het eind – zowaar als een slimbrugjeprequel op Clerks laat bekijken.

Net als Clerks speelt The 4:30 Movie zich af op een welbepaalde dag. Eentje in mei 1986 ditmaal. Smiths alter ego heet Brian David – vertolkt door Austin Zajur, in het echte leven al dan niet toevallig het lief van zijn dochter Harley Quinn – en die slaagt erin om die dag een cinemadate te versieren met Melody (Siena Agudong) op wie hij al meer dan een jaar smoorverliefd is. Tegen dat Melody op de stoep staat, is Brian echter al uit het lokale minicomplex verbannen wegens wangedrag van zijn vrienden waarmee hij een vroegere vertoning had meegepikt.

The 4:30 Movie is naast een coming of age komedie in de eerste plaats een liefdesbrief aan de wondere wereld van de cinema. Smith ademt films en popcultuur in en uit, en hij deed dat als jonge snaak al. Dat leidt naar lappen filmreferenties en citaten. Indien dit het enige criterium was waarop The 4:30 Movie te beoordelen of waarderen viel: de vijf sterren zouden verdiend zijn geweest. Ook al omdat Smith de cinemascènes opnam in de echte zalen die hij in zijn jonge jaren frequenteerde, namelijk de Atlantic Twin Cinemas in Atlantic Highlands, New Jersey. Een cinema die nog steeds bestond toen corona de kop opstak, maar die de pandemie nooit zou hebben overleefd. Waarop Smith en een paar vrienden de zaal overkochten om het erfgoed niet te laten verdwijnen. Het multiplexje heet nu Smodcastle Cinemas en is nog steeds draaiende. Enfin, projecterende.

Smiths liefde voor de film zit hier zowel in de inhoud als in de verpakking. The 4:30 Movie lijkt wat op een liefdesbaby van John Hughes en Richard Linklater, alhoewel Smith uiteraard ook gewoon zichzelf is in Clerks-modus. Al is het allemaal wat braver, vrijblijvender en finaal niet zo begeesterend als Smiths sterke debuut uit 1994. De ontluikende relatie tussen zijn alter ego en het jeugdliefje zijner dromen vormt de centrale as, maar is enkel prominent tijdens de begin- en eindscènes. Het middendeel van de prent speelt meer als een komedie en vertrouwt daarbij iets teveel op de aanwezigheid van Ken Jeong als luidruchtige cinema-uitbater. Of zijn personage raakvlakken heeft met de echte uitbater van de Atlantic Twin of niet, feit is dat het drukke pesonage meer mist dan hit.

Wat meteen geldt voor het gros van het middendeel van de prent. Een deel waarin Smith eveneens ruimte voorziet voor valse trailers en een krakkemikkige – en niet bijster leuke – reconstructie van een sciencefictionfilm die zich ietwat laat vergelijken met een spoof op Masters of the Universe. Geen gebrek aan inside jokes trouwens in deze worp. Zo is Smith zelf producent van de op Netflix lopende animatiereeks Masters of the Universe: Revelation. Een nog frappantere knipoog is Bucklick, de film die Brian en Melody samen willen bekijken. Dit is eigenlijk Fletch – zoals af te leiden valt uit de poster in de promokast. En Smith was ooit zelf betrokken bij de preproductie van de reboot daarvan. Al is het gros van de films waarover wordt gepalaverd gewoon echt bestaand: Poltergeist 2 op kop. En hoe schoon zijn die verwijzingen naar Excorcist II: The Heretic en Excalibur niet? Heel schoon. 

The 4:30 Movie is dat helaas finaal slechts in vlagen. Wel nog duimen omhoog voor de geestige valse film- en popcultuurvoorspellingen die als manna voor de kenners veelvuldig de kop opsteken in deze fijne edoch niet fijngenoeg zijnde brok nostalgie. Moest dit een film over de Decascoop zijn geweest, dan zou de titel trouwens The 5:30 Movie moeten zijn. Wordt hier afsluitend geponeerd in schrijverlijke ooghoekenvochtbeschouwing.