Af en toe zijn er van die films waarvan je hoopt (en niet eens stiekem) dat er een sequel/gelijkwaardige opvolger komt. “Tinker, Tailor, Soldier, Spy” is er zo eentje. Niet in het minst omdat het door John Le Carré geschreven bronmateriaal voorradig is. le Carré (die ooit zelf actief was voor de Britse inlichtingendiensten MI5 en MI6) schreef met 'The Honourable Schoolboy' en 'Smiley’s People' immers twee vervolgen op zijn in 1974 geschreven spionageklassieker: kijk, dat is nu een trilogie die we graag op het witte doek zouden zien.

Voorlopig is daar echter nog geen sprake van, dus kunnen we niets anders doen dan deze “Tinker, Tailor, Soldier, Spy” nog eens onder de aandacht brengen nu hij is uitgebracht op dvd. Wie in de stemming is voor een intelligente spionagethriller die de grijze massa twee uur lang masseert en föhnt, zit meer dan goed met wat de beste verfilming ooit is van een roman van le Carré.

Door de jaren heen zijn al heel wat van zijn romans in biostaal gegoten: denk maar aan “The Spy Who Came In From The Cold”, “The Little Drummer Girl”, “The Russia House”, “The Tailor Of Panama” en “The Constant Gardener” … “Tinker, Tailor, Soldier, Spy” werd trouwens ook al eens verfilmd. Als tv-serie om precies te zijn: in 1979 produceerde de BBC zeven afleveringen van vijftig minuten, en die werden destijds als “must see tv” beschouwd, een beetje te vergelijken met wat betaalzenders als HBO en AMC ons vandaag de dag voorschotelen. Ook de iconische begingeneriek met Russische matroesjkapopjes behoort nog steeds tot het televisionele erfgoed. De hoofdrol was destijds weggelegd voor Alec Guinness, en die viel zo goed in de smaak bij zowel het publiek als de makers dat hij in 1982 mocht aantreden voor de tv-sequel “Smiley’s People”. Carré was destijds heel tevreden met de keuze van Guinness, en hij heeft vast nog minder te klagen over Gary Oldman, die in de biosremake de hoofdrol voor zijn rekening neemt. En wat voor remake: de Zweedse regisseur Tomas Alfredson (die internationaal doorbrak met het vampierenmeesterwerk “Let The Right One In”) verpakt le Carré’s boek als een intrigerende en intelligente kijkervaring. Waarin niet zozeer de actie op het voorplan staat (wat je misschien zou verwachten van een spionagefilm), maar wel de kuiperijen en listen die in rokerige kamers worden bekokstoofd.

Begin maar al te watertanden bij het horen van de succulente oplijsting van Brits toptalent dat in “Tinker, Tailor, Soldier, Spy” te zien is. Gary Oldman mag dan de trekpleister zijn, hij krijgt mooi weerwerk van o.a. Colin Firth, Tom Hardy, Mark Strong, Ciàran Hinds, Toby Jones en John Hurt. Die zitten allemaal als gegoten in het universum van le Carré, dat door het scenaristenduo Peter Straughan en zijn inmiddels aan kanker overleden echtgenote Bridget O’Connor niet wordt verhipt of gemoderniseerd: het speelt zich nog allemaal af in het grauwe Londen van 1973, midden in de Koude Oorlog. Toen faxen en telexen nog zowat de meest hippe spionagetuigen waren. Een goede beslissing, zowaar. “Tinker, Tailor, Soldier, Spy” smeekt niet om satellietbeelden of gps grids, maar leeft net bij de gratie van le Carré’s tijdsbeeld, ingepakt met behangpapier dat modieus was toen Jomme Dockx nog de keizer van de klasseerderskotten was.

Het scenario laat zich niet zo eenvoudig samenvatten. Het is duidelijk dat Smiley opdracht krijgt om een mol op te sporen bij de Britse inlichtingendiensten (bekend als 'het circus'), maar hoe hij dat doet en welke rol iedereen speelt is na de eindgeneriek alles behalve zonneklaar. Of dat erg is ?  Eigenlijk niet. Deze niet-lineair vertelde film laat op een kundige en slimme manier heden en verleden (en waarheid en leugen) haasje over spelen, waardoor bij de pinken blijven de boodschap is. Door met mondjesmaat alles prijs te geven blijft het trouwens allemaal langer nazinderen dan mocht Aldredson le Carré’s spionagebrok in hapklare dosissen serveren. Waardoor “Tinker, Tailor, Soldier, Spy” tegelijkertijd meteen een eerbetoon is aan intelligente cinema zoals die vandaag de dag nog veel te weinig wordt gemaakt. Eentje voor de fijnproevers, zoals dat heet.

En die fijnproever kan zich eveneens te goed doen aan een pakketje extra’s. Met als keuzemogelijkheden een audiocommentaar van de regisseur en van Gary Oldman, een paar nogal promotioneel ogende interviews en een handvol verwijderde scènes. Al is de beste extra eigenlijk de 'play movie'-knop: herhaalde kijkbeurten zijn immers geen overbodige luxe bij deze ronduit sublieme film.