Heb je een suiker- of andere boon voor whodunits zoals Agatha Christie die met verve uit haar goed geoliede typemachine liet rollen? Dan staat je één ding te doen: je met gezwinde tred in de voeten voor een scherm nestelen waar Rian Johnsons “Knives Out” op te zien is. Dit is immers een bloedmooie liefdesletter aan het detectivegenre die zich nauwelijks op een valse noot laat betrappen. Het resultaat: een moordmysterie om duimen, pinken, middelvingers, ringvingers en wijsvingers bij af te likken.

Zich de clichés van het genre eigen maken en er toch een eigen draai aan geven: dat doet Johnson met “Knives Out”. Mag vrij snel het loodje leggen in dit fijne detectiveverhaal: pater familias Harlan Thrombey (Christopher Plummer). Steenrijk geworden door zijn imposant oeuvre aan detectiveromans wordt hij morsdood aangetroffen in zijn slaapkamer na een feestje ter ere van zijn 85e verjaardag. Zelfmoord, lijkt het verdict aanvankelijk te luiden, maar dat is niet zo logisch gezien zijn keel volledig is overgesneden. De plaatselijke politie krijgt tijdens het onderzoek bijstand van privédetective Benoit Blanc (Daniel Craig) die anoniem is ingehuurd om de zaak te onderzoeken. Dat Thrombey vermoord is, is al snel wiedes. Vraag is: door wie. En bij uitbreiding ook: waarom? Geen gebrek aan verdachten natuurlijk. Bijna iedereen die op het feest was - of inwoonde bij Thrombey - had een reden om hem te haten. Maken deel uit van de rij hoofdverdachten: Jamie Lee Curtis, Don Johnson, Toni Collette, Chris Evans en Michael Shannon. Of is het toch nog een andere snoodaard met een persoonlijke afkeer van Thrombey die denkt dat hij of zij de perfecte moord heeft gepleegd?

Ook elementair in de plot: de van Zuid-Amerikaanse origine zijnde huishoudster Marta (Ana de Armas) die heel goed overeenkwam met de oude Thrombey, maar door het overgrote deel van de familie als een indringster wordt beschouwd. Ja, er zit in “Knives Out” een grote sneer naar Trumps immigratiebeleid. Wat van deze detectivebouillabaisse ontegensprekelijk een film van zijn tijd maakt - ook al ademt de moordplot een tijdloze eigenheid uit. Johnson mag dan in het centrum van zijn film wel een serieus onderwerp aansnijden, centraal staat toch vooral het genrevertier.

“Knives Out” is een heel speelse film waarbinnen elk personage de ruimte krijgt om zijn karakter uit te tekenen. Dat daar uitstekend acteerspel komt bij kijken, laat zich raden. En dat binnen een radarwerk van knisperende dialogen die knetteren als vers ontbolsterde kastanjes in een haardvuur. Craig mag de meeste pluimen achter de oren stoppen: als speurneus met een heerlijk articulerend dialect uit het diepe zuiden zorgt hij voor zoveel Poirotiaans animo dat het bijna te hopen viel dat Johnson genoeg inspiratie had voor een tweede Benoit Blanc-mysterie.

Ja, misschien kon “Knives Out” een tikkel korter, maar zelfs naar het eind toe blijft Johnson het publiek verblijden met twists en dubbele twists zonder dat de narratie van de rails dondert. En als hij het toch breed trekt door bijvoorbeeld uit te pakken met een autoachtervolging zorgt hij voor een laconieke dosis zelfspot door de stijlbreuk te laten becommentariëren door een van de personages. De humor staat steeds ten dienste van de plot en de karakters. In een brede genreparodie zoals de jarenzeventigklassieker “Murder By Death” was Johnson overduidelijk niet geïnteresseerd. Wat helemaal niet erg is, gezien de dosis gezonde lachkrampen die Johnson op een veel subtielere wijze doorheen zijn plot wist te weven. Knappe cinema voor iedereen in het algemeen en whodunitfans in het bijzonder. En neen, de butler heeft het niet gedaan.

Gezien op Film Fest Gent.